Καταρρέουν τ' ασφαλιστικά ταμεία (αλλά και μειώσεις εισφορών) / Έρχονται επιπλέον μέτρα σε όλους τους τομείς & Μικρή μείωση στα spreads

Είδηση: Tο ασφαλιστικό σύστημα βρίσκεται ένα βήμα από ένα ταμειακό κραχ, 10 μόλις μήνες μετά το κοινωνικό κραχ, την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης, το «πάγωμα» αποδοχών και την έκρηξη της ανεργίας.

Το ΙΚΑ έχει να επιδείξει μείωση των εσόδων κατά 16,5% το α' δίμηνο του έτους. Παραπέμποντας σε ένα έλλειμμα 2,3 δισ. ευρώ στο τέλος του χρόνου, όσο είναι και η κρατική χρηματοδότηση προς το Ταμείο (1% του ΑΕΠ). Αρα τα έσοδα θα πέσουν στα 12,6 δισ. όταν μόνο για τις «κουτσουρεμένες» (12) συντάξεις απαιτούνται 11 δισ. ευρώ. Πράγμα που σημαίνει πως απομένουν ελάχιστοι πόροι, οι οποίοι δεν αρκούν ούτε για τη μισθοδοσία των υπαλλήλων του ΙΚΑ. Πολύ περισσότερο δεν επαρκούν για τις δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ετσι το ΙΚΑ αδυνατεί να καταβάλει τις υποχρεώσεις του (μέσω των αλληλόχρεων λογαριασμών) στον ΟΑΕΔ, την Εργατική Εστία και την Εργατική Κατοικία, τα συσσωρευμένα χρέη των οποίων φτάνουν τα 6 δισ. ευρώ. Με αποτέλεσμα, ο ΟΕΚ να μη χορηγεί επιδοτήσεις για στεγαστικά δάνεια, ο ΟΑΕΔ να μην μπορεί να χρηματοδοτήσει προγράμματα απασχόλησης κ.ά. Ταυτόχρονα το ΙΚΑ παρακρατεί αλλα 6 δισ. ευρώ προς το Επικουρικό ΕΤΕΑΜ το οποίο, υπό αυτά τα δεδομένα, πιέζεται -μέσω των αναλογιστικών μελετών- να μειώσει τις επικουρικές συντάξεις από το 2012.

Σε ταμειακό αδιέξοδο βρίσκεται επίσης ο ΟΑΕΕ (όπου φέτος απαιτούνται κρατικές ενισχύσεις ύψους 650 εκατ. ευρώ προκειμένου να καταβάλει τις συντάξεις), ενώ το επικουρικό του Δημοσίου (ΤΕΑΔΥ) παρακρατεί παράνομα τις εισφορές προς το Πρόνοιας (εφάπαξ) του Δημοσίου (προκειμένου να πληρώσει τις συντάξεις) με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η θέση του τελευταίου, το οποίο δεν μπορεί να δώσει τα εφάπαξ σε 36.000 συνταξιούχους του Δημοσίου (1,7 δισ. οικονομικό «άνοιγμα»).

Η οικονομική-ταμειακή κρίση επιδεινώθηκε παρά τις θυσίες των ασφαλισμένων και συνταξιούχων, καθώς:
1.Οι εργαζόμενοι-ασφαλισμένοι μειώθηκαν κατά 250.000 το τελευταίο 18μηνο στο ΙΚΑ (έκρηξη της ανεργίας στο 14,8%).
2.Οι μισθοί του Δημοσιου μειώθηκαν κατά 25% (αντίστοιχα περιορίστηκαν και οι εισφορές στο ΙΚΑ -για τους υπαλλήλους Ιδιωτικού Δικαίου- αλλά και στα επικουρικά ταμεία του Δημοσίου).
3. Οι μισθοί των ΔΕΚΟ μειώθηκαν κατά 20% (οι εργαζόμενοι είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ).
4. Οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα (επιχειρήσεις, οικοδομή, εμπόριο κ.ά.) «κουρεύτηκαν» κατά 6% (ατομικές συμβάσεις για όσους αμείβονταν άνω του κλαδικού μισθού).
5. Οι επιπλέον συνταξιούχοι (εκροές για συντάξεις) της τριετίας 2011-13 υπολογίζονται σε 130.000 άτομα, πέραν της αναμενόμενης φυσιολογικής συνταξιοδοτικής ροής. Πρόκειται για άνδρες δημοσίους υπαλλήλους με ανήλικο ή 3 παιδιά, άνδρες με μειωμένη σύνταξη στο 56ο έτος (ενώ μέχρι πέρυσι έβγαιναν στο 60ό!), αναγνώριση έως 9 πλασματικών ετών φέτος στο Δημόσιο για τους τρίτεκνους και 7 για οικογένειες με δύο παιδιά (και έως 12 πλασματικά έτη το 2014), σύνταξη στο 50ό έτος για τις μητέρες του ιδιωτικού τομέα, ενώ πριν απαιτούνταν τριπλή προϋπόθεση (ανήλικο, 5.500 ένσημα και 50ό έτος) κ.ά.
6 Οι μετοχές έχουν χάσει άνω του 60% της αξίας τους (και σε ορισμένες περιπτώσεις η πτώση υπολογίζεται από το κόστος κτήσης αυτών), τα ομόλογα δεν μπορούν να «σπάσουν» στη δευτερογενή αγορά τίτλων αφού οι αποδόσεις θα είναι μείον 30%, ενώ τα ακίνητα είτε ξενοικιάζονται είτε οι επιχειρήσεις δεν καταβάλουν τακτικά τα μισθώματα (ξενοδοχείο Εσπέρια κ.ά.).
7. Ο εισπρακτικός μηχανισμός των Ταμείων έχει καταρρεύσει και λόγω της μείωσης των μισθών και της κατάργησης των Δώρων.

