Αναρτήσεις
Είδηση: Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, το Καρπενήσι, η Δίρφυς, το Αμύνταιο, τα Καλάβρυτα, η Δημητσάνα, η Μάνη, το Μπέλες, ο Χολομώντας, το Πάικο, το Βέρμιο, τα Πιέρια, ο Κίσαβος, το Φεγγάρι της Σαμοθράκης, το Υψάριο της Θάσου, ακόμη και ο Ολυμπος εξαφανίστηκαν διοικητικά από τα ορεινά της χώρας. Οι ημιορεινοί και ορεινοί δήμοι της χώρας από 61,6% επί «Καποδίστρια», έπεσαν μόλις στο 9,5% με τον «Καλλικράτη». Πανεπιστημιακοί του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Πρόγραμματος «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών», του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου -το μοναδικό μεταπτυχιακό για θέματα ορεινών περιοχών στην Ελλάδα- με επιστολή διαμαρτυρίας κάνουν λόγο για «έγκλημα που σβήνει την ορεινή Ελλάδα από τον διοικητικό χάρτη».
Υποστηρίζουν πως η καλλικράτεια συνένωση, με μαθηματική ακρίβεια, θα οδηγήσει σε περαιτέρω περιθωριοποίηση και μαρασμό των ορεινών περιοχών. Η επιστολή απευθύνεται στον υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γιάννη Ραγκούση και συνυπογράφεται από τον πρύτανη του ΕΜΠ, καθηγητές του μεταπτυχιακού προγράμματος του ΕΜΠ, καθώς και από τους δημάρχους Καρπενησίου, Δίου -Ολύμπου, Γορτυνίας, Παγγαίου, Κιλκίς, Διρφύων-Μεσσαπίων, Ανατολικής Μάνης, Σαμοθράκης, Καλαβρύτων και Αμυνταίου.
Μπορεί το ελληνικό τοπίο να είναι ταυτισμένο, ακόμα και στον παγκόσμιο κοινό νου, με το δίπολο ήλιος-θάλασσα, όμως η Ελλάδα είναι μια χώρα κατά βάση ορεινή. Εκτεταμένες οροσειρές, από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη, και περισσότερες από 3.000 καταγεγραμμένες βουνοκορφές συνιστούν το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της ελληνικής γεωγραφίας: την ορεινότητα.
Πάμπολλοι ορεινοί δήμοι σε όλη τη χώρα επί «Καλλικράτη» διαλύθηκαν μέσα σε πεδινούς. Αλλά και αυτό, από μόνο του, δεν φτάνει για να εξαφανιστεί η ορεινότητα της χώρας, που σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε. ξεπερνά το 70%.
Ο καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτρης Καλιαμπάκος, συντονιστής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Περιβάλλον και Ανάπτυξη Ορεινών Περιοχών», σημειώνει: «Το να παύει ένας δήμος να χαρακτηρίζεται ορεινός δεν είναι μια απλή, τεχνική υπόθεση. Κάποιοι ίσως αναρωτηθούν, εφόσον η γεωγραφική υπόσταση δεν καταργείται, προς τι ο ντόρος. Πρώτον, υπάρχουν σημαντικές οικονομικές συνέπειες. Για τους εξαιρετικά ευάλωτους οικονομικά ορεινούς δήμους, το ζήτημα της πρόσβασης ακόμη και σε αυτά τα αδύναμα μέτρα στήριξης των ορεινών περιοχών είναι ζωτικής σημασίας.
»Αλλά πρέπει να αναλογιστούμε και τις βαθύτερες πτυχές του ζητήματος. Η ορεινότητα δεν είναι μόνο γεωγραφικό χαρακτηριστικό. Η ορεινότητα είναι ταυτότητα και συνείδηση για τους ορεσίβιους. Αλλες ορεινές χώρες, συνειδητοποιώντας την αξία των βουνών και των κοινωνιών που κρατιούνται, παρά τις αντιξοότητες, γαντζωμένες σε αυτά, έχουν θεσπίσει, εδώ και χρόνια, πολιτικές για την προστασία και την ενίσχυσή τους. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα όχι μόνο δεν προστατεύει αλλά και με νόμο έρχεται να "σβήσει" διοικητικά τα βουνά».
Η Στέλλα Γιαννακοπούλου, αρχιτέκτων μηχανικός, αναφέρει: «Ο "Καλλικράτης" συνενώνει ανομοιογενείς περιοχές. Ορεινές με πεδινές, ενίοτε και με καθαρά αστικές. Οι ανάγκες και τα προβλήματα κάθε περιοχής είναι διαφορετικά. Οι ήδη περιθωριοποιημένοι ορεινοί οικισμοί θα βυθιστούν βαθύτερα στη σκιά των πεδινών. Το ορεινό οδικό δίκτυο, οι πετρόχτιστες στέγες, τα πέτρινα γεφύρια δεν θα βρίσκονται στις προτεραιότητες των "πεδινών" προϋπολογισμών, ειδικά σε συνθήκες κρίσης.
