Αναρτήσεις
Είδηση: Πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών ακινήτων, με εξαιρέσεις περιορισμένης προστασίας της κύριας κατοικίας, αποτελεί τελικά η κατεπείγουσα "ρύθμιση" της κυβέρνησης, με γνώμονα μόνο τη διασφάλιση των κατά τα άλλα ανακεφαλαιοποιημένων τραπεζών.
Προφανώς εξυπηρετούνται μόνο οι στόχοι της εξασφάλισης καταβολής δόσεων προς τις τράπεζες σε μόνιμη βάση και της μετάβασης στο 2015, οπότε δεν θα υπάρχει ούτε ένα θεσμοθετημένο ελάχιστο επίπεδο προστασίας της ακίνητης περιουσίας δανειοληπτών από κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
Τα σημαντικότερα ζητήματα που εγείρονται είναι τα εξής:
- Με κατάργηση της προστασίας των ακινήτων γενικά, εκτίθενται σε κίνδυνο πλειστηριασμού, έναντι εξευτελιστικών τιμημάτων, ακίνητα όπως, εξοχικά, "πατρικά", οικόπεδα, καταστήματα κ.λπ.
- Δεν προστατεύεται καμία κατοικία αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ, ακόμη κι αν ο δανειολήπτης δεν διαθέτει στοιχειώδες εισόδημα για κάλυψη βιοτικών αναγκών ή αν η συγκεκριμένη κατοικία είναι το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο.
- Οι καταβολές κατά την περίοδο απαγόρευσης πλειστηριασμού αφαιρούνται από το ανεξόφλητο υπόλοιπο και καταλογίζονται πρώτα σε έξοδα, μετά σε φόρους και τελευταία στο κεφάλαιο του δανείου (βάσει του άρθρου 423 του Αστικού Κώδικα). Οι οφειλές θα συνεχίσουν να εκτοκίζονται κατά τη διάρκεια της "προστασίας", φορτώνοντας τα νοικοκυριά με υπέρογκους τόκους.
- Τα όρια υπαγωγής (αντικειμενική αξία, εισόδημα, κινητή/ακίνητη περιουσία-καταθέσεις) πρέπει να τηρούνται σωρευτικά. Η απειροελάχιστη υπέρβαση σε ένα εξ αυτών θέτει τους δανειολήπτες αυτούς εκτός προστασίας.
- Τα ποσά των δόσεων δεν λαμβάνουν καμία μέριμνα για το επίπεδο διαβίωσης του οφειλέτη.
- Η οικογένεια με ένα ή δύο παιδιά αντιμετωπίζεται με τα ίδια κριτήρια με έναν εργένη.
- Με "ψεύτικες" αντικειμενικές αξίες, έναντι της κατάρρευσης των πραγματικών, που διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα για ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, κινδυνεύουν μεγαλύτερου εμβαδού σπίτια των οικογενειών.
- Τίθενται ασφυκτικές ημερομηνίες μετά τις οποίες δεν μπορούν να υπαχθούν οφειλέτες ή αίρεται η προστασία των ήδη ενταγμένων: α) οι δανειολήπτες μπορούν να υπαχθούν στο νέο καθεστώς έως 31/1/2014, ή εντός δύο μηνών από την επίδοση επιταγής προς εκτέλεση, β) αν ο οφειλέτης δεν προσκομίσει στοιχεία που έχει ζητήσει η τράπεζα, εντός μηνός από το σχετικό αίτημα, αίρεται η προστασία, γ) αν για τρεις μήνες συνολικά δεν καταβληθεί η προβλεπόμενη δόση -ανεξαρτήτως συνθηκών (έκτακτα περιστατικά, θέματα υγείας κ.λπ.)- αίρεται η προστασία.
