(ανανεωμένο) Αλήθειες και ερωτήματα σχετικά με την εργασιακή εφεδρεία στους Δημοσίους υπαλλήλους

Η τεχνική τού... στρίβειν διά της εφεδρείας, που επινόησε η κυβέρνηση, προκειμένου να μειώσει το μισθολογικό κόστος στο Δημόσιο στο πρώτο και πιο σημαντικό επίπεδο, δηλαδή στη διαδικασία επιλογής του πλεονάζοντος προσωπικού, δεν περιλαμβάνει τη συμμετοχή του ΑΣΕΠ με οποιονδήποτε τρόπο.

Το ΑΣΕΠ αναλαμβάνει δράση, κρίνοντας με κριτήρια αντικειμενικά (τίτλοι σπουδών, ηλικία, δεξιότητες, κοινωνικά κριτήρια, κ.τ.λ.), τα οποία περιλαμβάνονται στο Προεδρικό Διάταγμα, που έδωσε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Δημήτρης Ρέππας, αφού ολοκληρωθούν από τις υπηρεσίες οι λίστες της εφεδρείας, δηλαδή κατόπιν εορτής και βαθμολογούν υπαλλήλους, οι οποίοι ήδη βρίσκονται στον προθάλαμο της απόλυσης...

Η συγκεκριμένη διαδικασία, πέρα από τη βαρβαρότητα του μέτρου, εγείρει αρκετά ερωτήματα, που θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως οι γκρίζες ζώνες της εφεδρείας. Αυτά είναι:

Ερώτημα 1ο

Στην πρώτη γραμμή της εφεδρείας είναι όσοι υπάλληλοι βρίσκονται «κοντά στη συνταξιοδότηση». Κανείς, όμως, ακόμα, δεν έχει ορίσει ούτε το «πόσο κοντά» ούτε σε «ποια συνταξιοδότηση». Δηλαδή μιλάμε για την τελευταία διετία, τριετία ή πενταετία πριν από τη σύνταξη ενός υπαλλήλου. Διότι, αν ένας υπάλληλος βγει στην εφεδρεία, έχοντας ως... ύψιστη προστασία το επίδομα του 60% του βασικού του μισθού για 12 μήνες, πώς θα διανύσει τα υπόλοιπα δύο, τρία ή τέσσερα χρόνια, που του απομένουν για τη συνταξιοδότηση; Ολοι γνωρίζουν ότι, ακόμα και στον ιδιωτικό τομέα, οι πόρτες είναι κλειστές για τους εργαζομένους που βρίσκονται σε αυτή τη φάση, δηλαδή λίγο πριν από τη συνταξιοδότηση.

Κανείς δεν μας έχει ενημερώσει, επίσης, τι θα ισχύσει με τις συνταξιοδοτήσεις γυναικών με ανήλικο παιδί, δηλαδή πόσο ασφαλιστικό χρόνο θα πρέπει να έχει συμπληρώσει μια εργαζόμενη και κάτω από ποιες προϋποθέσεις, για να οδηγηθεί στην εφεδρεία. Πληροφορίες μιλούν για 25 συμπληρωμένα χρόνια, όταν υπάρχει ανήλικο παιδί. Τέλος, δεν έχει διευκρινισθεί πώς θα υπολογίζεται η σύνταξη, διότι όλοι καταλαβαίνουν ότι το 60% του βασικού μισθού του τελευταίου χρόνου θα σύρει το ύψος της σύνταξης προς τα κάτω.

Ερώτημα 2ο

Το δεύτερο χαρακτηριστικό εκείνων που θα βγουν στην εφεδρεία είναι επίσης ότι θα πρόκειται για εργαζομένους «χαμηλών προσόντων». Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Οτι ο εργαζόμενος δεν διαθέτει μεταπτυχιακά και τίτλους σπουδών; Οτι δεν γνωρίζει ξένες γλώσσες; Οτι είναι απόφοιτος Λυκείου ή υποχρεωτικής εκπαίδευσης; Αυτό, όμως, αποτελεί επιφανειακή θεώρηση των πραγμάτων. Διότι υπάρχουν εξαίρετοι υπάλληλοι οργανισμών (τεχνίτες), που είναι υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Οπως υπάρχουν και απόφοιτοι Λυκείου, που έχουν αποκτήσει δεξιότητες στο Δημόσιο και είναι απαραίτητοι για την υπηρεσία τους. Πώς, με μια γραφειοκρατική αντίληψη, θα κατηγοριοποιηθούν ως δεύτερης κλάσης εργαζόμενοι και θα ενταχθούν στην εφεδρεία;