Την ίδια στιγμή πάντως, ανακοινώθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Γ. Κουτρουμάνη, η μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών κατά 10% από το καλοκαίρι του 2011 που θα περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο για το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας.

Σχόλιo: Τα μελανά στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, δείχνουν γιατί κανείς δεν πρέπει να χαίρεται από την παρουσία της χώρας μας στο Μνημόνιο και γιατί θα πρέπει ν' ανησυχούμε περισσότερο όταν ακούμε τον Παπακωνσταντίνου να δηλώνει "συνεχίζουμε στον ίδιο δρόμο". Η κατάσταση βέβαια είναι γνωστή εδώ και καιρό (δείτε εδώ σχετικά την περιγραφή των συνθηκών κάτω από τις οποίες λειτουργεί το ΙΚΑ), αλλά η επίπλαστη ευφορία κάτω από την οποία λειτουργεί η κυβέρνηση δεν της επιτρέπει να πάρει τ' αναγκαία μέτρα για ν' αλλάξει. Η μείωση των εσόδων των ταμείων (δείτε εδώ λεπτομέρειες) και η αύξηση των συνταξιούχων (που είναι λογική κίνηση απ' όσους βρισκονται κοντά στα όρια δεδομένης της αβεβαιότητας του αύριο και της δεδομένης σχεδόν μείωσης του εφάπαξ) οδηγούν σε μείωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το ΙΚΑ), αύξηση του χρόνου αναμονής απονομής των συντάξεων και του εφάπαξ (διαβάστε εδώ σχετικά): Παράλληλα δε οδηγούμαστε και στο φαύλο κύκλο της περαιτέρω μείωσης των συντάξεων (με πρώτο θύμα τις επικουρικές) και νέα αύξηση του ορίου ηλικίας, αφού τα ταμεία θ' αδυνατούν να καλύπτουν τις πάγιες ανάγκες τους. Επιβάλλεται μια αλλαγή πολιτικής που θα οδηγήσει σε μείωση της εισφοροδιαφυγής και εύρεση νέων πόρων για τα ταμεία. Είναι κρίμα κι άδικο να πληρώνει κανείς μια ολόκληρη ζωή εισφορές και να παίρνει στο τέλος ψίχουλα...

Στα πλαίσια αυτά φαντάζει λανθασμένη η κίνηση του Υπουργείου να προαναγγείλει "μείωση των εργοδοτικών εισφορών": Η κίνηση προφανώς προσπαθεί να τονώσει την απασχόληση (και είναι σε συνάρτηση με μια ηλεκτρονική κάρτα απασχόλησης που προωθείται). Το πρόβλημα όμως της χώρας δεν είναι οι ασφαλιστικές εισφορές, όπως ΔΕΝ είναι και οι χαμηλοί μισθοί (δείτε εδώ σχετική αναλυτική ανάρτηση). Είναι οι χαμηλές εξαγωγές, η χαμηλή παραγωγικότητα και η χαμηλή εσωτερική κατανάλωση που συνδέονται με το χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα, την μη προστασία του δικαιώματος στην εργασία, την αβεβαιότητα που επικρατεί στα πάντα και στο άδικο και συνεχώς εναλλασόμενο φορολογικό σύστημα. Αυτά προέχουν. Έτσι αν δεν δημιουργηθεί ένας ουσιαστικός μηχανισμός καταπολέμησης της εισφοροδιαφυγής (με ουσιαστικούς ελέγχους και όχι με στήριξη σε ηλεκτρονικά συστήματα για τα οποία και ένα παιδάκι του Δημοτικού μπορεί να παρακάμψει) η μείωση των εισφορών θα χτυπήσει περαιτέρω τα ασφαλιστικά ταμεία.

Και για να μην ξεχνιόμαστε... Επιπλέον 1,7 δισ. ευρώ αναζητούνται από το οικονομικό επιτελείο για φέτος προκειμένου να καλυφθεί η υστέρηση εσόδων που κληροδότησε στο 2011 η προηγούμενη χρονιά, ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός Οικονομικών, αναφερόμενος στην τρίτη αναθεώρηση του μνημονίου. Μέσα στο Μάρτιο αναμένεται η ανακοίνωση μέτρων συνολικού ύψους 20 δισ. ευρώ. Η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν (διαβάστε την εδώ), και η επιμήκυνση του Μνημονίου, δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο από το οποίο δεν ξέρουμε πως θα βγούμε, αν βγούμε ποτέ...Η κατάσταση στα spreads πάντω δεν άλλαξε επί της ουσίας: Το spread του ελληνικού 10ετούς ομολόγου διαμορφώνεται στις 938 μονάδες βάσης (Ιρλανδία: 639, Ισπανία: 204, Πορτογαλία: 421), του 5ετούς στις 1.406 μονάδες (Ιρλανδία: 615, Ισπανία:240, Πορτογαλία: 485) και του 2ετούς στις 1.503 μονάδες βάσης. Το CDS του 5ετούς ελληνικού ομολόγου μειώθηκε κατά 60 μονάδες στις 985 μονάδες βάσης. Για να κάνετε μια σύγκριση πέρσυ τον Μάιο (που η Ελλάδα μόλις είχε μπει στο Μνημόνιο και υπήρχε αισιοδοξία) το spread του 10ετούς ήταν στις 800 μονάδες ενώ τον Γενάρη του 2010 (που "βυθιζόμασταν" κατά τον κ. Παπακωνσταντίνου) ήταν 311 μονάδες. Τα συμπεράσματα δικά σας - Λύσεις πάντως υπάρχουν (και τις λέει αναλυτικά ο Θεοδωράκης εδώ).