- Οι τράπεζες όλο το 2014 μπορούν κατά το δοκούν να ζητούν από τους δανειολήπτες να προσκομίσουν πλήθος στοιχείων: αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας για ακίνητα που αποκτήθηκαν μετά την 1/1/2007 και φύλλο υπολογισμού αξίας ακινήτου, αντίγραφο τελευταίων δηλώσεων Ε1 και Ε9, βεβαίωση ανεργίας ΟΑΕΔ ή αντίγραφο επικαιροποιημένης κάρτας ανεργίας, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, πιστοποίηση αναπηρίας και ποσοστού της κ.ά.
- Χρόνος αναφοράς των εισοδημάτων είναι το 2012 (τελευταία δήλωση φόρου εισοδήματος) -οπότε άνεργοι, οικονομικά ασθενείς του 2013 τίθενται εκτός-, ενώ για τις καταθέσεις είναι η 2ή/11/2013 και δεν ελέγχεται από πού προέρχονται (π.χ. αποζημιώσεις).
- Διακριτική μεταχείριση επαγγελματοβιοτεχνών-εμπόρων με υποχρέωση καταβολής δόσης ίσης με το 30% της τελευταίας ενήμερης δόσης. Καμία μέριμνα για τις ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσης των μικρομεσαίων (εξαιρούνται από τον νόμο Κατσέλη, έχουν επιχειρηματικά δάνεια με προσημείωση, διαθέτουν τραπεζικούς λογαριασμούς κίνησης, είναι πρώην επιχειρηματίες που δεν δικαιούνται κάρτα ανεργίας κ.λπ.).
- Δεν υπάγονται όσοι έχουν λάβει δάνεια από φορείς κοινωνικής ασφάλισης (Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας).
- Εξακολουθεί να μην υπάρχει προστασία του εγγυητή, αλλά προβλέπεται το αυτονόητο: εφόσον ο πρωτοφειλέτης ενταχθεί σε καθεστώς απαγόρευσης πλειστηριασμού, απαγορεύεται και ο πλειστηριασμός ακινήτων των εγγυητών για τις συγκεκριμένες οφειλές.
Σχόλιo: Τον καλύτερο σχολιασμό που έχουμε διαβάσει για τις αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων και την απελευθέρωση των πλειστηριασμών των ακινήτων που περιγράφεται παραπάνω, τον διαβάσαμε τον τελευταίο καιρό, τον διαβάσαμε στην "Αυγή" και είναι της Δ. Σιατίστα: "...Ας σταθούμε σε ένα βασικό, για τον μνημονιακό σχεδιασμό, και επίκαιρο τις μέρες αυτές σημείο: την απελευθέρωση των πλειστηριασμών και τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας. Αναζητώντας τη λογική τους, διακρίνουμε δύο βασικούς άξονες.
Ο πρώτος ανάγεται στο κεντρικό νεοφιλελεύθερο αξίωμα ότι οι περιορισμοί δρουν στρεβλωτικά στην «ελεύθερη» λειτουργία της αγοράς, εμποδίζοντας την αυτορρύθμισή της. Υποστηρίζεται, έτσι, ότι ο έλεγχος/περιορισμός των διαδικασιών κατάσχεσης υποθηκευμένων (ή μη) ακινήτων παρεμβαίνει αρνητικά, τόσο στη σταθεροποίηση των τραπεζών όσο και στην αναθέρμανση της κτηματαγοράς.
