Αλλαγές στο Λύκειο και στον τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια / Προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ αντί του Μνημονίου

Είδηση: Η αρχή των αλλαγών θα γίνει πιλοτικά σε 110 - 130 Δηµοτικά και Γυµνάσια τον Σεπτέµβριο του 2011 και τη σχολική χρονιά 2012-13 θα γενικευτούν σε όλα τα σχολεία. Οι αλλαγές αυτές θα αφορούν νέους τρόπους διδασκαλίας και χειρισµού της διδακτέας ύλης, ενώ δεν προβλέπονται νέα βιβλία. Το σχέδιο της Θάλειας Δραγώνα, που είχε ως «αχίλλειο πτέρνα» την κατάταξη της Ιστορίας στα προαιρετικά μαθήματα, έχει εγκαταλειφτεί στο μεγαλύτερο βαθμό. Η φιλοσοφία του νέου συστήματος στηρίζεται στα βασικά μαθήματα και τα επιλογής. Τα βασικά και υποχρεωτικά μαθήματα θα είναι τα μισά από ό,τι είναι σήμερα (δεν θα ξεπερνούν τα πέντε και με λιγότερη ύλη). Σ' αυτά εντάσσονται τόσο η Ιστορία όσο και τα Θρησκευτικά.

Πρόσβαση σε ΑΕΙ - ΤΕΙ. Τα μαθήματα επιλογής θα κατατάσσονται σε ομάδες, τις οποίες θα επιλέγουν οι μαθητές. Για παράδειγμα, μια ομάδα θα είναι τα φιλολογικά, μία άλλη τα καλλιτεχνικά, μια άλλη τα οικονομικά κ.ο.κ. Στους μαθητές θα επιτραπεί μεγάλη ευελιξία στην επιλογή αυτών των μαθημάτων, αφού δεν θα υπάρχουν στεγανά (δείτε αναλυτικά το σχέδιο για το "καινούργιο" Λύκειο εδώ).

Βασική καινοτομία του νέου συστήματος θα είναι καθιέρωση ενός νέου μαθήματος με τον τίτλο: «Ερευνητική Εργασία» (project) που θα έχει ως αντικείμενο να διδάσκει τους μαθητές πώς να ερευνούν. Ομάδες μαθητών θα αναλαμβάνουν από κοινού την εκπόνηση μιας ερευνητικής εργασίας, που θα τους ανατίθεται από τους καθηγητές και η οποία θα αφορά, για παράδειγμα, το περιβάλλον ή τον πολιτισμό. Οι μαθητές πρέπει να αναζητήσουν πληροφορίες, να τις ξεχωρίσουν, να τις αναλύσουν και να τις συνθέσουν, έτσι ώστε να αναπτύσσεται η κριτική ικανότητά τους. Παράλληλα, η αλληλεπίδραση μεταξύ τους θα αναπτύξει την ικανότητα συνεργασίας με άλλες ομάδες. Δεν αποκλείεται όμως και η ανάληψη από κάθε έναν μαθητή μιας ερευνητικής εργασίας. Στο μάθημα της έρευνας δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα και γι' αυτό η βαθμολογία που θα παίρνουν οι μαθητές θα συνυπολογίζεται στην εισαγωγή για τα πανεπιστήμια. Η πληροφορική στο λύκειο θα είναι πλέον «εργαλείο». Το υπουργείο Παιδείας επεξεργάζεται διάφορα σενάρια όσον αφορά την κατανοµή των µαθηµάτων και την ανάπτυξη των επιλογών µαθηµάτων από τους µαθητές, καθώς οι δυο αυτές τάξεις θα συνδέονται άµεσα µε την πρόσβαση στις Ανώτατες Σχολές, οι οποίες θα καθορίσουν συντελεστές βαρύτητας στα µαθήµατα. Οριστικά αποφασίστηκε ότι τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα θα είναι τέσσερα, από έξι που είναι σήμερα, μέσα στα οποία θα εντάσσεται και ένα επιλογής. Τα πανεπιστήμια θα είναι εκείνα που θα καθορίζουν συντελεστές βαρύτητας, ενώ από την πρώτη τάξη του λυκείου θα υπάρχει ατομικός φάκελος του κάθε μαθητή που θα τον ακολουθεί ως την αποφοίτησή του και θα καταγράφεται σ' αυτόν η πρόοδός του. Η τελική κατάταξή τους σεπανεπιστηµιακά τµήµατα ή τµήµατα ΤΕΙ θα γίνεται έπειτα από αξιολογικές διαδικασίες (εξετάσεις) στη διάρκεια του Α΄ έτους σπουδών. Το σύστηµα αυτό θα εφαρµοστεί για πρώτη φορά το σχολικό έτος 2013-2014, δηλαδή θα αφορά τους µαθητές που θα φοιτήσουν στην Α΄ Λυκείου το επόµενο σχολικό έτος 2011-2012.

