Αλήθειες και ψέμματα για τον Δημόσιο τομέα / Κλείσιμο περιφερειακών νοσοκομείων;

Ένα από τα πολλά θέματα των ημερών είναι η απαίτηση της τρόικας για "σμίκρυνση" του Δημοσίου - για να διευκολύνουμε τη συζήτηση προσπαθήσαμε να "μαζέψουμε" διάφορες ερωτήσεις σχετικά με το θέμα και να δώσουμε απαντήσεις που πιστεύομε ξεκαθαρίζουμε την κατάσταση...

Ερώτηση: Δίκιο έχει η τρόικα. Το Δημόσιο είναι τεράστιο - Πρέπει να έχουμε τον μεγαλύτερο Δημόσιο τομέα στην Ευρώπη ή κάνουν λάθος όσοι το λένε;

Απάντηση: Λυπάμαι - αλλά ναι κάνουν λάθος. Η απογραφή των Δημοσίων υπαλλήλων μέτρησε πολύ λιγότερους απ' όσους έλεγαν τα παπαγαλάκια (περίπου 680000 οι μόνιμοι) και οι μελέτες της Eurostat (όπου η Ελλάδα είναι 13η στην Ευρώπη σε αριθμό δημοσίων υπαλλήλων αναλογικά με τον πληθυσμό της). Να τονιστεί επίσης ότι στις περισσότερες χώρες ούτε οι δάσκαλοι, ούτε οι γιατροί θεωρούνται δημόσιοι υπάλληλοι (αφού οι θέσεις τους χρηματοδοτούνται έμμεσα από τις περιφέρειες και από τα συστήματα υγείας που θεωρούνται "εκτός Δημοσίου"), ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν τη νησιωτική ιδιομορφία της Ελλάδας που επιβάλλει υπαλλήλους εκεί που υπό πληθυσμιακά ίσως να μην υπήρχαν, ούτε έχουν τέτοιο μόνιμο στράτευμα (που λόγω γειτόνων πρέπει να έχουμε).

Ερώτηση: Καλά. Αλλά που είναι το πρόβλημα τότε; Γιατί το Δημόσιο δε λειτουργεί όπως πρέπει;
Απάντηση: Γιατί οι υπάλληλοι δεν είναι σωστά κατανεμημένοι. Γιατί "τον χρυσό αιώνα του Δημοσίου" ήταν πιο εύκολο να προσλάβει κανείς καθαρίστριες και απόφοιτους Γυμνασίου, αντί δασκάλους, γιατρούς και νοσοκόμες και ειδικότητες που το κράτος είχε (και έχει) ανάγκες. Ο λόγος προφανής: Άλλη δύναμη έχει το ρουσφέτι σε κάποιον που δε θα εύρισκε αλλιώς δουλειά και άλλη σε κάποιον που έχει σπουδάσει και θεωρεί την εργασία ως "δικαίωμά" του. Πέραν των άλλων, για τη δουλειά των εκπαιδευτικών και των γιατρών το κράτος είχε τους ωρομίσθιους, τους αναπληρωτές και τους ειδικευόμενους να βγάζουν το φίδι από την τρύπα. Επίσης μισθολογικά είναι πιο εύκολο να προσλάβει κανείς π.χ. υπαλλήλους γραφείου αντί μηχανικούς - γιατί οι τελευταίοι έχουν τη κακή συνήθεια να περιμένουν παραπάνω χρήματα...Συν τοις άλλοις κάποιοι οργανισμοί λόγω κανονισμού ήταν πιο εύκολο να "προσλάβουν" κόσμο - εκεί μαζεύτηκαν πολλοί.
Από την άλλη το πρόβλημα είναι κυρίως πρόβλημα διαχείρισης. Δηλαδή έχουμε προϊσταμένους και χρυσοπληρωμένους διευθύνοντες συμβούλους που παίρνουν θέσεις με κομματικά κριτήρια και μόνο. Λάθος άνθρωποι δηλαδή σε λάθος θέσεις. Αυτομάτως δημιουργείται και ένα καθεστώς ευνοιοκρατίας όπου οι μεν υπάλληλοι του σκληρού πυρήνα ΠΑΣΟΚ δε δουλεύουν όσο το ΠΑΣΟΚ είναι στην κυβέρνηση και υπαλλήλους του σκληρού πυρήνα της ΝΔ να "κατεβάζουν ταχύτητες" όταν η ΝΔ κυβερνά. Αυτό πρέπει ν' αλλάξει.

Ερωτήση: Οι συμβασιούχοι όμως είναι πρόβλημα για το Δημόσιο, δεν είναι;
Απάντηση: Και ναι και όχι. Πρόβλημα είναι όταν προσλαμβάνονται ρουσφετολογικά
για να καλυφθούν ημέτεροι χωρίς να υπάρχουν ανάγκες, όπως δυστυχώς συμβαίνει ακόμα και σήμερα τη στιγμή που μιλάμε σε Δήμους και Υπηρεσίες.
Από και και πέρα το πρόβλημα είναι κοινωνικό όταν το Δημόσιο τους χρησιμοποιεί για να καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες χωρίς να τους προσλαμβάνει μόνιμα (ανακυκλώνοντας τους ίδιους και τους ίδιους σε παρεμφερείς θέσεις κάνοντας τους έρμαιο του κομματικού συστήματος) και όταν ορισμένοι (εντός και εκτός κοινοβουλίου) τους υπόσχονται μονιμοποιήσεις με "προσεχείς ρυθμίσεις".
Δεν είναι πρόβλημα όταν καλύπτουν συγκεκριμένες ανάγκες για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και πληρώνονται στην ώρα τους, χωρίς να χρειάζεται να δουλεύουν "δωρεάν" μέχρι να περάσει το κενό διάστημα που επιβάλει ο νόμος για να μην αποκτήσουν δικαίωμα μονιμοποίησης. Γιατί τότε, δημιουργείται πάλι πρόβλημα.

Ερώτηση: Έχουμε όμως τόσες ζημιογόνες ΔΕΚΟ. Δεν πρέπει να γίνει κάτι μ' αυτές;
Απάντηση: Έχουμε γράψει στο παρελθόν ότι οι συγχωνεύσεις, αν γίνουν μελετημένα, μπορεί ν' απαντήσουν εν μέρει στο πρόβλημα. Από την άλλη όμως κάποιοι οργανισμοί, λόγω του ρόλου τους δεν μπορούν να είναι κερδοφόροι. π.χ. Δεν μπορεί να περιμένει κανείς ότι η "Εθνική Ακαδημία Γραμμάτων και Επιστημών" θα είναι κερδοφόρα - ο ρόλος της είναι διαφορετικός. Επίσης με πολιτική "χαμηλών κομίστρων" είναι δύσκολη η σημαντική κερδοφορία σε εταιρείες Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, που είναι από τις πιο ζημιογόνες ΔΕΚΟ - αν αυτές κλείσουν ή ιδιωτικοποιηθούν, το κράτος πάλι θα χρειαστεί να πληρώσει αφού θα χρειαστεί να επιδοτήσει υπηρεσίες και εισιτήρια (όπως κάνει και με την ακτοπλοοία). Αυτό που μπορεί να γίνει είναι η σωστότερη διαχείρηση του δυναμικού και η σφικτότερη πολιτική σε προμήθειες κ.ο.κ. που ακόμα και την στιγμή που μιλάμε είναι κάτι που δε συμβαίνει. (Πάντως να σημειώσουμε ότι στον διευρυμένο κατάλογο των "υπό κλείσιμο" οργανισμών δε βρίσκεται η "Εταιρεία Αποξήρανσης της Λίμνης Κωπαϊδας" που είναι το αγαπημένο παράδειγμα "άχρηστου οργανισμού" του κυρίου Πάγκαλου. Μάλλον τον αφήνουν για να έχουν κάτι να λέτε και στον επόμενο γύρο μέτρων).

Ερώτηση: Καλά. Και πάλι όμως κοστίζει πολύ το Δημόσιο. Έτσι δεν είναι; Διαβάζουμε τόσα και τόσα για κάτι απίθανα επιδόματα που υπάρχουν.