»Οι αναιμικοί πόροι θα κατευθυνθούν στην ικανοποίηση των άμεσων αναγκών των περιοχών όπου είναι συγκεντρωμένοι οι πολλοί, δηλαδή στα πεδινά. Η καλλικράτεια συνένωση, με μαθηματική ακρίβεια, θα οδηγήσει σε περαιτέρω περιθωριοποίηση και μαρασμό των ορεινών περιοχών».
Την τάση επιστροφής των ανθρώπων στα βουνά υπογραμμίζει ο Νίκος Κατσουλάκος, μηχανολόγος μηχανικός, υποψήφιος διδάκτωρ του ΕΜΠ, ο οποίος τονίζει: «Ορεινοί οικισμοί, που είχαν εγκαταλειφθεί, ξαναζωντανεύουν. »Ομως, πολλοί ορεινοί οικισμοί δεν αποτελούν πια έδρες δήμων και αυτό είναι σημαντικό πλήγμα. Οχι μόνο γιατί χάνονται κάποιες θέσεις εργασίας, πολύτιμες για τις περιοχές αυτές. Αλλά, κυρίως, γιατί στερούνται τις υπηρεσίες εκείνων των ανθρώπων που παλεύουν με νύχια και με δόντια για να κρατηθούν αυτές οι κοινωνίες ζωντανές. Χωρίς αυτούς τους ανθρώπους, η όποια προσπάθεια ανάκαμψης της ορεινής Ελλάδας μπαίνει ξανά σε τέλμα, ιδιαίτερα μέσα στις συνθήκες της κρίσης».
Σχόλιο: Πολύ καιρό φωνάζαμε για τις επιπτώσεις που θα έχει ο Καλλικράτης στην περιφέρεια και στις ορεινές περιοχές (δείτε τα επιχειρήματά μας εδώ). Αυτό βεβαίως δε γινόταν για να κάνουμε "αντιπολίτευση" στις κυβερνητικές επιλογές: Απλώς θέλαμε να τονίσουμε τον κίνδυνο να μαραζώσουν περιοχές που οι δήμοι τους θα γίνονταν ένα με άλλους πολύ μακρινούς σε αυτούς, μεταφέροντας υπηρεσίες και εργασιακές θέσεις απαραίτητες για να υπάρχει ζωή σε αυτές. Δυστυχώς όμως το Καλλικρατικό εγχείρημα έγινε με καθαρά οικονομικά κριτήρια, κάτι που ελάχιστα τονίστηκε ακόμα και στις πρόσφατες εκλογές (για τα όσα εξελίχθηκαν τότε ενημερωθείτε εδώ) - η αποτυχημένη συνταγή εφαρμόζεται και τώρα με τις εκατοντάδες συνενώσεις σχολείων ανά την χώρα (για τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ) και τις συγχωνεύσεις κλινικών, νοσοκομείων και κέντρων υγείας, που θα δώσουν ένα ακόμα χτύπημα στην ελληνική περιφέρεια.
Η μελέτη του Μετσοβείου περιγράφει γλαφυρά μια αλήθεια: Η ορεινή Ελλάδα χτυπήθηκε από τον Καλλικράτη, οι συνενώσεις έγιναν με χιλιομετρικά κριτήρια (λες και το οδικό δίκτυο της χώρας μας είναι αντίστοιχο της Μεγάλης Βρετανίας ή το ανάγλυφό της είναι αυτό της Γερμανίας) και ότι ακόμα και οικισμοί ή δήμοι που παρουσιάζουν μια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίστηκαν με αδιαφορία κατά τις συνενώσεις, βάζοντας δήμους όμορους μεν αλλά και διαφορετικούς ως προς τον οικονομικό προσανατολισμό (π.χ. τουρισμό με αγροτική παραγωγή) στο "ίδιο τσουβάλι". Έτσι η ελληνική πολιτεία για πολλοστή φορά μετέθεσε την ευθύνη για ισόρροπη ανάπτυξη στους τοπικούς άρχοντες, οι οποίοι με λιγότερα χρήματα θα πρέπει να βγάλουν "λαγούς απ' το καπέλο" για να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες υποχρεώσεις. Και αν στην προηγούμενη ανάπτυξη, δεν υπήρχε το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό να παράξει έργο, άραγε τώρα που υπάρχει (θεωρητικά αφού οι δήμοι είναι λιγότεροι) θα υπάρξει ανάπτυξη χωρίς χρήματα; Είδωμεν...