Το σχέδιο αυτό του νέου λυκείου, στο οποίο φαίνεται να καταλήγει το υπουργείο Παιδείας, φαίνεται να κοστίζει φτηνότερα, απ' ό,τι αυτό που είχε εισηγηθεί η ομάδας της Θάλειας Δραγώνα, με τις 26 επιλογές μαθημάτων που προϋπέθεταν πολύ περισσότερους καθηγητές, υποδομές, εργαστήρια κ.λπ.

Διορισμοί εκπαιδευτικών. Τη νέα χρονιά θα διοριστούν λιγότεροι µόνιµοι εκπαιδευτικοί σε σχέση µε την προηγούµενη χρονιά (πέρυσι ως γνωστόν διορίστηκαν περίπου 2.800 µόνιµοιεκπαιδευτικοί). Το υπουργείο Παιδείας θα µπορεί να ανακοινώσει τον συγκεκριµένο αριθµό τον Ιούνιο, όταν θα γνωρίζει τον αριθµό των εκπαιδευτικών που θα υποβάλουν αίτηση για συνταξιοδότηση, καθώς θα ισχύσει η πιλοτική εφαρµογή σε 110 Δηµοτικά και Γυµνάσια τον Σεπτέµβριο του 2011 αναλογία 1 προς 5 (σε κάθε 5 που φεύγουν θα διορίζεται 1).

Σύµφωνα µε πληροφορίες, τη νέα σχολική χρονιά θα προσληφθούν λιγότεροι από 2.000 µόνιµοι εκπαιδευτικοί και µέσα σε αυτούς υπολογίζονται και οιεπιτυχόντες και διοριστέοι του επικείµενου διαγωνισµού Ειδικής Αγωγής. Η πρόθεση του υπουργείου Παιδείας είναι να «τελειώνει» µε τις εκκρεµότητες που υπάρχουν όσον αφορά τους διορισµούς των διάφορων κατηγοριών εκπαιδευτικών (ΑΣΕΠ,κατηγορία 40% κ.λπ.), ωστόσο δεν είναι σίγουρο αν οι διορισµοί του 2011 θα συµπεριλάβουν τον συνολικό αριθµό των εκπαιδευτικών τους οποίους το υπουργείο οφείλει να διορίσει.

Κρίσεις Διευθυντών. Φέτος δεν θα γίνουν νέες κρίσεις Προϊστάµενων ∆ιευθύνσεων και Γραφείων, ενώ αντίθετα θα γίνουν κρίσεις - επιλογές σχολικών συµβούλων. Σε πρώτη φάση δεν θα γίνεται αναφορά σε περιοχές, καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί οι αλλαγές στη δοµή (θα καταργηθούνΓραφεία Α/βάθµιας και Β/βάθµιας Εκπαίδευσης και θα δηµιουργηθούν περισσότερες ∆ιευθύνσεις σε µεγάλους νοµούς καθώς και στο Λεκανοπέδιο και στον Ν. Θεσσαλονίκης).

Παράλληλα το επόµενο χρονικό διάστηµα και οπωσδήποτε πριν από το Πάσχα θα προκηρυχθούν περίπου 10.000 θέσεις διευθυντών σχολικών µονάδων Α/βάθµιας και Β/ βάθµιας εκπαίδευσης.

Διαγώνισμος Εκπαιδευτικών (ΑΣΕΠ). Για τον γενικό διαγωνισµό των εκπαιδευτικών το υπουργείο Παιδείας ακόµη δεν έχει καταλήξει όσοναφορά τονχρόνο διεξαγωγής του. Σύµφωνα µε την υφυπουργό Παιδείας κ. Χριστοφιλοπούλου, η πρόθεση του υπουργείου είναι να πραγµατοποιηθεί ο διαγωνισµός µέσα στο 2012, ωστόσο τόσο η ηµεροµηνία όσο και οι νέοι όροι διεξαγωγής του διαγωνισµού θα συγκεκριµενοποιηθούν στα τέλη του α΄ εξαµήνου του 2011. ∆εν θα υπάρχει στην προκήρυξη συγκεκριµένος αριθµός προσφερόµενων θέσεων εκπαιδευτικών.