Ερώτημα 3ο

Ποιοι θα είναι εκείνοι που θα καταρτίσουν τις λίστες που θα πάρει το ΑΣΕΠ, ποιοι θα χαρακτηρίσουν κάποιον υπάλληλο ως πλεονάζοντα; Οι διευθυντές των υπηρεσιών, τα διοικητικά συμβούλια των Οργανισμών, οι τμηματάρχες; Σίγουρα, εκείνοι που γνωρίζουν τους εργαζομένους και την ποιότητα της εργασίας που προσφέρουν από πρώτο χέρι, είναι όσοι έχουν θέσεις ευθύνης (τμηματάρχες, διευθυντές, γενικοί διευθυντές). Αν τελικά εκείνοι καταρτίσουν τις λίστες της εφεδρείας, πώς εξασφαλίζεται ότι δεν θα υπεισέλθει ο προσωπικός παράγοντας, προσωπικές συμπάθειες ή αντιπάθειες, αφού τα κριτήρια δεν είναι μετρήσιμα και άρα αντικειμενικά;

Ερώτημα 4ο

Πώς θα αποκλεισθεί το ενδεχόμενο των παρεμβάσεων από πολιτικούς, για να μην ενταχθούν στην εφεδρεία ημέτεροι; Ποιες δυνατότητες έχει ένας απλός διευθυντής ή τμηματάρχης να αντισταθεί στις πιέσεις και τα «τηλεφωνήματα» υψηλά ιστάμενων πολιτικών προσώπων;

Ερώτημα 5ο

Ποιοι θα είναι αυτοί οι «εξωτερικοί σύμβουλοι», που θα κρίνουν σε δεύτερο επίπεδο τους υπαλλήλους, σε εκείνους τους φορείς του Δημοσίου, όπου οι υπάλληλοι ξεπερνούν τους 100; Με ποια κριτήρια θα κάνουν την επιλογή τους, που θα οδηγήσει ένα τμήμα των εργαζομένων στην κατηγορία του πλεονάζοντος προσωπικού, δηλαδή στην εργασιακή εφεδρεία, δηλαδή στην ανεργία; Δεν γνωρίζουν καθόλου τους συγκεκριμένους υπαλλήλους, ούτε, πολύ περισσότερο, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζονται, τις επιδόσεις τους, τις δεξιότητές τους, την απόδοσή τους. Πώς θα αποτραπούν οι αυθαίρετες κρίσεις, τη στιγμή, μάλιστα, που το διακύβευμα είναι η ίδια η ύπαρξη ενός εργαζομένου στην υπηρεσία του, η ίδια η δουλειά του, που μέχρι χθες, μάλιστα, ήταν σίγουρη, δυνάμει της σύμβασης αορίστου χρόνου;

Σ' όλα τα παραπάνω να σχολιάσουμε το εξής: μεγάλος αριθμός οργανισμών που τους ζητήθηκε να καταρτήσουν λίστες απέφυγαν ν' απαντήσουν, άλλοι έστειλαν απλώς αριθμό εργαζομένων και τέλος ορισμένοι εξ αυτών έστειλαν ενημέρωση ότι κακώς του ζητήθηκε να καταρτίσουν λίστες αφού δεν επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό. Η απάντηση της κυβέρνησης ποια ήταν αφού την έλουσε κρύος ιδρώτας (δεδομένου ότι έρχονται οι επιβλέποντες από την Ε.Ε. όπως γράφουμε εδώ); Δεν ήταν ένα "συγγνώμη κάναμε λάθος", ούτε καν ένα "συγγνώμη κάνετε λάθος για τον χ - ψ λόγο". Ήταν απλά "αν δεν το κάνετε θ' απολύσουμε υπαλλήλους από τον στενό Δημόσιο τομέα", σε μια ακόμα προσπάθεια να στρέψει μια κοινωνική ομάδα απέναντι σε μια άλλη - αυτή την φορά τους δημοσίους υπαλλήλους του στενού δημοσίου τομέα με αυτούς των οργανισμών ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου. Αν και ο Έλληνας αρέσκεται να φαγώνετε με τους συμπατριώτες του, δε νομίζουμε να πιάσει αυτή τη φορά, ενώ παράλληλα το Σύνταγμά μας (το οποίο δυστυχώς για πολλούς είναι ακόμα σε ισχύ) απαγορεύει "παιχνίδια" με την μονιμότητα, πράγμα που κάνει πολύ δύσκολη την απόλυτη γενίκευση του μέτρου της εφεδρείας. Έτσι και οι διάφορες "ντρίπλες" που προωθούνται (σχετικό άρθρο βρίσκεται εδώ), αφήνουν πολλά παράθυρα προσφυγών ενάντια τους.

Εδώ κάπου να πούμε και για την άλλη διάσταση του ζητήματος: οι περισσότεροι από τους οργανισμούς από τους οποίους ζητήθηκε να καταρτήσουν λίστες όντως δεν έπρεπε να κάνουν κάτι τέτοιο(αφήστε που αρκετοί απ' αυτούς ασχολούνται με πολύ ευαίσθητους τομείς της υγείας - η σχετική ανάρτηση βρίσκεται εδώ) ενώ γι' άλλους (κερδοφόρους) ο στόχος είναι η μείωση του κόστους τους ώστε να γίνει πιο εύκολη η πώληση τους σύμφωνα με τις απαιτήσεις της τρόικας (λεπτομέρειες εδώ). Γι' αυτό εξάλλου και έχει μπει η ΔΕΗ στο στόχαστρο, με τις πρόσφατες δηλώσεις Παπακωνσταντίνου περί "μειώσεως προσωπικού" να δίνουν το στίγμα (τις διάφορες παραμέτρους του θέματος "ΔΕΗ" μπορείτε να βρείτε εδώ). (Στον ΟΤΕ πάντως που πλέον είναι ιδιωτικός, δεν έγιναν απολύσεις. Μετά την πρόσφατη συμφωνία οι θέσεις είναι πλέον εγγυημένες, η μείωση του μισθού που αποφασίστηκε ήταν μικρή και συνοδεύτικε από 5ωρη μείωση του εβδομαδιαίου ωραρίου που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα μπορούν να καλύπτουν τα χαμένα χρήματα με υπερωρίες φτάνοντας έτσι στα προηγούμενα ύψη μισθών. Και βέβαια ο ΟΤΕ ήταν και παραμένει κερδοφόρος).

Και βέβαια το επιμύθιο είναι άλλο. Οι απολύσεις (δεδομένου ότι όπως πολύ σωστά γράφτηκε η εφεδρεία είναι "απόλυση με φερετζέ") ήταν προαποφασισμένες εδώ και ένα χρόνο περίπου όπως αναφέρθηκε πρόσφατα και στο "Παρόν". Απλά ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να πραγματοποιηθούν. Το θέμα βέβαια είναι τι θα μας ζητήσουν για την επόμενη δόση....

Και πριν ο αλέκτωρ λαλήσει τρεις, ανακοινώθηκε το πως θα εφαρμοστεί η εργασιακή εφεδρεία η οποία θα αφορά 30000 εργαζομένους σε ηλικία 60 ετών και άνω με στόχο το δημοσιονομικό όφελος από το μέτρο να είναι 300 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικότερα, η πρόταση διαρθρώνεται σε δύο φάσεις και επτά διαφορετικές αλλά συμπληρωματικές δράσεις:

ΦΑΣΗ Α' (2011):

Δράση 1η: Όλοι οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο, και σε ΝΠΔΔ και σε ΝΠΙΔ του δημόσιου τομέα, με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, οι οποίοι κατά τους επόμενους 12-24 μήνες αποκτούν δικαίωμα εξόδου με πλήρη σύνταξη, τίθενται σε καθεστώς εφεδρείας. Μετά το τέλος της περιόδου εφεδρείας οι εργαζόμενοι συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη, το επίπεδο της οποίας δε θίγεται από το καθεστώς της εργασιακής εφεδρείας.

Δράση 2η: Οι υπάλληλοι του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ με σχέση δημοσίου δικαίου, οι οποίοι κατά τους επόμενους 12-24 μήνες αποκτούν δικαίωμα εξόδου με πλήρη σύνταξη, τίθενται σε προσυνταξιοδοτικό καθεστώς, αφού προηγουμένως τερματιστεί η υπαλληλική σχέση τους με κατάργηση των οργανικών θέσεων που κατέχουν. Μετά την ολοκλήρωση της προσυνταξιοδοτικής περιόδου, οι παραπάνω υπάλληλοι λαμβάνουν πλήρη σύνταξη, το επίπεδο της οποίας δεν θίγεται από τη περίοδο του προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος.

Από τις ανωτέρω δύο δράσεις εκτιμάται ότι μπορεί να συγκεντρωθεί αριθμός 18-20.000 εργαζομένων.

Δράση 3η: Οι εργαζόμενοι στους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα που καταργούνται, και μέρος των εργαζομένων των κατηγοριών ΥΕ και ΔΕ των φορέων που απορροφώνται, συγχωνεύονται ή περιορίζονται, τίθενται σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας. Η διαδικασία τελεί υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ. Οι εργαζόμενοι που διαθέτουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις, επαναπροσλαμβάνονται το ταχύτερο δυνατόν με βάση τα όσα προβλέπονται στο σχετικό ΠΔ. Θα δημιουργηθούν ειδικά προγράμματα επανακατάρτισης, στο πλαίσιο του ΟΑΕΔ, για όσους εργαζόμενους παραμείνουν στο καθεστώς εφεδρείας.

Από τη δράση αυτή εκτιμάται ότι μπορεί να συγκεντρωθεί αριθμός περίπου 1.000 εργαζομένων.

Δράση 4η: Τερματισμός του προνομιακού καθεστώτος που έχει δοθεί σε δημοσίους υπαλλήλους και λοιπούς εργαζομένους που έχουν ήδη δικαίωμα πλήρους σύνταξης να παραμείνουν στην ενεργό υπηρεσία, παρατείνοντας το ηλικιακό όριο υποχρεωτικής αποχώρησης (δε θα ενταχθούν σε εφεδρεία αλλά σε άμεση συνταξιοδότηση).

Δράση 5η: Προβλέπεται ταχεία διαδικασία εντοπισμού υπηρεσιακών μονάδων φορέων της κεντρικής κυβέρνησης που δεν έχουν λόγο ύπαρξης ή διαθέτουν πολύ μεγάλο ποσοστό πλεονάζοντος προσωπικού. Η αξιολόγηση θα γίνει υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ, με νομοθετημένα αντικειμενικά κριτήρια που εφαρμόζονται αυτόματα. Από το προσωπικό που υπηρετεί σε αυτές τις υπηρεσιακές μονάδες, θα ζητηθεί να αποδεχθεί μετάθεση σε άλλες υπηρεσίες ή, αλλιώς, να ενταχθεί σε καθεστώς εφεδρείας λόγω κατάργησης της οργανικής θέσης του.

Δράση 6η: Συνεχίζεται με εντατικό ρυθμό η αναδιάρθρωση ΝΠΙΔ και ΝΠΔΔ που καταργούνται ή συγχωνεύονται. Για τους εργαζόμενους στους φορείς αυτούς θα ισχύσουν τα προβλεπόμενα στη δράση 3.

Από τις δράσεις 5 και 6 εκτιμάται ότι μπορεί να συγκεντρωθεί αριθμός περίπου 6-7.000 εργαζομένων.

ΦΑΣΗ Β' (2012-13):

Δράση 7η: Οργανώνεται διαδικασία αξιολόγησης της διάρθρωσης, των αρμοδιοτήτων και του προσωπικού των δημοσίων υπηρεσιών, στο πλαίσιο των ευρημάτων της πρόσφατης μελέτης του ΟΟΣΑ για την ελληνική δημόσια διοίκηση, με στόχο τη μείωση των υφιστάμενων υπηρεσιακών μονάδων (όχι των θέσεων του υπηρετούντος προσωπικού) κατά περίπου 30%.

Η αξιολόγηση θα γίνει με αξιοποίηση της Τεχνικής Βοήθειας της ΕΕ, με τη συμμετοχή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων και του ΟΟΣΑ (τι δουλειά έχουν όλοι αυτοί, ένας Θεός ξέρει - μάλλον η δημόσια διοίκηση είναι ίδια σε όλες τις χώρες του κόσμου, που έχουν τις ίδιες ανάγκες και τις ίδιες υποχρεώσεις. Το ότι σε πάρα πολλές ευρωπαϊκες χώρες οι στρατιωτικοί, οι γιατροί και οι δάσκαλοι δε θεωρούνται δημόσιοι υπάλληλοι θα ληφθεί υπόψιν; ) . Ειδικά ως προς την αξιολόγηση του προσωπικού, η διαδικασία τελεί υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ. Το πλεονάζον προσωπικό που θα προκύψει και δεν θα είναι δυνατόν να απορροφηθεί παραγωγικά σε άλλες θέσεις στο δημόσιο τομέα, θα ενταχθεί σε καθεστώς εφεδρείας και σε προγράμματα επανακατάρτισης και εναλλακτικής κοινωνικής απασχόλησης.

Τα ερωτήματα που θέσαμε παραπάνω ισχύουν...
Πηγή στοιχείων: "Ελευθεροτυπία"