Απάντηση: Το Δημόσιο κοστίζει πολύ γιατί δεν υπάρχει σύστημα ελέγχου των εξόδων και των προμηθειών. Δεν πρέπει να αποτελεί δικαιολογία, αλλά δεν είμαστε οι μόνοι που έχουμε πρόβλημα - όλες οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα στο κεντρικό κράτος. Κανείς όμως δεν είπε "μειώσεις μισθών". Στο εξωτερικό τα επιδόματα είναι περιορισμένα για τους εργαζομένους, γιατί οι δομές είναι διαφορετικές και ΚΥΡΙΩΣ γιατί οι μισθοί είναι μεγαλύτεροι. Αν ο μέσος μισθός στην Ελλάδα, μετά τους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές , ήταν 1800 ευρώ όπως είναι π.χ. στην Γαλλία, δεν θα χρειαζόταν δώρο του Πάσχα. Τα επιδόματα δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα από τους υπουργούς σαν μέσο "δωροδοκίας" των υπαλλήλων του υπουργείου τους και διατηρήθηκαν. Συν τοις άλλοις στην πραγματικότητα δεν συμφέρουν τους υπαλλήλους, αφού δεν μετράνε στις συντάξιμες αποδοχές. Η ΑΔΕΔΥ μιλάει χρόνια για ενιαίο μισθολόγιο, με ενσωμάτωση όμως των βασικών επιδομάτων σ' αυτό. Η κυβέρνηση θέλει τώρα να το κάνει κόβοντας τα τελείως και εξισώνοντάς τους μισθούς προς τα κάτω.

Ερώτηση: Δεν πρέπει να υπάρξουν αποκρατικοποιήσεις; Πως θα βγάλει χρήματα το κράτος; Πως θα ενισχυθεί ο ανταγωνισμός;
Απάντηση: Οι αποκρατικοποιήσεις κερδοφόρων (και μονοπωλιακών) επιχειρήσεων θα οδηγήσει στη δημιουργία ιδιωτικών μονοπωλίων, το οποίο είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων βλακώδες οικονομικά και στην χειρότερη εθνικά επικίνδυνο. Τι θα γίνει π.χ. αν το νερό περάσει σε ιδιώτες και έχουμε ξηρασία; Έχουμε αναφέρει στο παρελθόν τους κινδύνους από τέτοιες κινήσεις. Αντίθετα, η παρουσία ενός ισχυρού, κρατικού οργανισμού ευνοεί τον ανταγωνισμό, όπως έδειξε το παράδειγμα της Cosmote στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας. Η λύση που θα μπορούσε να υπάρξει θα ήταν το άνοιγμα των αγορών.

Ερώτηση: Με λίγα λόγια υποστηρίζετε να μην υπάρξουν αλλαγές; Να μείνουν τα πράγματα όπως είναι τώρα;
Απάντηση: Το αντίθετο. Άμεσες ενέργειες για περιορισμό επιτροπών και έμμισθων συμβουλίων, της σπατάλης σε προμήθειες, τις χαριστικές συμβάσεις σε ημετέρους, τη προώθηση ενιαίας αρχής πληρωμών για να γνωρίζουμε τι πάει και που και τη λειτουργία οργανισμών με βάσει οργανογράματος. Παράλληλα την ανάληψη της διαχείρισης όλου του Δημόσιου τομέα από ανθρώπους άξιους και εξειδικευμένους. Τις γενικευμένες αποκρατικοποιήσεις θα τις πληρώνει αιωνίως το κράτος και η κοινωνία, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα: Η άσκηση κοινωνικής πολιτικής θα είναι αδύνατη και το κόστος τους θ' ανέβει για τους πολίτες, πέραν των κινδύνων που περιγράψαμε παραπάνω.

Και για να μην ξεχνιόμαστε... Από την μία έχουμε την Λούκα Κατσέλη να μιλάει για "υψηλό ασφαλιστικό κόστος των εργοδοτών" και από την άλλη υπάρχουν πληροφορίες για "κλείσιμο περιφερειακών νοσοκομείων", που δείχνουν ότι οδηγούμαστε σε επιπλέον επιβάρυνση των ασφαλιστικών ταμείων (αφού μια μείωση ασφαλιστικών εισφορών θα οδηγήσει σε λιγότερα έσοδα στα ταμεία και σταδιακά σε ακόμα μικρότερες συντάξεις) και περαιτέρω υποβάθμιση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης της περιφέρειας. Παρότι και τα δύο απλώς συζητιούνται και δεν αποτελούν οριστικό σχέδιο επιβάλλεται εγρήγορση γιατί και τα δύο θέματα είναι σοβαρά. Ιδιαίτερα το 2ο δεδομένου ότι εντάσσεται στα πλαίσια "της μείωσης των εξόδων του Δημοσίου" - προφανώς από ανθρώπους που ζουν στην Εκάλη και όταν αρρωσταίνουν πάνε σε ιδιωτικά θεραπευτήρια.

Επίσης... Η "κάρτα του πολίτη" βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση εδώ. Όποιος πιστεύει ότι τα σχόλια και οι προτάσεις των πολιτών λαμβάνονται υπόψιν ας συνεισφέρει στις προτάσεις που παρουσιάζονται...