Επίσης σε ηλεκτρονική βάση δεδοµένων θα καταχωριστούν όλοι οι τίτλοι σπουδών που χορηγούνται στη χώρα προκειµένου να δηµιουργηθεί το Εθνικό Προσοντολόγιο. Ολα τα πτυχία, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά, τίτλοισπουδών κ.λπ. που απονέµονται από οποιονδήποτε φορέα της εκπαίδευσης, δηµόσιο και ιδιωτικό, από το νηπιαγωγείο µέχρι το πανεπιστήµιο και από τα κέντρα οργάνωσης σεµιναρίων µέχρι τα κολέγια και την επαγγελµατική εκπαίδευση, θα µπαίνουν σε µια κοινή βάση δεδοµένων προκειµένου να ξεκινήσει η εφαρµογή του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ), σε αντιστοιχία του ευρωπαϊκού, µε 8 διαβαθµισµένα επίπεδα. Ηδη άρχισε η διαδικασία αντιστοίχισης των διάφορων τίτλων σπουδών προς τα επίπεδα, όπως ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Παιδείας. Το ΕΠΠ στήν Πραξή θα λειτουργήσει ως µηχανισµός «µετάφρασης» και διασαφήνισης των προσόντων, θα επιτρέπει την ευκολότερη κατανόησή τους και θα βοηθήσει εκπαιδευόµενουςκαι εργαζόµενους που επιθυµούν να µετακινηθούν από χώρα σε χώρα ή να αλλάξουν θέση εργασίας ή ακόµη να αλλάξουν µαθησιακή διαδροµή. Χρήστες του θα ειναι τα άτοµα που σπουδάζουν ή που εργάζονται, φορείς εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου µάθησης και οι εργοδότες. Ετσι, όταν ξεκινήσει η εφαρµογή του Προσοντολογίου, ο ενδιαφερόµενος θα γνωρίζει ότι ο τίτλος σπουδών του οδηγεί σε συγκεκριµένο επίπεδο προσόντων, ενώ θα µπορεί να µεταπηδήσει σε επόµενο επίπεδο, ενδεχοµένως π.χ. να εισαχθεί σε πανεπιστήµιο από ΙΕΚ υπό προϋποθέσεις, χρησιµοποιώντας και άλλα προσόντα του, όπως η εργασιακή εµπειρία, τα διάφορα σεµινάρια κ.ά.

Αναµένεται ωστόσο σκληρή µάχη ως προς το επίπεδο όπου θατοποθετηθούν τα πτυχία των κολεγίων, των εργαστηρίων σπουδών, των ΙΕΚ, των διαφόρων κέντρων κατάρτισης αλλά και των ΤΕΙ.

Σχόλιο: Συνέχεια των αλλαγών λοιπόν στην παιδεία και σε άμεση συνάρτηση των καταργήσεων των σχολείων (για τις οποίες έχουμε γράψει αναλυτικά εδώ) και που δείχνουν ως 2η ανάγνωση ενός παλιότερου σχεδίου του Υπουργείου (διαβάστε αναλυτικά εδώ). Δυστυχώς όμως οι αλλαγές που προετοιμάζονται (και αν δε συνοδευτούν με ανάλογη αύξηση στην χρηματοδότηση) δεν απαντούν στα δομικά προβλήματα της παιδείας όπως π.χ. ότι αν και "δωρεάν" είναι πανάκριβη (δείτε εδώ σχετικά). Βέβαια ενώ το "καινούργιο" Λύκειο προωθεί τη "συνεργασία" οι ελλείψεις στην υλικοτεχνική υποδομή, οι μειώσεις στις προσλήψεις στων εκπαιδευτικών και οι συγχωνεύσεις (που δημιουργούν τεράστια σχολεία με πολλούς μαθητές ανά τάξη) δρουν ενάντια στην ποιότητα του παραγόμενου έργου. Αν και το σχέδιο είναι πιο προσεκτικό όσο αφορά την κατάργηση ή υποβάθμιση σειράς μαθηματών όπως είχε ανακοινωθεί αρχικά (δείτε εδώ) δυστυχώς δεν μειώνει την εξάρτηση από την παραπαιδεία που αντίθετα φαίνεται να ενισχύεται αφού πλέον μετρούν τόσο η Β' όσο και η Γ' Λυκείου ενώ και η εισαγωγή σε σχολές θα εντείνει τον συναγωνισμό (και μοιραία) και την εύρεση ενίσχυσης των ευκαιριών στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση (δίνοντας την εντύπωση ότι είναι μια μετεξέλιξη του παλιού συστήματος των δεσμών).