Είδηση 2η: Περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ το χρόνο καταβάλλει ο ευρύτερος δημόσιος τομέας σε αναίτιες αποζημιώσεις ακινήτων! Να σημειωθεί ότι το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο «ψαλίδισμα» του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που επέβαλε το Μνημόνιο ή στα έσοδα που προσδοκά να εισπράξει το οικονομικό επιτελείο από τη νέα αύξηση του ΦΠΑ και των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα. Η αποκάλυψη έγινε στο πρόσφατο συνέδριο της πανελλήνιας ομοσπονδίας των εργαζομένων στο πρώην υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ (ΠΟΣΕΥΠΕΧΩΔΕ). Αποδίδεται σε κυκλώματα που «φουσκώνουν» τις τιμές των υπό απαλλοτρίωση ακινήτων, ενώ ενισχύεται από το γεγονός ότι στον τομέα αυτό βρίσκονται σε ισχύ πάνω από 500 νομοθετήματα (νόμοι, διατάγματα κ.λπ.). Οι εργαζόμενοι ζητούν την άμεση λήψη μέτρων, καθώς σήμερα σε όλη τη χώρα πάνω από 15.000 ακίνητα βρίσκονται υπό απαλλοτρίωση, για διάφορους κοινωνικούς σκοπούς (έργα υποδομής, πολεοδομήσεις κ.λπ.).
Οι καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις αποτελούν χρόνιο «αγκάθι» των έργων, με καθυστερήσεις που ξεπερνούν τα δύο χρόνια. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι οι πέντε υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομοι. Με βάση τις συμβάσεις του 2007, οι απαλλοτριώσεις έπρεπε να συντελεστούν μέσα σε 12 μήνες, αλλά στα τέλη του 2009 ήταν μόλις στο 15%. Αποτέλεσμα; Οι εργολάβοι διεκδικούν σήμερα από το Δημόσιο αποζημιώσεις της τάξης των 500 εκατ. ευρώ για καθυστερήσεις, μαζί με τις υποχρεώσεις του Δημοσίου για αρχαιολογικές ανασκαφές και μετατοπίσεις των δικτύων κοινής ωφέλειας, που επίσης έχουν μεγάλες αποκλίσεις από τις συμβατικές προθεσμίες.
«Το καλοκαίρι του 2008 δεν είχε καν οριστεί το πρώτο δικαστήριο», δήλωσε στην «Ε» υπηρεσιακό στέλεχος του υπουργείου Υποδομών. Αποκαλύπτει ότι, το 2007, το τότε υπουργείο Υποδομών είχε καθιερώσει, ως πιο ευέλικτη, νέα διαδικασία μέσω ορκωτών εκτιμητών που υπολόγιζαν τις τιμές με βάση τα στοιχεία της αγοράς και όχι με τον αντικειμενικό προσδιορισμό.
Η «συνταγή» δεν λειτούργησε, με αποτέλεσμα μπαράζ προσφυγών και εκτόξευση των κονδυλίων στα ύψη, που έριξαν έξω τους προϋπολογισμούς των απαλλοτριώσεων. Μόνο στην Κορίνθου-Πατρών-Πύργου το Δημόσιο υποχρεώθηκε να καταβάλει 82 εκατ. ευρώ, έναντι 49 εκατ. που είχαν προϋπολογιστεί. Η πιο χαρακτηριστική είναι η δικαστική απόφαση που αφορά τμήμα 9 χλμ. στη διαδρομή Λεχαινών-Γαστούνης. Οι εκτιμητές είχαν κοστολογήσει τα ακίνητα στα 2,3 εκατ. ευρώ και το πρωτοδικείο Αμαλιάδας επιδίκασε στους ιδιοκτήτες 13 εκατ. ευρώ, σχεδόν εξαπλάσιο ποσό! Δεν είναι όμως η μόνη περίπτωση. Τμήμα 8,5 χλμ. κοντά στο Διακοφτό Αχαΐας αποτιμήθηκε 18 εκατ. ευρώ, έναντι 4 εκατ. που είχαν ορίσει οι εκτιμητές. Αλλα ακίνητα κοντά στο Αίγιο αποζημιώθηκαν με 15 εκατ. ευρώ, αντί των προβλεφθέντων 4,2 εκατ. ευρώ.
«Την τελευταία εικοσαετία παρατηρείται σε πολλές περιπτώσεις ο καθορισμός υπερβολικά υψηλών αποζημιώσεων, που καθορίζονται από τα δικαστήρια και αναμφίβολα δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία των ακινήτων», τονίζεται στην εισήγηση που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της ΠΟΣΕΥΠΕΧΩΔΕ και παρατίθενται οι βασικοί λόγοι για τους οποίους το Δημόσιο υποχρεώνεται με αποφάσεις δικαστηρίων να καταβάλλει υπεραποζημιώσεις:
1. Ανάπτυξη τοπικών κυκλωμάτων σε περιοχές που γίνονται πολλές απαλλοτριώσεις, π.χ. αυτοκινητόδρομοι. Η βασικότερη «συνταγή» είναι η δημιουργία τεχνικών στοιχείων για τις αξίες της γης, τις οποίες το Δημόσιο δεν έχει την ευελιξία να εντοπίσει.
2. Πλημμελής υπεράσπιση των συμφερόντων του Δημοσίου στις δίκες που καθορίζουν τα οφειλόμενα ποσά, λόγω οργανωτικών αρρυθμιών.
3. Ανυπαρξία συγκριτικών στοιχείων μεταβίβασης ακινήτων λόγω του ισχύοντος αντικειμενικού προσδιορισμού των αξιών από το υπουργείο Οικονομικών, που κατά κανόνα δεν έχουν σχέση με τις πραγματικές τιμές της αγοράς.
4. Καθυστέρηση στην κωδικοποίηση των διατάξεων που διέπουν τις απαλλοτριώσεις. Η τελευταία προσπάθεια είχε γίνει το 1999, αλλά στη συνέχεια εγκαταλήφθηκε, με αποτέλεσμα να μην εμπλουτίζεται με τα νέα δεδομένα και να έχει από χρόνια απαξιωθεί.
Οι εργαζόμενοι ζητούν τη βελτίωση του κώδικα αναγκαστικών απαλλοτριώσεων σε συνδυασμό με το άρθρο 17 του Συντάγματος, ώστε να κατοχυρώνεται η ιδιωτική ιδιοκτησία, αλλά να συντελείται η απαλλοτρίωση με την καταβολή της εκτιμώμενης τιμής. Σε περίπτωση που ένας ιδιοκτήτης διαφωνεί με το ύψος της, θα έχει το δικαίωμα να προσφύγει στη δικαιοσύνη. Ο τρόπος αυτός ισχύει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, στις ΗΠΑ και στον Καναδά, επιτρέποντας την ολοκλήρωση των διαδικασιών μέσα σε 100 ημέρες. Προτείνουν επίσης να καταργηθεί το επίσης χρονοβόρο μέτρο της επίταξης, που προκαλεί πρόσθετο κόστος, και να αναδιοργανωθούν οι υπηρεσίες.
Σχόλιο: Είναι απαραίτητο σε μια ευνομούμενη πολιτεία να προστατεύεται η ιδιωτική ιδιοκτησία και το κράτος να κάνει απαλλοτριώσεις όπου πραγματικά χρειάζεται και όχι για να εξυπηρετήσει ιδιωτικά συμφέροντα (όπως δυστυχώς προκρίνεται πλέον ως πραγματικότητα με διεύρυνση του όρου "δημόσιο συμφέρον" ώστε να καλύπτονται και ιδιωτικές επενδύσεις όπως μπορείτε να διαβάσετε εδώ) ή ακόμα και καπρίτσια υπηρεσιών. Με βάση αυτό το σκεπτικό πρέπει να υπάρχει και η ανάλογη αποζημίωση, αναλογη με τα όσα ζητάει το κράτος για φορολογικούς λόγους.
Από την άλλη όμως, επειδή ζούμε στην χώρα της "φαιδράς πορτοκαλέας" ακόμα και στις απαλλοτριώσεις, υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που πληρώνεται αδρά για κομμάτια περιουσίας χαμηλής αγοραστικής αξίας, και άλλοι που τους παίρνουν την μοναδική τους περιουσίας αντί "πινακίου φακής". Το συνέδριο περιγράφει αδρά αυτήν την κατάσταση, για την οποία ευθύνεται και η πολυνομία, η οποία βεβαίως δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο στον τομέα των απαλλοτριώσεων, αλλά έχει εξελιχθεί ως "μάστιγα" σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας. Το Δημόσιο σε πολλές περιπτώσεις πραγματοποιεί "άχρηστες" απαλλοτριώσεις που εξυπηρετούν ορισμένους, σε άλλες χρυσοπληρώνει, ενώ παράλληλα οι δικαστικές καθυστερήσεις τραβούν για χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Επιβάλλονται αλλαγές, που θα προστατεύουν το δημόσιο χρήμα και παράλληλα θα αποδίδουν δικαιοσύνη.
Και για να μην ξεχνιόμαστε... Όπως σωστά επισημαίνει ο Γιώργος Δελαστίκ, απύθμενο πολιτικό θράσος συνιστά η προβολή ως προτύπου για τις ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις του δυτικογερμανικού οργανισμού Τρόιχαντ. Αποστολή της επιτροπής αυτής που σε πρώτη φάση λειτούργησε από το 1990 μέχρι το 1994 ήταν όχι να εξυγιάνει, αλλά να διαλύσει εντελώς τη βιομηχανική και αγροτική βάση της Ανατολικής Γερμανίας και να την καθυποτάξει στις δυτικογερμανικές επιχειρήσεις. Ξεπούλησε τα πάντα έναντι πινακίου φακής. Από τα 4 εκατομμύρια Ανατολικογερμανούς εργαζόμενους το 1990, άφησε άνεργους τα 2,5 εκατομμύρια το 1994! Ξεπούλησε 8.500 κρατικές επιχειρήσεις και 2.500.000 στρέμματα καλλιεργειών έναντι μόνο 135 δις ευρώ. Ο πρώτος πρόεδρος της Τρόιχαντ δολοφονήθηκε, ενώ 180 άτομα δικάστηκαν για σκάνδαλα. Αυτά στην Γερμανία...
Υποστηρίζουν πως η καλλικράτεια συνένωση, με μαθηματική ακρίβεια, θα οδηγήσει σε περαιτέρω περιθωριοποίηση και μαρασμό των ορεινών περιοχών. Η επιστολή απευθύνεται στον υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γιάννη Ραγκούση και συνυπογράφεται από τον πρύτανη του ΕΜΠ, καθηγητές του μεταπτυχιακού προγράμματος του ΕΜΠ, καθώς και από τους δημάρχους Καρπενησίου, Δίου -Ολύμπου, Γορτυνίας, Παγγαίου, Κιλκίς, Διρφύων-Μεσσαπίων, Ανατολικής Μάνης, Σαμοθράκης, Καλαβρύτων και Αμυνταίου.
Μπορεί το ελληνικό τοπίο να είναι ταυτισμένο, ακόμα και στον παγκόσμιο κοινό νου, με το δίπολο ήλιος-θάλασσα, όμως η Ελλάδα είναι μια χώρα κατά βάση ορεινή. Εκτεταμένες οροσειρές, από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη, και περισσότερες από 3.000 καταγεγραμμένες βουνοκορφές συνιστούν το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της ελληνικής γεωγραφίας: την ορεινότητα.
Πάμπολλοι ορεινοί δήμοι σε όλη τη χώρα επί «Καλλικράτη» διαλύθηκαν μέσα σε πεδινούς. Αλλά και αυτό, από μόνο του, δεν φτάνει για να εξαφανιστεί η ορεινότητα της χώρας, που σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε. ξεπερνά το 70%.
Ο καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτρης Καλιαμπάκος, συντονιστής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Περιβάλλον και Ανάπτυξη Ορεινών Περιοχών», σημειώνει: «Το να παύει ένας δήμος να χαρακτηρίζεται ορεινός δεν είναι μια απλή, τεχνική υπόθεση. Κάποιοι ίσως αναρωτηθούν, εφόσον η γεωγραφική υπόσταση δεν καταργείται, προς τι ο ντόρος. Πρώτον, υπάρχουν σημαντικές οικονομικές συνέπειες. Για τους εξαιρετικά ευάλωτους οικονομικά ορεινούς δήμους, το ζήτημα της πρόσβασης ακόμη και σε αυτά τα αδύναμα μέτρα στήριξης των ορεινών περιοχών είναι ζωτικής σημασίας.
»Αλλά πρέπει να αναλογιστούμε και τις βαθύτερες πτυχές του ζητήματος. Η ορεινότητα δεν είναι μόνο γεωγραφικό χαρακτηριστικό. Η ορεινότητα είναι ταυτότητα και συνείδηση για τους ορεσίβιους. Αλλες ορεινές χώρες, συνειδητοποιώντας την αξία των βουνών και των κοινωνιών που κρατιούνται, παρά τις αντιξοότητες, γαντζωμένες σε αυτά, έχουν θεσπίσει, εδώ και χρόνια, πολιτικές για την προστασία και την ενίσχυσή τους. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα όχι μόνο δεν προστατεύει αλλά και με νόμο έρχεται να "σβήσει" διοικητικά τα βουνά».
Η Στέλλα Γιαννακοπούλου, αρχιτέκτων μηχανικός, αναφέρει: «Ο "Καλλικράτης" συνενώνει ανομοιογενείς περιοχές. Ορεινές με πεδινές, ενίοτε και με καθαρά αστικές. Οι ανάγκες και τα προβλήματα κάθε περιοχής είναι διαφορετικά. Οι ήδη περιθωριοποιημένοι ορεινοί οικισμοί θα βυθιστούν βαθύτερα στη σκιά των πεδινών. Το ορεινό οδικό δίκτυο, οι πετρόχτιστες στέγες, τα πέτρινα γεφύρια δεν θα βρίσκονται στις προτεραιότητες των "πεδινών" προϋπολογισμών, ειδικά σε συνθήκες κρίσης.
»Οι αναιμικοί πόροι θα κατευθυνθούν στην ικανοποίηση των άμεσων αναγκών των περιοχών όπου είναι συγκεντρωμένοι οι πολλοί, δηλαδή στα πεδινά. Η καλλικράτεια συνένωση, με μαθηματική ακρίβεια, θα οδηγήσει σε περαιτέρω περιθωριοποίηση και μαρασμό των ορεινών περιοχών».
Την τάση επιστροφής των ανθρώπων στα βουνά υπογραμμίζει ο Νίκος Κατσουλάκος, μηχανολόγος μηχανικός, υποψήφιος διδάκτωρ του ΕΜΠ, ο οποίος τονίζει: «Ορεινοί οικισμοί, που είχαν εγκαταλειφθεί, ξαναζωντανεύουν. »Ομως, πολλοί ορεινοί οικισμοί δεν αποτελούν πια έδρες δήμων και αυτό είναι σημαντικό πλήγμα. Οχι μόνο γιατί χάνονται κάποιες θέσεις εργασίας, πολύτιμες για τις περιοχές αυτές. Αλλά, κυρίως, γιατί στερούνται τις υπηρεσίες εκείνων των ανθρώπων που παλεύουν με νύχια και με δόντια για να κρατηθούν αυτές οι κοινωνίες ζωντανές. Χωρίς αυτούς τους ανθρώπους, η όποια προσπάθεια ανάκαμψης της ορεινής Ελλάδας μπαίνει ξανά σε τέλμα, ιδιαίτερα μέσα στις συνθήκες της κρίσης».
Σχόλιο: Πολύ καιρό φωνάζαμε για τις επιπτώσεις που θα έχει ο Καλλικράτης στην περιφέρεια και στις ορεινές περιοχές (δείτε τα επιχειρήματά μας εδώ). Αυτό βεβαίως δε γινόταν για να κάνουμε "αντιπολίτευση" στις κυβερνητικές επιλογές: Απλώς θέλαμε να τονίσουμε τον κίνδυνο να μαραζώσουν περιοχές που οι δήμοι τους θα γίνονταν ένα με άλλους πολύ μακρινούς σε αυτούς, μεταφέροντας υπηρεσίες και εργασιακές θέσεις απαραίτητες για να υπάρχει ζωή σε αυτές. Δυστυχώς όμως το Καλλικρατικό εγχείρημα έγινε με καθαρά οικονομικά κριτήρια, κάτι που ελάχιστα τονίστηκε ακόμα και στις πρόσφατες εκλογές (για τα όσα εξελίχθηκαν τότε ενημερωθείτε εδώ) - η αποτυχημένη συνταγή εφαρμόζεται και τώρα με τις εκατοντάδες συνενώσεις σχολείων ανά την χώρα (για τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ) και τις συγχωνεύσεις κλινικών, νοσοκομείων και κέντρων υγείας, που θα δώσουν ένα ακόμα χτύπημα στην ελληνική περιφέρεια.
Η μελέτη του Μετσοβείου περιγράφει γλαφυρά μια αλήθεια: Η ορεινή Ελλάδα χτυπήθηκε από τον Καλλικράτη, οι συνενώσεις έγιναν με χιλιομετρικά κριτήρια (λες και το οδικό δίκτυο της χώρας μας είναι αντίστοιχο της Μεγάλης Βρετανίας ή το ανάγλυφό της είναι αυτό της Γερμανίας) και ότι ακόμα και οικισμοί ή δήμοι που παρουσιάζουν μια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίστηκαν με αδιαφορία κατά τις συνενώσεις, βάζοντας δήμους όμορους μεν αλλά και διαφορετικούς ως προς τον οικονομικό προσανατολισμό (π.χ. τουρισμό με αγροτική παραγωγή) στο "ίδιο τσουβάλι". Έτσι η ελληνική πολιτεία για πολλοστή φορά μετέθεσε την ευθύνη για ισόρροπη ανάπτυξη στους τοπικούς άρχοντες, οι οποίοι με λιγότερα χρήματα θα πρέπει να βγάλουν "λαγούς απ' το καπέλο" για να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες υποχρεώσεις. Και αν στην προηγούμενη ανάπτυξη, δεν υπήρχε το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό να παράξει έργο, άραγε τώρα που υπάρχει (θεωρητικά αφού οι δήμοι είναι λιγότεροι) θα υπάρξει ανάπτυξη χωρίς χρήματα; Είδωμεν...
Είδηση 2η: Περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ το χρόνο καταβάλλει ο ευρύτερος δημόσιος τομέας σε αναίτιες αποζημιώσεις ακινήτων! Να σημειωθεί ότι το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο «ψαλίδισμα» του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που επέβαλε το Μνημόνιο ή στα έσοδα που προσδοκά να εισπράξει το οικονομικό επιτελείο από τη νέα αύξηση του ΦΠΑ και των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα. Η αποκάλυψη έγινε στο πρόσφατο συνέδριο της πανελλήνιας ομοσπονδίας των εργαζομένων στο πρώην υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ (ΠΟΣΕΥΠΕΧΩΔΕ). Αποδίδεται σε κυκλώματα που «φουσκώνουν» τις τιμές των υπό απαλλοτρίωση ακινήτων, ενώ ενισχύεται από το γεγονός ότι στον τομέα αυτό βρίσκονται σε ισχύ πάνω από 500 νομοθετήματα (νόμοι, διατάγματα κ.λπ.). Οι εργαζόμενοι ζητούν την άμεση λήψη μέτρων, καθώς σήμερα σε όλη τη χώρα πάνω από 15.000 ακίνητα βρίσκονται υπό απαλλοτρίωση, για διάφορους κοινωνικούς σκοπούς (έργα υποδομής, πολεοδομήσεις κ.λπ.).
Οι καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις αποτελούν χρόνιο «αγκάθι» των έργων, με καθυστερήσεις που ξεπερνούν τα δύο χρόνια. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι οι πέντε υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομοι. Με βάση τις συμβάσεις του 2007, οι απαλλοτριώσεις έπρεπε να συντελεστούν μέσα σε 12 μήνες, αλλά στα τέλη του 2009 ήταν μόλις στο 15%. Αποτέλεσμα; Οι εργολάβοι διεκδικούν σήμερα από το Δημόσιο αποζημιώσεις της τάξης των 500 εκατ. ευρώ για καθυστερήσεις, μαζί με τις υποχρεώσεις του Δημοσίου για αρχαιολογικές ανασκαφές και μετατοπίσεις των δικτύων κοινής ωφέλειας, που επίσης έχουν μεγάλες αποκλίσεις από τις συμβατικές προθεσμίες.
«Το καλοκαίρι του 2008 δεν είχε καν οριστεί το πρώτο δικαστήριο», δήλωσε στην «Ε» υπηρεσιακό στέλεχος του υπουργείου Υποδομών. Αποκαλύπτει ότι, το 2007, το τότε υπουργείο Υποδομών είχε καθιερώσει, ως πιο ευέλικτη, νέα διαδικασία μέσω ορκωτών εκτιμητών που υπολόγιζαν τις τιμές με βάση τα στοιχεία της αγοράς και όχι με τον αντικειμενικό προσδιορισμό.
Η «συνταγή» δεν λειτούργησε, με αποτέλεσμα μπαράζ προσφυγών και εκτόξευση των κονδυλίων στα ύψη, που έριξαν έξω τους προϋπολογισμούς των απαλλοτριώσεων. Μόνο στην Κορίνθου-Πατρών-Πύργου το Δημόσιο υποχρεώθηκε να καταβάλει 82 εκατ. ευρώ, έναντι 49 εκατ. που είχαν προϋπολογιστεί. Η πιο χαρακτηριστική είναι η δικαστική απόφαση που αφορά τμήμα 9 χλμ. στη διαδρομή Λεχαινών-Γαστούνης. Οι εκτιμητές είχαν κοστολογήσει τα ακίνητα στα 2,3 εκατ. ευρώ και το πρωτοδικείο Αμαλιάδας επιδίκασε στους ιδιοκτήτες 13 εκατ. ευρώ, σχεδόν εξαπλάσιο ποσό! Δεν είναι όμως η μόνη περίπτωση. Τμήμα 8,5 χλμ. κοντά στο Διακοφτό Αχαΐας αποτιμήθηκε 18 εκατ. ευρώ, έναντι 4 εκατ. που είχαν ορίσει οι εκτιμητές. Αλλα ακίνητα κοντά στο Αίγιο αποζημιώθηκαν με 15 εκατ. ευρώ, αντί των προβλεφθέντων 4,2 εκατ. ευρώ.
«Την τελευταία εικοσαετία παρατηρείται σε πολλές περιπτώσεις ο καθορισμός υπερβολικά υψηλών αποζημιώσεων, που καθορίζονται από τα δικαστήρια και αναμφίβολα δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία των ακινήτων», τονίζεται στην εισήγηση που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της ΠΟΣΕΥΠΕΧΩΔΕ και παρατίθενται οι βασικοί λόγοι για τους οποίους το Δημόσιο υποχρεώνεται με αποφάσεις δικαστηρίων να καταβάλλει υπεραποζημιώσεις:
1. Ανάπτυξη τοπικών κυκλωμάτων σε περιοχές που γίνονται πολλές απαλλοτριώσεις, π.χ. αυτοκινητόδρομοι. Η βασικότερη «συνταγή» είναι η δημιουργία τεχνικών στοιχείων για τις αξίες της γης, τις οποίες το Δημόσιο δεν έχει την ευελιξία να εντοπίσει.
2. Πλημμελής υπεράσπιση των συμφερόντων του Δημοσίου στις δίκες που καθορίζουν τα οφειλόμενα ποσά, λόγω οργανωτικών αρρυθμιών.
