Κέρδος να υπάρχει, και ας επιβαρύνεται το περιβάλλον: το παράδειγμα του bitcoin και του Elton Musk

Ο Elon Musk είναι ένας από τους πλέον γνωστούς αλλά και αμφιλεγόμενους επιχειρηματίες της εποχής μας. Έχοντας ιδρύσει και οδηγήσει την Tesla στην κορυφή της καινοτομίας και έχοντας μια σχέση αγάπης/μίσους με την τεχνολογία, καθώς και την υποστήριξη πολύ ισχυρών funds, έχει καταφέρει να έχει μια δύναμη δυσανάλογα μεγαλύτερη του μεριδίου αγοράς της εταιρείας του.

Όταν όμως κάνει τοποθετήσεις έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει τις αγορές, γιατί πολύ απλά ο κόσμος τον ακούει. Είναι αυτό που λέμε λαϊκά, πραγματικός "influencer".

Έτσι  όταν η Tesla ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο ότι θα αγόραζε Bitcoin αξίας 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων και θα άρχιζε παράλληλα να το δέχεται ως μέσο πληρωμής, ήταν αναμενόμενο ότι αυτό θα επηρέαζε την τιμή του κρυπτονομίσματος. Βέβαια η απόφαση αυτή του ιδιοκτήτη της Elon Musk, παρουσίασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί την ίδια στιγμή δεν είχε κάτι να προσθέσει για τη σπατάλη ενέργειας που είναι συνδεδεμένη με το κρυπτονόμισμα - παρά την προφανή ασυνέπεια αυτής της στάσης με τα "πράσινα διαπιστευτήρια" που διαθέτει η εταιρεία του.

Κι όταν άλλοι υποστηρικτές του Bitcoin υποστήριξαν έκθεση στην οποία προβαλλόταν ο ισχυρισμός ότι ο συνδυασμός εξόρυξης κρυπτονομισμάτων και πρότζεκτ ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα μπορούσε να έχει θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, ο Musk επαίνεσε το περιεχόμενό της ως "αληθινό", παρόλο που οι υπεραισιόδοξες προβλέψεις της μύριζαν "πράσινο ξέπλυμα" μη φιλικών προς το περιβάλλον δραστηριοτήτων.

Βέβαια λίγους μήνες αργότερα ο Musk ανέκρουσε πρίμα, αναγνωρίζοντας ότι οι ενεργειακά απαράδεκτοι αλγόριθμοι ηλεκτρονικής εξόρυξης του κρυπτονομίσματος καταναλώνουν περισσότερη ισχύ από ολόκληρες χώρες. Και δημιουργείται το ερώτημα: η ταχύτητα της ξαφνικής στροφής του καταδεικνύει κερδοσκοπία ή δείχνει προχειρότητα όσο αφορά το τη στρατηγική μιας εταιρείας που υποτίθεται ότι αγαπάει το περιβάλλον; Όπως και να έχει, αυτή η μεταστροφή επηρέασε τους οπαδούς των κρυπτονομισμάτων οι οποίοι κρέμονται από κάθε λέξη του Musk και οι οποίοι επλήγησαν από την απώλεια 365 δισεκατομμύρια δολ. στην κεφαλαιοποίηση του Bitcoin μετά την απόφαση του Musk να σταματήσει την υποστήριξη πληρωμών για αυτοκίνητα Tesla με το συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα. 

Η αλήθεια βέβαια είναι απλή: H φθηνή και άφθονη ενέργεια είναι απαραίτητη για τους εξορύκτες κρυπτονομισμάτων. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί με τα σημερινά δεδομένα με ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, και έτσι στην πραγματικότητα ο "βρώμικος" άνθρακας αντιπροσωπεύει περίπου το 38% στο ενεργειακό μείγμα εξόρυξης, σύμφωνα με το Cambridge Center for Alternative Finance. Οι εκτιμήσεις περί της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας από το δίκτυο του Bitcoin ποικίλλουν πολύ, ωστόσο κυμαίνονταν από 20-80 τεραβατώρες το 2019 σε περισσότερες από 100 το 2021.Παρά τις προσπάθειες των διάσημων υποστηρικτών του κρυπτονομίσματος, να προωθήσουν αφηγήσεις σχετικά με την "ανανεώσιμη εξόρυξη", το πλήθος των αφιονισμένων οπαδών των κρυπτονομισμάτων δεν έφτασε ποτέ ούτε καν κοντά στην προσπάθεια επίλυσης των ενεργειακών ζητημάτων που συνδέονται με την εξόρυξη. 

Έτσι, και χωρίς να βγάλουμε τη πιθανότητα κερδοσκοπίας τελείως εκτός πλάνου, η στροφή 180 μοιρών της Tesla υποδηλώνει ότι η διαφημιστική εκστρατεία γύρω από την υποστήριξη της εταιρείας στο Bitcoin μπορεί να μην άξιζε τα ερωτηματικά και τις αμφιβολίες που γεννήθηκαν σε θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι όλο και περισσότερο δίνουν προσοχή σε περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες, καθώς και σε ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης. "Μπορούν οι επενδυτές αειφορίας να εξετάσουν το ενδεχόμενο απόκτησης μεριδίων σε εταιρείες οι οποίες έχουν σχέση με κρυπτονομίσματα;", αναρωτιόταν ο οικονομολόγος της UBS Paul Donovan τον Φεβρουάριο. Ο Musk έκανε πλέον την απάντηση λίγο πιο εύκολη, ακόμα κι αν σημείωσε ότι η Tesla θα διατηρήσει το δικό της χαρτοφυλάκιο σε Bitcoin (αν και σε πιο περιορισμένο απ' το αρχικό του μέγεθος).

Η κίνηση του Musk μπορεί επίσης να καταδεικνύει ότι τα αυτοκίνητα Tesla δεν "φεύγουν" από τα ράφια σαν ζεστό ψωμί ως αποτέλεσμα της αποδοχής πληρωμής με Bitcoin.Μια άλλη άβολη αλήθεια για το Bitcoin είναι ότι οι τεράστιες μεταβολές στην τιμή του και η τεχνητά περιορισμένη προσφορά του το καθιστούν πολύ καλύτερο ως εργαλείο για κερδοσκοπικές αποταμιεύσεις παρά για την αγορά πραγμάτων - κάτι που μπορεί να αποτελεί "καμπανάκι" για τις φορολογικές αρχές ανά τον κόσμο.Στα τέλη Μαρτίου, εκπρόσωπος της Tesla ανέφερε στο CoinDesk ότι δεν ήταν σαφές εάν υπήρχαν έστω και κάποιες πληρωμές για αγορά αυτοκινήτων με το συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα.

Εις υγείαν του κορόιδου

Η εταιρεία όμως δεν έχασε. Και το γιατί είναι απλό: H Tesla αποκάλυψε ότι είχε προσποριστεί έσοδα 101 εκατομμυρίων δολ. από την πώληση περίπου 10% του χαρτοφυλακίου που διατηρούσε σε Bitcoin. 

Βέβαια ο Musk δεν είναι (τελείως) ανόητος. Έτσι άφησε αρκετή "βενζίνη στο ρεζερβουάρ" προκειμένου να αποφύγει να αφήσει εντελώς "στα κρύα του λουτρού" τους κρυπτονομισματικούς "μαθητές" του. Αφήνοντας την πόρτα ανοιχτή για τη χρήση ψηφιακών νομισμάτων τα οποία είναι λιγότερο ενεργειακά "σπάταλα" από το Bitcoin, αντισταθμίζει τα στοιχήματά του για το μέλλον του χρήματος - και διατηρεί το δικαίωμα να συνεχίσει να "τρολάρει" το Διαδίκτυο.  Π.χ. το Ethereum, εν τω μεταξύ, στοχεύει να απομακρυνθεί από το μοντέλο εξόρυξης το οποίο βασίζεται σε υπολογιστική "εργασία" προς ένα νέο το οποίο να τροφοδοτείται από ήδη υπάρχοντα "μερίδια" σε κρυπτονομίσματα. Εναλλακτικά μοντέλα υφίστανται ήδη. Ωστόσο, όσο περισσότερο ο Musk κάνει συνεχείς στροφές σε ζητήματα πληρωμών και ασχολείται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να εντοπίσει κανείς πού τελειώνει το μέλλον του χρήματος και πού αρχίζει η "απάτη". Αυτό, δηλαδή, που είναι ακριβώς και το πραγματικό ζήτημα.