Εξίσου σοβαρή όμως είναι κατά την άποψή μας και η δημιουργία του προσοντολογίου με την μορφή που επιχειρείται. Καταρχήν δίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία σε ιδιώτες να μπουν στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση (μέσω "μονάδων" και "προσόντων") όπως έχει απαιτήσει εδώ και καιρό το ΔΝΤ (διαβάστε εδώ σχετικά), ενώ δίνεται μεγαλύτερη σημασία στα Κέντρα Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης (λεπτομέρειες εδώ) τα οποία θα δώσουν μάχη για να πιστωθούν περισσότερες μονάδες τα πτυχία τους και τα μαθήματα που διδάσκουν. Παράλληλα η δυνατότητα εισόδου στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση με βάση "την εργασιακή εμπειρία" δημιουργεί πολλές σκέψεις, ιδιαίτερα αν ληφθούν υπ'όψιν και οι επιχειρούμενες αλλαγές στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ. Όλα αυτά δείχνουν μια μεταστροφή του πανεπιστημιακού τίτλου όχι ως μια μορφωτική-"παιδευτική" εμπειρία που θα προάγει τον κάτοχο και θα τον κάνει καλύτερο πολίτη σε συνάρτηση με την απόκτηση προσόντων που θα του χρησιμεύσουν ως εφόδια στην μελλοντική του εργασία αλλά σε μια διαδικαστική υπόθεση που θα μπορεί ν' αποκτηθεί με πολλούς και διάφορους τρόπους.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σχέση εξάρτησης του "προσοντολογίου" με μια βάση δεδομένων στην οποία θα έχει πρόσβαση κόσμος και κοσμάκης θα πρέπει να μας προβληματίζει όλους: Με πιο δικαίωμα θα μπορεί ο εργοδότης να έχει γνώση όλης της σχολικής συμπεριφοράς ενός υποψηφίου σε μια θέση; Γιατί θα πρέπει να γνωρίζει αν έκανε "κοπάνες" στο Γυμνάσιο ή αν είχε γράψει 12 στην Γεωμετρία της Α' Λυκείου; Και γιατί θα πρέπει όλα αυτά να υπάρχουν σε ευρωπαϊκή διασύνδεση; Ο "Μεγάλος Αδερφός" είναι εδώ λοιπόν και μας φακελώνει όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας από το νηπιαγωγείο και πέρα...

Κλείνοντας να σχολιάσουμε και το εξής: Στα κριτήρια επιλογής των διευθυντών εισάγεται και η συνέντευξη. Γνωρίζοντας το πως έχει εφαρμοστεί σε πλείστες περιπτώσεις σε προσλήψεις, μοριοδοτήσεις κ.ο.κ. στο Δημόσιο φανταζόμαστε οτι θ' αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να προωθηθούν "ημέτεροι" σε διευθυντικές θέσεις, έχοντας μια δήθεν "αξιοκρατική" προκάλυψη. Εύγε για πολλοστή φορά.

Και για να μην ξεχνιόμαστε... Άργησε ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι των προτάσεων αντί του Μνημονίου (και ευτυχώς γιατί η υπόθεση της "Υπατίας" αποπροσανατόλισε την κοινή γνώμη και τον ίδιο τον σχηματισμό). Μετά την πραγματοποίηση διεθνούς συνεδρίου για την κρίση, το χρέος και τις πολιτικές λιτότητας στην Ευρώπη, στο οποίο συμμετείχαν προσωπικότητες απ' όλη την ευρωπαϊκή αριστερά (το οποίο καλύφθηκε ελάχιστα αλλά έδωσε χρήσιμα συμπεράσματα), πραγματοποιεί ομιλίες και συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (ο οποίος ομολογουμένως βρέθηκε σε δύσκολη θέση αφού αναγκάστηκε να πει δύο καλά λόγια για την πρωτοβουλία δημιουργίας Διεθνούς Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για το Δημόσιο χρέος και να φέρει έτσι σε δύσκολη θέση με τη σειρά του την κυβέρνηση που έχει "καταπιεί αμίλητη" το όλο γεγονός). Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζεται σε δύο πυλώνες, την αναδιαπραγμάτευση του χρέους σε ευρωπαϊκό επίπεδο χωρίς νέα μνημόνια και νέα βάρη στους εργαζόμενους, αλλά με επιλεκτική διαγραφή μέρους του χρέους και διεκδίκηση απευθείας χαμηλότοκου δανεισμού από την ΕΚΤ (μια πρόταση που έχουμε ήδη παρουσιάσει εδώ) και τη ριζική αναδιανομή του πλούτου με φορολόγηση της μεγάλης περιουσίας, των μεγάλων εισοδημάτων και των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεκινήσει
δύο πολιτικές πρωτοβουλίες του ΣΥΡΙΖΑ, για τον έλεγχο του χρέους και για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το «Σύμφωνο για το ευρώ». Είναι ωραίο να υπάρχουν προτάσεις (άσχετα αν δε συμφωνούμε με κάποιες απ' αυτές) για πολλούς λόγους, ο βασικότερος των οποίων είναι για να βλέπει ο κόσμος ότι το Μνημόνιο δεν είναι μονόδρομος. (Τις προτάσεις της ΝΔ τις έχουμε παρουσιάσει εδώ - άλλες προτάσεις βρίσκονται εδώ).

Πηγή: "Τα Νέα", "Ελευθεροτυπία"