3. Ανυπαρξία συγκριτικών στοιχείων μεταβίβασης ακινήτων λόγω του ισχύοντος αντικειμενικού προσδιορισμού των αξιών από το υπουργείο Οικονομικών, που κατά κανόνα δεν έχουν σχέση με τις πραγματικές τιμές της αγοράς.
4. Καθυστέρηση στην κωδικοποίηση των διατάξεων που διέπουν τις απαλλοτριώσεις. Η τελευταία προσπάθεια είχε γίνει το 1999, αλλά στη συνέχεια εγκαταλήφθηκε, με αποτέλεσμα να μην εμπλουτίζεται με τα νέα δεδομένα και να έχει από χρόνια απαξιωθεί.
Οι εργαζόμενοι ζητούν τη βελτίωση του κώδικα αναγκαστικών απαλλοτριώσεων σε συνδυασμό με το άρθρο 17 του Συντάγματος, ώστε να κατοχυρώνεται η ιδιωτική ιδιοκτησία, αλλά να συντελείται η απαλλοτρίωση με την καταβολή της εκτιμώμενης τιμής. Σε περίπτωση που ένας ιδιοκτήτης διαφωνεί με το ύψος της, θα έχει το δικαίωμα να προσφύγει στη δικαιοσύνη. Ο τρόπος αυτός ισχύει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, στις ΗΠΑ και στον Καναδά, επιτρέποντας την ολοκλήρωση των διαδικασιών μέσα σε 100 ημέρες. Προτείνουν επίσης να καταργηθεί το επίσης χρονοβόρο μέτρο της επίταξης, που προκαλεί πρόσθετο κόστος, και να αναδιοργανωθούν οι υπηρεσίες.
Σχόλιο: Είναι απαραίτητο σε μια ευνομούμενη πολιτεία να προστατεύεται η ιδιωτική ιδιοκτησία και το κράτος να κάνει απαλλοτριώσεις όπου πραγματικά χρειάζεται και όχι για να εξυπηρετήσει ιδιωτικά συμφέροντα (όπως δυστυχώς προκρίνεται πλέον ως πραγματικότητα με διεύρυνση του όρου "δημόσιο συμφέρον" ώστε να καλύπτονται και ιδιωτικές επενδύσεις όπως μπορείτε να διαβάσετε εδώ) ή ακόμα και καπρίτσια υπηρεσιών. Με βάση αυτό το σκεπτικό πρέπει να υπάρχει και η ανάλογη αποζημίωση, αναλογη με τα όσα ζητάει το κράτος για φορολογικούς λόγους.
Από την άλλη όμως, επειδή ζούμε στην χώρα της "φαιδράς πορτοκαλέας" ακόμα και στις απαλλοτριώσεις, υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που πληρώνεται αδρά για κομμάτια περιουσίας χαμηλής αγοραστικής αξίας, και άλλοι που τους παίρνουν την μοναδική τους περιουσίας αντί "πινακίου φακής". Το συνέδριο περιγράφει αδρά αυτήν την κατάσταση, για την οποία ευθύνεται και η πολυνομία, η οποία βεβαίως δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο στον τομέα των απαλλοτριώσεων, αλλά έχει εξελιχθεί ως "μάστιγα" σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας. Το Δημόσιο σε πολλές περιπτώσεις πραγματοποιεί "άχρηστες" απαλλοτριώσεις που εξυπηρετούν ορισμένους, σε άλλες χρυσοπληρώνει, ενώ παράλληλα οι δικαστικές καθυστερήσεις τραβούν για χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Επιβάλλονται αλλαγές, που θα προστατεύουν το δημόσιο χρήμα και παράλληλα θα αποδίδουν δικαιοσύνη.
Και για να μην ξεχνιόμαστε... Όπως σωστά επισημαίνει ο Γιώργος Δελαστίκ, απύθμενο πολιτικό θράσος συνιστά η προβολή ως προτύπου για τις ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις του δυτικογερμανικού οργανισμού Τρόιχαντ. Αποστολή της επιτροπής αυτής που σε πρώτη φάση λειτούργησε από το 1990 μέχρι το 1994 ήταν όχι να εξυγιάνει, αλλά να διαλύσει εντελώς τη βιομηχανική και αγροτική βάση της Ανατολικής Γερμανίας και να την καθυποτάξει στις δυτικογερμανικές επιχειρήσεις. Ξεπούλησε τα πάντα έναντι πινακίου φακής. Από τα 4 εκατομμύρια Ανατολικογερμανούς εργαζόμενους το 1990, άφησε άνεργους τα 2,5 εκατομμύρια το 1994! Ξεπούλησε 8.500 κρατικές επιχειρήσεις και 2.500.000 στρέμματα καλλιεργειών έναντι μόνο 135 δις ευρώ. Ο πρώτος πρόεδρος της Τρόιχαντ δολοφονήθηκε, ενώ 180 άτομα δικάστηκαν για σκάνδαλα. Αυτά στην Γερμανία...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου