Αλλαγές στο ασφαλιστικό

Ας πάρουμε μία-μία τις αλλαγές στο ασφαλιστικό, οι οποίες θα γίνουν με το πρόσχημα της οικονομικής συγκυρίας. Να σημειώσουμε ότι οι περισσότερες από τις αλλαγές αυτές επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ, δεδομένου ότι η ΕΕ με βάση διατάξεις της συνθήκης της Ρώμης (που ενσωματώθηκαν στις επόμενες συνθήκες συνθήκες λειτουργίας της ΕΕ) δεν μπορεί να επιβάλλει αλλαγές όσο αφορά την πρόνοια, τις συντάξεις και τα ασφαλιστικά όρια. Αυτό καταδεικνύει για πολλούς και τους βαθύτερους λόγους που μπήκε στο σχέδιο το ΔΝΤ (δεδομένου ότι το ποσό που συνεισφέρει θα μπορούσε να καλυφθεί πλήρως και εκ των έσω)¨.

α) "Από το 2011 η εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών-γυναικών, με τριετή περίοδο προσαρμογής."
Αποτελεί μια ακόμα αλλαγή στα υπεσχεμένα. Η εξίσωση των ορίων ηλικίας είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2018. Στην πραγματικότητα αποτελεί ένα χτύπημα στο θεσμό της οικογένειας, στην οποία όπως ξέρουμε όλοι, η γυναίκα παίζει καθοριστικό ρόλο όσο αφορά τη συνοχή, το μεγάλωμα των παιδιών και την καθημερινή λειτουργία. Κάτι τέτοιο λαμβανόταν υπόψιν μέχρι σήμερα, αλλά όχι πλέον. Αποτελεί πλήρη εφαρμογή στα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα (που βέβαια δεν έχουν σχέση με την ελληνική πραγματικότητα) και ουσιαστικά σπρώχνει την ελληνική οικογένεια προς ένα άλλο μοντέλο.

β) "Τα γενικά όρια ηλικίας δεν αλλάζουν. Εισάγεται όμως μηχανισμός «αυτόματης προσαρμογής των ορίων ηλικίας στο προσδόκιμο ζωής» / Αυξάνεται η ελάχιστη περίοδος εισφορών από τα 37 στα 40 έτη έως το 2015 / Περιορίζεται η πρόωρη συνταξιοδότηση και αυξάνεται το ελάχιστο όριο στα 60 έτη."
Αυτές είναι κατά βάση 3 αλληλοαναιρούμενες δηλώσεις. Ναι μεν το όριο ηλικίας δεν αυξάνει αλλά με την αύξηση της υποχρεωτικής πληρωμής εισφορών υποχρεώνεις την παραμονή στην εργασία για 3 παραπάνω χρόνια τουλάχιστον. Παράλληλα με την μη καταβολή σύνταξης πριν τα 60 υποχρεώνετε κάποιος που ξεκίνησε να δουλεύει στα 18 του σε τουλάχιστον 42 χρόνια εργασίας. Και βέβαια παράλληλα δημιουργείτε η διάθεση να ρωτήσουμε τους εμπνευστές του σχεδίου:
-Τι σημαίνει "πρόωρη" συνταξιοδότηση; Κάποιος που έχει δουλέψει 40 χρόνια στην ζωή του και θέλει να πάρει σύνταξη στα 57 του, θέλει να το κάνει πρόωρα;
-Επίσης τι σημαίνει "προσδόκιμο ζωής"; Με βάση ποιά μελέτη θα καθορίζετε αυτό; Υπάρχει δηλαδή περίπτωση να μειωθεί το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, μετά την τελευταία μελέτη του Lancet (από τα πιο σημαντικά ιατρικά περιοδικά στον κόσμο) που δείχνει ότι η πιθανότητα να πεθάνει κανείς στην Ελλάδα πριν τα 60 του έχει αυξηθεί στατιστικά τα τελευταία 20 χρόνια, μειώνοντας το μέσο όρο ζωής των Ελλήνων ανδρών;

γ) "Ενισχύεται η ανταποδοτικότητα μεταξύ εισφορών και συντάξεων"
Αυτό σημαίνει με απλά λόγια, μικρότερη σύνταξη για μεγαλύτερες εισφορές. Βέβαια δεν μας λέει η ανακοίνωση με ποιους κανόνες θα μετριέται η ανταποδοτικότητα, και κατά πόσο θα μπορεί να υπάρχει επιστημονική σύνδεση, αλλά αυτά προφανώς είναι λεπτομέρειες που δεν απασχολούν αυτούς που έβγαλαν την ανακοίνωση.

δ) "Οι συντάξεις καθορίζονται με βάση τις αποδοχές στο σύνολο του εργασιακού βίου"
Πρακτικά δηλαδή οι συντάξεις θα μειωθούν δραστικά - Επίσης δεν μας ξεκαθαρίζεται αν υπάρχουν διάφορες παράμετροι που θα προστατεύσουν το εισόδημα των συνταξιούχων. Αν η κυβέρνηση πραγματικά ενδιαφέρεται δηλαδή το λιγότερο που έχει να κάνει είναι να υπολογίζει τις συντάξεις με βάση την αγοραστική αξία του μισθού του εργαζομένου κατά τον εργασιακό του βίο, πράγμα που θα εξομαλύνει την μείωση που θα υπάρξει διαφορετικά.

ε) "Ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη για άτομα άνω των 65 ετών, με βάση εισοδηματικά κριτήρια"
Εδώ η κυβέρνηση εγκαταλείπει την υπόσχεση της για καταβολή ελάχιστης προνοιακής σύνταξης (που συμβαίνει ακόμα και στις πιο νεοφιλελεύθερες κοινωνίες όπως η Βρεττανική) και καταργεί ουσιαστικά το κράτος πρόνοιας για την μεσαία τάξης. Το νόημα που βγαίνει είναι "αν δεν έχεις καθόλου λεφτά, θα σου δώσουμε λίγα, αν έχεις λίγα μην περιμένεις τίποτα".

ζ) "Αναθεώρηση του πλαισίου χορηγήσεων συντάξεων αναπηρίας/Επέρχονται περικοπές στη λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών"
Δεν μπορεί να σχολιαστεί αν δεν δοθούν στη δημοσιότητα τα κριτήρια και οι συγκεκριμένες διατάξεις γι' αυτά τα δύο μέτρα. Πάντως το τι είναι ανθυγιεινό και το ποιός χαρακτηρίζεται ανάπηρος, διαφέρει από χώρα σε χώρα, πράγμα που πρέπει να μας κάνει περίεργους ως προς το ποιά συνταγή θ' ακολουθηθεί, δεδομένου ότι με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα γραφής της κυβέρνησης, αποκλείεται να υπάρξει ένα πλαίσιο βασισμένο στα ελληνικά δεδομένα.

η) "Μειώνονται τα ασφαλιστικά ταμεία σε τρία."
Με λύπη μου (γιατί πραγματικά θα ήθελα να πιστέψω ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά) διαπιστώνω ότι η "ανοιχτή διαβούλευση" που πραγματοποιείται εδώ και καιρό στο opengov.gr ήταν προσχηματική μιας και η γενικότερη αντίληψη που δημιουργήθηκε εκεί ήταν ότι κάτι τέτοιο αποσκοπεί στο ξεπούλημα της περιουσίας των ταμείων που έχουν λεφτά και που έχουν μικρά ποσοστά εισφοροδιαφυγής (π.χ. ΤΣΜΕΔΕ) για την κάλυψη της μαύρης τρύπας των ταμείων που δεν έχουν περιουσία και έχουν τεράστια ποσοστά εισφοροδιαφυγής (ΟΑΕΕ). Παράλληλα - και σε πρακτικό επίπεδο - αυτό θα σημαίνει χαμηλότερες συντάξεις (δεδομένου ότι μάλλον θα υπάρξει προσαρμογή προς τα κάτω) και λιγότερες υπηρεσίες (σε μια προσπάθεια συμπίεσης του κόστους).
Γιατί το κράτος άραγε δεν έψαξε να βρει τι πήγαινε καλά στα ανθηρά ταμεία για να το εφαρμόσει στα προβληματικά; Γιατί δεν προσπάθησε να χτυπήσει την εισφοροδιαφυγή - που είναι κολοσσιαία σε εργοδοτικό επίπεδο - αντί να επιτρέπει την μεταφορά του καρκινώματος δημιουργώντας τεράστιους οργανισμούς τους οποίους δεν μπορεί να ελέγξει; Ρητορικές ερωτήσεις, που στην πραγματικότητα δεν περιμένουν απάντηση...