Σχέδιο "Καλλικράτης" 1ο μέρος (δήμοι)

Είδηση: Από το 2014 θα τεθεί σε ισχύ το επαγγελματικό ασυμβίβαστο για τους νεοεκλεγέντες δημάρχους σε δήμους με πληθυσμό κάτω των 25.000 κατοίκων, που προβλέπεται στον «Καλλικράτη», σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών, Γιάννη Ραγκούση, στη Βουλή. Παράλληλα, ο Γ. Ραγκούσης προανήγγειλε ότι θα υιοθετηθούν τροποποιήσεις στις ονομασίες δήμων και σε περιπτώσεις ιστορικών εδρών.
Το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε επι της αρχής μόνο από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και αναμένεται να ξεκινήσει η συζήτησή του στην Ολομέλεια την ερχόμενη Τρίτη, προκειμένου να έχει ψηφισθεί στο τέλος της προσεχούς εβδομάδας.

Σχόλιο: Οι αλλαγές που επιφέρει ο "Καλλικράτης" στην τοπική αυτοδιοίκηση και κατά συνέπεια στην δημοκρατική λειτουργία της χώρας, είναι πέραν του επιπέδου "πρωτεύουσα και ονομασία νέου δήμου" το οποίο μπορεί να μην είναι θέμα αμελητέο αλλά παραμένει όμως τυπικό επι της ουσίας.

Καταρχήν με τον καινούργιο νόμο, γιγαντοποιούνται οι δήμοι (φτάνοντας πολλές φορές στα επίπεδα νομαρχιών) πράγμα που δυσκολεύει αφάνταστα την λειτουργία τους, προωθώντας ένα τοπικό υδροκεφαλισμό με δεδομένη την μείωση του προσωπικού τους (που θα πραγματοποιηθεί με την "αποστρατεία" των συμβασιούχων και των υπαλλήλων με σύμβαση ορισμένου χρόνου). Πολύ δύσκολα θα μπορεί κάποιος δήμαρχος να προσέξει το ίδιο όλα τα διαμερίσματα του δήμου του, έχοντας χειρότερα επανδρωμένες υπηρεσίες. Κανείς βέβαια δεν θεωρεί ότι οι χιλιάδες δήμοι με τις δεκάδες χιλιάδες δημοτικές επιχειρήσεις λειτουργούσαν σωστά. Αυτό όμως δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης ή έλλειψης προσώπων που να μπορούν να σηκώσουν το βάρος του ρόλου τους. Ήταν και αποτέλεσμα της ελλειπούς χρηματοδότησης και αρμοδιοτήτων που θα μπορούσαν να ωθήσουν την κατά τόπους ανάπτυξη.

Τα προβλήματα χρηματοδότησης αναμένεται να συνεχιστούν και με την καινούργια πραγματικότητα, αφού το όφελος που αναμένεται να υπάρξει από την μείωση συμβουλίων, δημαρχών, δημοτικών επιχειρήσεων δεν θα ανακατευθυνθεί στους καινούργιους δήμους (όπως και θα έπρεπε), ενώ και ο συνολικός προϋπολογισμός των δήμων δεν θα αποτελεί πρόσθεση των παλιών - όπως θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον το ελάχιστα αποδεκτό. Δεδομένου ότι αλλάζει ο τρόπος του υπολογισμού της κρατικής χρηματοδότησης αναμένεται τα κονδύλια αυτά να είναι μειωμένα: Έτσι θα έχουμε περιοχές μεγαλύτερες τόσο εδαφικά όσο και πληθυσμιακά που θα πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες τους με λιγότερα χρήματα (ασορτί δηλαδή με τους πολίτες που ζουν σ' αυτούς). Δεδομένου όμως ότι πλέον δύσκολα θα καλύπτονται τα ελλείμματα από το κράτος, οι δήμοι θ'αναγκάζονται να στραφούν στους πολίτες (με αύξηση των δημοτικών τελών) για να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους.

Ο περιορισμένος όμως προϋπολογισμός, αναμένεται να φέρει και περαιτέρω μείωση έργων στα περιφερειακά διαμερίσματα των νέων δήμων: Μπορεί να είναι άδικο, αλλά είναι προφανές ότι η πλειοψηφία των έργων υποδομής θα πραγματοποιείται στα αστικά κέντρα τους, δεδομένου ότι εκεί θα βρίσκεται και η πλειοψηφία των ψηφοφόρων. Περισσότερα έργα -περισσότερες υποδομές - περισσότερες ευκαιρίες και η σύρρευση των νέων σ' αυτά θα συνεχίσει να διογκώνεται, δημιουργώντας φαινόμενα "τοπικής αστυφιλίας": Όποιος έχει ουσιαστική επαφή με την ελληνική επαρχία, μπορεί να επιβεβαιώσει τα καταστροφικά αποτελέσματα που αυτό έχει για την χώρα μας.

Παράλληλα όμως με όλα τα παραπάνω, ο νομοθέτης στην περίπτωση του "Καλλικράτη" χάνει την ευκαιρία να κάνει μια τομή στην λειτουργία της δημοκρατίας στην χώρα μας, αφού δεν προσθέτει ουσιαστικές αρμοδιότητες στους νέους δήμους, μιας και κρατάει τη διαχείρηση των σημαντικών θεμάτων κεντρικά ενώ περνάει τις εξουσίες που μέχρι πρότεινος είχαν οι νομαρχίες στο επίπεδο της περιφέρειας. Αυτό είναι σ' αντίθεση με το πνεύμα του "Καποδίστρια" (του προηγούμενου δηλ. σχετικού νομοσχεδίου) και αποτελεί οπισθοδρόμηση, μιας και δείχνει ένα λογιστικό και μόνο ενδιαφέρον για την τοπική αυτοδιοίκηση.

(Το σχόλιο για τη 2η θεματική ενότητα του "Καλλικράτη" δηλ. την αιρετή περιφερειακή διοίκηση θα αναρτηθεί αύριο).

Πηγές: "Καθημερινή" "Ελευθεροτυπία"