Ο δεύτερος άξονας σχετίζεται με τη συζήτηση για τον ρόλο των ακινήτων στον πλούτο των νοικοκυριών. Σε πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι λαοί της Νότιας Ευρώπης εμφανίζονται «φτωχοί σε εισόδημα, αλλά πλούσιοι σε περιουσιακά στοιχεία». Τα υψηλά ποσοστά ακίνητης περιουσίας (κύριας κατοικίας ή άλλων ακινήτων) χωρίς δάνειο και η μεγάλη κοινωνική της διασπορά αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος αυτού του πλούτου. Έτσι, η φορολογία των ακινήτων αποτελεί βασική οδό αύξησης των δημόσιων εσόδων, ενώ η κτηματαγορά προνομιακό πεδίο για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Κύρια επιχειρήματα για την άρση της προστασίας των δανειοληπτών (προστασία βασισμένη, κατά τον υπουργό Οικονομικών, σε έναν «παράλογο νόμο») είναι ότι, πρώτον, έτσι θα αποκαλυφθούν οι «μπαταχτσήδες» που επωφελούνται από το ισχύον καθεστώς, και, δεύτερον, η απελευθέρωση θα προσφέρει μια –έστω και πολύ χαμηλότερη από τις αρχικές εκτιμήσεις– ρευστότητα στις τράπεζες, οι οποίες θα σταθεροποιηθούν, ενώ θα αποκλιμακωθεί και το φαινόμενο των «κόκκινων δανείων». Επιπλέον -και παρά το ότι οι τράπεζες διασώθηκαν με χρήματα του δημοσίου– διακηρύσσεται πως «δεν μπορεί να ασκείται κοινωνική πολιτική μέσω των τραπεζών». Πριν προχωρήσουμε, ας δούμε μερικά δεδομένα που σκιαγραφούν την κατάσταση στην αγορά ακινήτων:
* Οι αντικειμενικές αξίες διατηρούνται αμείωτες, για να μην ανατραπεί ο προϋπολογισμός των αναμενόμενων εσόδων από τη φορολογία ακινήτων, αλλά και να μην οδηγηθούν οι τράπεζες σε χρεοκοπία ή νέα ανακεφαλαιοποίηση, λόγω του τεράστιου αρνητικού κεφαλαίου που θα προκύψει.
* Ο δεσμευμένος στην ακίνητη περιουσία πλούτος δεν αντιστοιχεί στις ονομαστικές αξίες, αν λάβουμε υπόψη την πλήρη στασιμότητα της αγοράς και την πτώση των τιμών (πάνω από 40%).
* Με τη μαζική διάθεση ακινήτων σε εξευτελιστικές τιμές, οι αξίες (αναγκαστικά και οι αντικειμενικές) θα καταρρεύσουν, ενώ θα ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου μεταπολεμικά διαδικασία ανακατανομής της ακίνητης περιουσίας.
* Οι φόροι σχεδιάζονται με δεδομένο ότι δεν θα εισπραχθούν. Οι οφειλέτες προς την εφορία πολλαπλασιάζονται καθημερινά, ενώ τα χρέη προς το δημόσιο έχουν ποινικοποιηθεί, με απειλή κατάσχεσης κινητής και ακίνητης περιουσίας για πολύ χαμηλά ποσά, ακόμα και «προληπτικής»!
* Οι ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας και οι φοροαπαλλαγές είναι ανεπαρκέστατες και προσχηματικές: πολύ μικρό ποσοστό πληροί τους όρους ένταξης στο καθεστώς προστασίας, ενώ τα κριτήρια για απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων είναι πραγματικά οριακά. Και, βέβαια, ο εντοπισμός «μπαταχτσήδων» και φοροφυγάδων μπορεί να γίνει με μια απλή διασταύρωση περιουσιακών και εισοδηματικών στοιχείων, ανεξάρτητα από το καθεστώς προστασίας.
Κοινωνικές διαστάσεις της ιδιοκτησίας.Είναι χαρακτηριστικό ότι στον κυρίαρχο λόγο η ιδιοκτησία αντιμετωπίζεται μονάχα ως ανενεργό κεφάλαιο και δυνητικό επενδυτικό προιόν. Εσκεμμένα δεν γίνεται κουβέντα για το κοινωνικό περιεχόμενο της ιδιοκτησίας στην Ελλάδα ή τις εξω-αγοραίες διαδικασίες απόκτησης περιουσίας μέσω κληρονομιάς, διαγενεακών μεταβιβάσεων και αυτο-κατασκευής. Επίσης, δεν συζητιέται καθόλου το θέμα της επαγγελματικής στέγης και των εμπορικών ακινήτων, που αποτελούν τη βάση της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας. Έτσι, παρακάμπτεται το γεγονός ότι η ιδιοκτησία υπήρξε, μέχρι σήμερα, το πιο ισχυρό δίκτυ προστασίας απέναντι στη φτώχεια και τον αποκλεισμό, ενώ μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κεφάλαιο στα χέρια νοικοκυριών και μικροεπιχειρηματιών για τη συμμετοχή τους στην ανάκαμψη της οικονομίας.
Στις συνθήκες της ύφεσης, η αποκλιμάκωση των «κόκκινων δανείων», στην οποία στοχεύει κατά την κυβέρνηση η απελευθέρωση των πλειστηριασμών, σημαίνει ένα και μόνο πράγμα: την απαλλαγή, με οποιοδήποτε κόστος, των τραπεζών από τα δάνεια αυτά. Αναφέρεται συχνά ότι στην Ισπανία το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών δανείων είναι μικρό, αλλά παραλείπονται δύο κρίσιμα στοιχεία: η Ισπανία έχει πολύ σκληρό νομικό πλαίσιο, το οποίο λειτουργεί εκφοβιστικά, ενώ δεν υπάρχει απαγόρευση πλειστηριασμών – επομένως οι κατασχέσεις και εξώσεις, δηλαδή οι άνθρωποι και οι οικογένειες που βρέθηκαν στον δρόμο δεν μετράνε στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Η ενοχοποίηση της μικρο-ιδιοκτησίας. Αν δημοσιονομικά και κοινωνικά η επιβολή των μέτρων δεν έχει νόημα, ποια συμφέροντα εξυπηρετούνται; Σίγουρα τα συμφέροντα των επενδυτικών εταιρειών που αγοράζουν πακέτα «κόκκινων δανείων», των κερδοσκόπων επενδυτών που θα αγοράσουν σε χαμηλές τιμές, ενώ συνολικά επιδιώκεται η υποτίμηση των αξιών γης και ακινήτων, με στόχο μεγάλα ακίνητα κυρίως του δημοσίου, ιδιαίτερα σε περιοχές με τουριστικό ή άλλο αναπτυξιακό ενδιαφέρον.
Σε συνολικότερο επίπεδο, έχει σημασία να παρακολουθήσουμε τις τεχνικές διακυβέρνησης που επιστρατεύονται: την ηθικοποίηση του χρέους και την ενοχοποίηση της κατοχής πλούτου (από τους πολλούς που «δεν τον αξίζουν», προφανώς), στο πλαίσιο ενός καθεστώτος εκφοβισμού και πειθάρχησης. Έτσι, τα μεγάλα ποσοστά ιδιοκατοίκησης ερμηνεύονται ως αποτέλεσμα της «αμετροέπειας του παρελθόντος» (τη στιγμή που μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι ο δανεισμός στην Ελλάδα υπήρξε πολύ συγκρατημένος --και εξασφαλισμένος για τις τράπεζες-- και ενταγμένος, στις περισσότερες περιπτώσεις, σε μια συνολική στρατηγική πρόσβασης στη στέγη ή προώθησης κάποιας επιχειρηματικής δραστηριότητας). Στο πλαίσιο αυτής της ενοχοποίησης, νοικοκυριά και επιχειρηματίες οφείλουν να θυσιάσουν, ξεπουλώντας, την περιουσία τους, για να πληρώσουν το χρέος τους στις τράπεζες ή τις αυξημένες φοροεισφορές. Μάλιστα, ο μηχανισμός της εξατομικευμένης ενοχοποίησης καλλιεργεί και αυτόματες κοινωνικές διαιρέσεις και πολώσεις: μεταξύ συνεργάσιμων και ανυπάκουων, μεταξύ συνεπών δανειοληπτών και «τζαμπατζήδων», μεταξύ όσων δανείστηκαν «αλόγιστα» και των συνετών βιοπαλαιστών, μεταξύ των βολεμένων ιδιοκατοίκων και των ενοικιαστών – και ο κατάλογος δεν έχει τέλος..."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου