Νέα φορολογικά μέτρα - "Εθνικό Πρόγραμμα κατά της φοροδιαφυγής" / Αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας των Εργαστήριων Ελευθέρων Σπουδών

Είδηση: Το κεντρικό σύνθημα του προγράμματος κατά της φοροδιαφυγής που ανακοινώθηκε είναι «Πολίτες και Πολιτεία Μαζί», ενώ το κείμενο του Εθνικού Επιχειρησιακού Προγράμματος αποτελείται από 99 σελίδες.

Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών που εξειδικεύει τους στόχους του προγράμματος, στόχος της κυβέρνησης είναι το σχέδιο να αποδώσει 1,5 δισ. ευρώ φέτος, 4,4 δισ. το 2012 και 5,9 δισ. ευρώ το 2013. Το ποσό του 1,5 δισ. ευρώ εφέτος εκτιμάται ότι θα προέλθει από τη βελτίωση των ελεγκτικών δραστηριοτήτων και στην είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, την επανεκτίμηση φόρων βάσει τεκμηρίων και τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης.

Τα ποσά αυτά αφορούν σε προβλέψεις πραγματικής είσπραξης εσόδων.

Σημειώνεται ότι στο μεσοπρόσθεσμο πρόγραμμα (όπου οι στόχοι είναι ποι «σφικτοί»), ο στόχος είναι έσοδα 3,5 δισ. ευρώ σε βάθος τριετίας.

Το ύψος της παραοικονομίας στην Ελλάδα εκτιμάται μεταξύ 25 και 37% του ΑΕΠ, που ισοδυναμεί με ετήσια απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους 15 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή το 30% του συνόλου των φορολογικών εσόδων (βάσει των στοιχείων για το 2010).

Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την Αντιμετώπιση της Φοροδιαφυγής θα τεθεί υπόψη της τρόικας τις επόμενες ημέρες, αφού πρώτα εγκριθεί από ειδική Κυβερνητική Επιτροπή στην οποία μετέχουν ο υπουργός Οικονομικών, ως πρόεδρος και οι υπουργοί Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη και Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Στο επιχειρησιακό πρόγραμμα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής προβλέπεται η εφαρμογή των αυστηρών μέτρων του νέου φορολογικού νόμου (προσωποκράτηση, κατασχέσεις κ.λπ.).

Στην εισαγωγική του ομιλία ο κ. Παπακωνσταντίνου τόνισε ότι η «φοροδιαφυγή είναι έγκλημα κατά της χώρας», δημιουργεί έλλειμμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και την Πολιτεία, ενώ η κυβέρνηση δεν μπορεί να μειώσει τους φορολογικούς συντελεστές και την φορολογική επιβάρυνση για τους συνεπείς φορολογούμενους.

«Δεν έχουμε λύσει ακόμα το πρόβλημα της φοροδιαφυγής», επισήμανε, αν και όπως είπε στους τελευταίους 18 μήνες η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικά βήματα σε αυτό το μέτωπο.

Στον τομέα των ληξιπρόθεσμων οφειλών ανέφερε ότι εισπράχθησαν 1,6 δισ. ευρώ το 2010, ενώ είπε ότι ελέγχονται οι ιδιοκτήτες 1.200 ακινήτων με πισίνες που δεν έχουν δηλωθεί.

Οι προκλήσεις, σύμφωνα με τον υπουργό, είναι να αντιμετωπισθούν οι αδυναμίες που υπάρχουν, όπως η συνεργασία του μηχανισμού, η παραδειγματική τιμωρία μεγάλων φοροφυγάδων και η καλύτερη συνεργασία των πολιτών.

Ο πολίτης πρέπει να στηρίξει τη διαδικασία, γιατί θα βγει κερδισμένος, σημείωσε και συμπλήρωσε ότι σε αυτό το πλαίσιο «θα δώσουμε ότι μπορούμε από την πλευρά των κινήτρων».

Ο υπουργός εξήγγειλε συνεχείς διασταυρώσεις των στοιχείων των φορολογούμενων και σαρωτικές αλλαγές στη λειτουργία του φοροελεγκτικού μηχανισμού, με τη λειτουργία μίας μόνο ΔΟΥ ανά πρωτεύουσα και την κατάργηση 200 μικρών ΔΟΥ (από τις 289 συνολικά), οι οποίες συγκεντρώνουν μόλις το 1% των κρατικών εσόδων. Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Η εξοικονόμηση σε όρους ανθρώπινου δυναμικού υπολογίζεται σε 3.000 άτομα, τα οποία θα στελεχώσουν άλλες υπηρεσίες.

Ανασυγκροτείται η γενική διεύθυνση ελέγχων του υπουργείο Οικονομικών, συγχωνεύονται σε περιφερειακό επίπεδο τα ελεγκτικά κέντρα, ενώ συστήνεται νέο σώμα ελεγκτών βεβαίωσης και αναγκαστικής είσπραξης εσόδων.

Οι νέοι «Ράμπο» της εφορίας που θα αναλάβουν να προωθούν τις διαδικασίες βεβαίωσης αλλά και αναγκαστικής είσπραξης των οφειλών θα αξιολογούνται τακτικά βάσει συμβολαίων αποδοτικότητας και θα υπάγεται σε προσωπικό έλεγχο.

Παράλληλα, προβλέπεται η εισαγωγή στα τελωνεία συστήματος ψηφιακής κωδικοποίησης για την ιχνηλασία και τον εντοπισμό λαθραίων προϊόντων καπνού και αλκοόλ σε αντικατάστασης των
ενσήμων ταινιών φορολογίας και συστήνεται στο ΣΔΟΕ μονάδα πλωτών μέσων για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης καυσίμων.

Ιδρύεται επίσης ειδική υπηρεσία για τον έλεγχο για τη φορολογική συμμόρφωση των 1.000 μεγαλύτερων επιχειρήσεων καθώς και ειδικό σώμα φορολογικών διαιτητών, για τη διοικητική επίλυση των φορολογικών διαφορών με αντικείμενο άνω των 150.000 ευρώ και προωθείται η συνεργασία των φορολογικών και ασφαλιστικών εισπρακτικών μηχανισμών.

Σύμφωνα με τον κ. Παπακωνσταντίνου, σε περίπου 1,5 μήνα από σήμερα θα είναι έτοιμη η «κάρτα αποδείξεων», που θα απαλλάσσει τον φορολογούμενο από την υποχρέωση συλλογής αποδείξεων δαπανών.

Παράλληλα, το υπουργείο επιθυμεί να προχωρήσει σε πρόγραμμα on line σύνδεσης των ταμειακών μηχανών των καταστημάτων με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων.

Ακόμα, όπως είπε ο κ. Παπακωνσταντίνου, θα δημοσιοποιούνται τα ονόματα όσων έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές για πάνω από ένα έτος και για ποσά άνω των 150.000 ευρώ.

«Πριν εκπνεύσει η προθεσμία των τριών μηνών, που δίνει ο νόμος, το υπουργείο Οικονομικών θα δημοσιοποιήσει τα ονόματα όσων έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη πάνω από ένα έτος και άνω συγκεκριμένου ποσού», είπε. Ο υπουργός ανέφερε ακόμη ότι γίνονται διαπραγματεύσεις ώστε να υπογραφεί σύμβαση με την Ελβετία, ώστε να φορολογηθούν οι καταθέσεις των Ελλήνων στη χώρα.

Το υπουργείο έχει στα χέρια του λίστα με μεγαλοκαταθέτες του εξωτερικού (συγκεκριμένα σε μία χώρα) και θα προχωρήσει στη σύναψη σύμβασης, κατά το πρότυπο των αντίστοιχων διαπραγματεύσεων που κάνουν με την Ελβετία η Βρετανία και η Γερμανία.

Αυτό που εξετάζεται είναι η εφάπαξ επιβολή φόρου επί του κεφαλαίου (και όχι των τόκων όπως ήδη ισχύει) σε ποσοστό έως 50%. Οι ελληνικές καταθέσεις στην Ελβετία υπολογίζονται στα 30-35 δισ. ευρώ.

Μετά τον κ. Παπακωνσταντίνου μίλησε ο υπουργός Ανάπτυξης Μ. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος είπε ότι θα προχωρήσει η διασύνδεση της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου με τις ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών.

Αναφορικά με το λαθρεμπόριο καυσίμων, είπε ότι υπεγράφη η ΚΥΑ για το σύστημα εισροών-εκροών και προχωρεί η εγκατάστασή του μετά την οποία προβλέπεται αύξηση των εσόδων κατά 190 εκατ. ευρώ.

Εν συνεχεία το λόγο πήρε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Χρ. Παπουτσής, ο οποίος αναφέρθηκε στο Προεδρικό Διάταγμα για τη συγκρότηση της Οικονομικής Αστυνομίας και του Σώματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Σε ό,τι αφορά στο παρεμπόριο, τροποποιείται το νομικό πλαίσιο ώστε η διαδικασία καταστροφής κατάσχεσης και καταστροφής προϊόντων μαϊμούδων να γίνει ταχύτερη. Υπολογίζεται ότι αξία του παρεμπορίου φτάνει στα 25 δισ. ευρώ και οι απώλειες στη φορολογία είναι περίπου 6 δισ. ευρώ.

Επίσης, προωθείται νέα αγορανομική διάταξη με την οποία καθιερώνεται η υποχρέωση δημιουργίας κωδικού παρτίδας παραγωγής ή εισαγωγής για τα νωπά οπωρολαχανικά ώστε να ανιχνεύεται η προέλευσή τους σε όλα τα στάδια εμπορίας και διακίνησης.

Τέλος, ο υπουργός Δικαιοσύνης Χ. Καστανίδης είπε ότι «η τοποθέτηση του κ. Διώτη στο ΣΔΟΕ αποδεικνύει ότι το υπουργείο Οικονομικών χρειάζεται το υπουργείο Δικαιοσύνης» και προσέθεσε ότι «τα εγκλήματα φοροδιαφυγής θα δικάζονται κάθε μήνα σε ειδικό πινάκιο».

Το εθνικό σχέδιο δράσης περιγράφει τους στόχους των φορολογικών ελέγχων της τριετίας αναλυτικά κατά κατηγορία. Ειδικότερα θα γίνουν οι ακόλουθοι έλεγχοι:

- Προληπτικοί έλεγχοι, στο 6% των επιχειρήσεων σχετικά με την έκδοση αποδείξεων και την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
- Έλεγχοι από το γραφείο των ΔΟΥ ή του ΣΔΟΕ στο 30% των επιχειρήσεων.
- Έλεγχοι από 40 συνεργεία σε υποθέσεις φορολογούμενων αυξημένου κινδύνου με βάση τα στοιχεία που προκύπτουν από τις διασταυρώσεις.
- Συνοπτικοί έλεγχοι σε επιχειρήσεις και επιτηδευματίες που δεν συμμετείχαν στην εθελούσια περαίωση των φορολογικών υποθέσεων. Θα ελεγχθούν έως 8% των φορολογούμενων αυτών.
- Έλεγχοι στο 8% των φορέων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
- Ειδικοί έλεγχοι στο 10% των επιχειρήσεων που απαιτούν ειδική τεχνογνωσία (διαφημιστικές, ηλεκτρονικού εμπορίου κ.λπ.).
- Έλεγχοι για την καταβολή φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας σε 10.000 φορολογούμενους.
- Ηλεκτρονικοί έλεγχοι στο 40% των μεγάλων επιχειρήσεων από διαπεριφερειακά ελεγκτικά κέντρα.
- Έλεγχοι μεταφοράς κεφαλαίου στο εξωτερικό με βάση τα στοιχεία των τραπεζών. Θα ελεγχθούν τουλάχιστον το 15% των περιπτώσεων.
- Έμμεσος προσδιορισμός του ΦΠΑ τουλάχιστον στο 20% των επιχειρήσεων που δεν τον αποδίδουν.
- Είσπραξη 200 εκατομμυρίων ευρώ το 2011 μέσω αναγκαστικών μέτρων από ληξιπρόθεσμες οφειλές.
- Έλεγχοι σε 1.137 μεγάλες επιχειρήσεις και εγκαθίδρυση συστήματος προειδοποίησης και παρακολούθησης όσων παρέλειψαν να υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ. Η εφαρμογή του συστήματος αυτού θα γ ίνει για 145.000 φορολογούμενους το 2011.
- Έλεγχοι σε 1.700 φυσικά πρόσωπα και επιτηδευματίες που απέκρυψαν εισοδήματα από εμπορικού χαρακτήρα αγοραπωλησίες ακινήτων.
- Έλεγχοι στο πόθεν έσχες 150 φυσικών προσώπων που εμφανίζουν μεγάλη διαφορά δηλωθέντος εισοδήματος και περιουσιακών στοιχείων.
- Έλεγχοι σε 9.173 φυσικά πρόσωπα που δεν υπέβαλαν φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας το 2007.
- Έλεγχοι σε φυσικά πρόσωπα που δεν δήλωσαν τη δαπάνη κτήσης ενός τουλάχιστον ακινήτου καθώς και σε φυσικά πρόσωπα υποκριπτόμενα σε εξωγχώριες εταιρίες.
- Έλεγχοι σε επιχειρήσεις που δεν έχουν υποβάλει δηλώσεις φόρου προστιθέμενης αξίας και άλλων παρακρατούμενων φόρων. Θα ελεγχθούν 2.000 επιχειρήσεις με στόχο να εισπραχθούν από πρόστιμα περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ.
- Πεντακόσιοι έλεγχοι σε γιατρούς, δικηγόρους, λογιστές, μηχανικούς, καλλιτέχνες και άλλους ελεύθερους επαγγελματίες κατά τους οποίους το εκτιμώμενο ύψος προστίμων και πρόσθετων φόρων, ανέρχεται σε 200 εκατομμύρια ευρώ.
- Έλεγχοι σε 1.500 ιδιοκτήτες επαγγελματικών σκαφών και σκαφών αναψυχής με εκτιμώμενο ύψος ΦΠΑ και άλλων φόρων 300 εκατομμύρια ευρώ.
- Έλεγχοι σε περιπτώσεις επιχειρήσεων με κατασχεθέντα φορολογικά βιβλία και στοιχεία με εκτιμώμενο ύψος προστίμων 3,5 δισ. ευρώ.
- Έλεγχοι σε επιχειρήσεις με εκτιμώμενο ύψος προστίμων 200 εκατομμύρια ευρώ.
- Έλεγχοι σε 100 περιπτώσεις προμηθειών του δημοσίου στους τομείς υγείας και των εξοπλισμών με εκτιμώμενο ύψους προστίμων 100 εκατ. ευρώ.
- Έλεγχοι σε 9.000 επιχειρήσεις ψυχαγωγίας και εστίασης με εκτιμώμενο ύψος προστίμων 75 εκατ. ευρώ.
- Έλεγχοι σε 2.350 περιπτώσεις διακίνησης προϊόντων που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης με εκτιμώμενο ύψος προστίμων 135 εκατ. ευρώ.
- Έλεγχοι σε 100 εξωγχώριες εταιρίες που κατέχουν ακίνητα στην Ελλάδα με εκτιμώμενο ύψος προστίμων 80 εκατ. ευρώ.
- Έλεγχοι σε 150 περιπτώσεις διάπραξης οικονομικών εγκλημάτων που σχετίζονται με επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις με εκτιμώμενο ύψος προστίμων 75 εκατ. ευρώ.
- Έλεγχοι σε 200 επιχειρήσεις του κατασκευαστικού κλάδου με εκτιμώμενο ύψος προστίμων 300 εκατ. ευρώ.

Σχόλιο: Πρώτη φορά διαβάζουμε ότι τα αυτονόητα στη φορολογική πολιτική ενός κράτους (δηλαδή διασταύρωση των αγορών ακινήτων, σκαφών, αυτοκινήτων μέγαλου κυβισμού κ.ο.κ. με το πόθεν έσχες, έλεγχο απόδοσης ΕΚΑΣ με βάση τις συντάξιμες αποδοχές κ.ο.κ.) αποτελούν "νέα μέτρα" και αντί να γίνεται σεμνά, ταπεινά και κυρίως αποδοτικά, γίνεται με φανφάρες και νταούλια και με ανακοινώσεις στα ΜΜΕ. Ο στόχος βέβαια είναι προφανής: Πρέπει να δημιουργηθεί η εντύπωση στους φορολογούμενους ότι το φοροκυνηγητό δεν αφορά μόνο τον μέσο Έλληνα, αλλά όλους και ότι η κατάργηση των φοροαπαλλαγών είναι παράπλευρη απώλεια μιας κακής πραγματικότητας που "θ' αλλάξει".

Αυτά βέβαια είναι αστεία πράγματα: Οι μεγαλοϊδιοκτήτες/μεγαλοβιομήχανοι κ.ο.κ. δεν έχουν τίποτα στ' όνομά τους αλλά σε εταιρείες που ανήκουν σε άλλες offshore εταιρείες (που με τη σειρά τους ανήκουν σε άλλες κ.ο.κ.). Το κράτος δύσκολα μπορεί να βρει "άκρες" σ' αυτό το κουβάρι, και τούτο θέλει θέληση, χρόνο, υπομονή και εξειδικευμένο προσωπικό, πράγματα δηλαδή που δεν έχει (ούτε τώρα, ούτε ποτέ). Οι πρόσφατες διαγραφές χρεών δείχνουν του λόγου το αληθές. Έτσι το βάρος πέφτει στους συνήθεις υπόπτους (διαβάστε εδώ αναλυτικά), με αποτέλεσμα οι φοροαπαλλαγές και τα επιδόματα να γίνουν μια μακρινή ανάμνηση του παρελθόντος.

Το φορολογικό σύστημα πρέπει να είναι δίκαιο. Που σημαίνει ότι κανείς πρέπει να συνεισφέρει ανάλογα με τα πραγματικά εισοδήματά του (και όχι αυτά που δηλώνει ή που ΝΟΜΙΖΕΙ η εφορία ότι πρέπει να δηλώσει - πράγμα που συμβαίνει εκτεταμμένα στο παρόν φορολογικό σύστημα), χωρίς όμως αυτό να "στραγγαλίζει" την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργικότητα, κάτι που επίσης συμβαίνει στην χώρα μας. Τέλος δε, πρέπει τα προσφερόμενα (υγεία, ασφάλεια, δρόμοι, παιδεία κ.ο.κ.) να δίνουν "ανταποδοτικότητα", κάτι που βέβαια αποτελεί αστείο στην χώρα μας: Δυστυχώς στην χώρα μας καμία από τις δύο πλευρές της εξίσωσης δεν είναι σωστή με αποτέλεσμα ένα τεράστιο "μηδέν" για όλους μας. Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν απλώς επιβεβαιώνουν την πρόβλεψη ότι η χώρα μπορεί να σωθεί, οι πολίτες της όμως όχι.

Και για να μην ξεχνιόμαστε... Την ένταξη των Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών στο Δίκτυο των Φορέων της Διά Βίου Μάθησης, υπέγραψε το υπουργείο Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
«Είμαστε βέβαιοι ότι με αυτή την απόφαση θα πετύχουμε την αναβάθμιση των Εργαστήριων Ελευθέρων Σπουδών, με σημαντικά οφέλη για χιλιάδες σπουδαστές» δήλωσε η αναπληρώτρια Υπουργός Παιδείας, Φώφη Γεννηματά και υπογράμμισε ότι όλα τα προσόντα που θα αποκτούνται στο πλαίσιο του μη τυπικού συστήματος εκπαίδευσης θα πιστοποιούνται από τον Εθνικό Φορέα Πιστοποίησης Προσόντων (ΕΟΠΠ), τονίζοντας ότι η απόφαση αυτή θέτει κριτήρια ποιότητας στο καθεστώς λειτουργίας τους, που αφορούν στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στα προγράμματα σπουδών και στις κτηριακές υποδομές. Εμείς πάλι θα είμαστε συγκρατημένοι: Ο ελεγκτικός μηχανισμός είναι ανύπαρκτος, ενώ οι πρόσφατες ρυθμίσεις στο πλαίσιο λειτουργίας των Κέντρων Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης (που η χαλάρωση των κριτηρίων οδήγησε σε τραγελαφικές καταστάσεις στους ελέγχους) και γενικότερα της Ιδιωτικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα (όπως μπορείτε να δείτε εδώ), δείχνει τη εφαρμογή μέτρων κάτω από την ομπρέλα της λογικής "ένας πάνω-ένας κάτω, δεν πειράζει" και η οποία οδηγεί σε ανωτατικοποίηση από το παράθυρο (μέσω των μονάδων μεταφοράς). Είναι σαφές ότι πρέπει να βρεθεί μια λύση για όλους τους σπουδαστές των εργαστηρίων αυτών. Αλλά μήπως όμως αυτό πρέπει να μη γίνει σε μια λογική ισοπέδωσης των πανεπιστημιακών τίτλων και με την εφαρμογή πραγματικών ελέγχων που θα οδηγήσουν στο κλείσιμο όλων εκείνων των "δήθεν" εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν ως "μηχανές αναβολών για το στρατό" και μόνο;