Δήθεν "πράσινη" ανάπτυξη - το παράδειγμα της επένδυσης στον Αστακό

Μετά την πρόσφατη επίσκεψη των Αράβων επενδυτών από το Κατάρ, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε με μεγάλη χαρά το ξεμπλοκάρισμα της επένδυσης τους στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας η οποία προβλέπει τη δημιουργία θερμοηλεκτρικού σταθμού ισχύος 1.100μεγαβάτ και χρησιμοποιεί ως καύσιμο υγροποιημένο αέριο (LPG), μια συμβατική πηγή ενέργειας, που θα μεταφέρεται με πλοία στην περιοχή...Ακολουθούν ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με την επένδυση που αποδεικνύουν ότι η χαρά είναι μάλλον αδικαιολόγητη...

Γιατί τόσος ξεσηκωμός ενάντια στην επένδυση; Η ανάπτυξη είναι "πράσινη" έτσι δεν είναι;
Δεν είναι ακριβώς έτσι. Οι επενδυτές μιλούν για δέσμευση του CO2 σε καλλιέργειες φυκιών, οι οποίες στη συνέχεια θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Αυτή η ιδέα είναι όντως πρωτοποριακή, όμως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ολοκληρωμένη τεχνογνωσία για να γίνει κάτι τέτοιο.

Ε, καλά, θα δεσμεύσουν το CO2 αλλιώς. Υπάρχει τρόπος.
Ναι υπάρχει - στο υπέδαφος. Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές ανακοινώσεις σήμερα αποθηκεύονται ανά τον κόσμο 10 Mt (10.000.000 τόνοι) διοξειδίου του άνθρακα ανθρωπογενούς δραστηριότητας ενώ το εργοστάσιο στον Αστακό θα εκλύει περί τους 3,5 Mt. Δηλαδή γύρω στο 1/3 απ' ότι συμβαίνει αυτή τη στιγμή παγκόσμια, πράγμα που δείχνει ότι δεν υπάρχει έργο που να αποδεικνύει ότι ακόμα και αυτή η "εφαρμοσμένη" μορφή δέσμευσης λειτουργεί σε τέτοια κλίμακα. Δυστυχώς η μελέτη του έργου αποδεικνύει ότι οι επενδυτές δεν έχουν εναλλακτικό σχέδιο - παρά μόνο την έκλυσή του στην ατμόσφαιρα.

Και είναι κακό αυτό;
Αν σκεφτεί κανείς την επιβάρυνση του περιβάλλοντος γενικά ναι. Ακόμα και οικονομικά να το δει κανείς όμως το 2013 ξεκινάει η υποχρέωση της Ελλάδας να πληρώνει τους ρύπους της, οπότε ακόμα και το 1% να εκλύεται στην ατμόσφαιρα από διαρροές - αν υποθέσουμε ότι το υπόλοιπο θα "δεσμεύεται" - το κόστος για ένα τέτοιο εργοστάσιο θα είναι μεγάλο. Γενικά υπολογίζεται ότι θ' ανέρχεται με σημερινές τιμές στα 63 εκατομμύρια ευρώ. Ποιός θα το πληρώνει;

Λίγοι ρύποι στην ατμόσφαιρα - θα τους αντέξουμε. Προκαλεί κανένα άλλο πρόβλημα;
Τέτοιες επενδύσεις έχουν ούτως ή άλλως αντίκτυπο στο οικείο περιβάλλον, ακόμα και αν οι ρύποι "δεσμευτούν". Μια μικρή αύξηση της θερμοκρασίας του τοπικού "μικροκλίματος" 1-2 C μπορεί να καταστρέψει το βυθό της περιοχής (ενώ υπάρχουν και λειτουργούσες ιχθυοκαλλιέργειες της περιοχής που σίγουρα θα επηρεαστούν). Παράλληλα το LPG είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο με πολλά ατυχήματα στο πρόσφατο παρελθόν τόσο στην χρήση όσο και στην μεταφορά. Ακόμα περίπου το 1% της εναλλασσόμενης ποσότητας του αποθηκευόμενου και διακινούμενου αερίου διαφεύγει ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον. Στην προκειμένη περίπτωση, οι διαφυγές αναμένεται να φτάσουν τα 40 με 60 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς απωλειών αλλά κυρίως επικινδυνότητας.

Καλά. Θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας. Έτσι δε λένε;
Έτσι έλεγαν. Θα δούμε όμως. Το αρχικό πλάνο ξεκίνησε με 1500, τώρα έχουμε φτάσει σε 450 και συνεχώς μειώνονται, ενώ αυτές περιλαμβάνουν και τις θέσεις που θα δημιουργηθούν κατά την κατασκευή. Δεν είναι τυχαίο ότι η τοπική κοινωνία (και δε μιλάμε για τους οικολόγους) δε βλέπει θετικά την επένδυση αφού τα αντισταθμιστικά οφέλη είναι ανύπαρκτα, παρά τα όσα είχαν υποσχεθεί αρχικά οι επενδυτές.

Πολλά παράπονα διαβάζω. Τουλάχιστον θα παραχθεί ρεύμα το οποίο χρειαζόμαστε για να καλύψουμε τις ανάγκες της χώρας, σωστά;
Λάθος δυστυχώς. Το ρεύμα αυτό δεν θα χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες της χώρας μας, αφού έχουμε καλύψει την παραγωγή από τέτοιες πηγές - ο στόχος μας είναι η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές (διαφορετικά θα πληρώνουμε πρόστιμα). Η ηλεκτρική ενέργεια στοχεύει την Ιταλία. Δεν υπάρχουν συμφωνίες όμως - μια πρόταση έχει κατατεθεί χωρίς να έχει προχωρήσει. Βέβαια οι φίλοι μας από το Κατάρ δεν θα επενδύσουν χρήματα στον βρόντο, κάτι θα βρουν να το κάνουν (εξάλλου κάπως θα υπαχθούν σε κάποιο αναπτυξιακό νόμο, οπότε θα βάλουμε και εμείς "ένα χεράκι"), οπότε γι' αυτούς δεν ανησυχούμε.

Δηλαδή να μη γίνει η επένδυση;
Να γίνει. Αλλά να υπάρξουν εγγυήσεις όμως ότι θα υπάρξουν ουσιαστικές περιβαλλοντικές μελέτες, ότι οι τεχνικές θα δουλέψουν και ότι θα υπάρξει "πράσινο" εναλλακτικό σενάριο για τους ρύπους, ότι το μικροκλίμα δεν θα πειραχθεί, ότι θα υπάρξουν πολλές και πραγματικές θέσεις εργασίας, ότι τους ρύπους θα τους πληρώνουν οι "επενδυτές" και όχι τα συνήθη "κορόϊδα", ότι δεν θα καταλήξει το εργοστάσιο να γίνει ένα σύγχρονο ναυπηγείο Σκαραμαγκά (που το ζει το ελληνικό κράτος σε τιμές που βολεύουν τους Γερμανούς ιδιοκτήτες του). Διαφορετικά ο Αστακός ζει και χωρίς τέτοια επένδυση - απ' ότι λένε οι κάτοικοί του τουλάχιστον, το τελευταίο είναι δυνατό...