Το click-away, το ακριβό Χριστουγεννιάτικο "δώρο" προς την Aegean, τα "ασφαλή" σουπερμάρκετ και άλλες κυβερνητικές φαιδρότητες...

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Ο κορωναϊός σκοτώνει. Και αν δε σκοτώσει μπορεί ν' αφήσει κουσούρια για πολύ καιρό - ίσως για πάντα.  Επίσης είναι προφανές ότι μερίδα του κόσμου δεν τηρεί τα μέτρα - και όχι μόνο δεν τα τηρεί, αλλά τ' αγνοεί επιδεικτικά, πράγμα που εξηγεί το γιατί δεν είχαμε την κατακόρυφη μείωση κρουσμάτων που πολλοί θ' ανέμεναν από το 2ο lockdown.

Από κει και πέρα όμως, η τρομολαγνία δε βοηθάει και κυρίως δεν επιτρέπει στη μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να πάρει στα σοβαρά ούτε την κυβέρνηση, ούτε τους επιστήμονες εκείνους που βγαίνουν ολημερίς και οληνυχτίς στα κανάλια και προβλέπουν εκατόμβες νεκρών και εκατομμύρια κρούσματα. Και δεν επιτρέπει στον κόσμο να τους πάρει στα σοβαρά, γιατί είναι πλέον απόλυτα εμφανές ότι  η κυβέρνηση δεν έκανε ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ για να προετοιμάσει την χώρα για το 2ο κύμα - και γι' αυτό δε φταίει ούτε ο τουρισμός, ούτε ο καιρός, ούτε η γκαντεμιά (που φαίνεται να περνάει από γενιά σε γενιά) του Μητσοτακέικου. Δεν χρησιμοποίησε τις δωρεές για να δημιουργήσει ταχύτατα ΜΕΘ, δεν έκανε προσλήψεις σε γιατρούς και νοσηλευτές, δε δημιούργουσε ένα σχέδιο με βάση το χειρότερο δυνατό σενάριο. Αντιθέτως επένδυσε σε μια τακτική εφησυχασμού, που δείχνει έλλειψη σοβαρότητας.

Και οι αποδείξεις γι' αυτό είναι πολλές: 

Ξεκινώντας από την τηλε-εκπαίδευση, που μπορεί η κυβέρνηση να υποστηρίζει ότι "πέτυχε" αλλά κατά τα λοιπά για ένα διάστημα σκεφτόταν να μειώσει τις Χριστουγεννιάτιες διακοπές κατά 7 ή παραπάνω μέρες για να "καλυφθούν τα κενά". Ας παραβλέψουμε το πως γίνεται να υπάρχουν κενά και η τηλεκπαίδευση να πηγαίνει πρίμα. Αυτοί που σκέφτονταν ν' ανοίξουν τα σχολεία και να μείνουν ανοιχτά μέσα στις γιορτές τι είχαν στο μυαλό τους; Υπήρχε περίπτσωη γίνει μάθημα στο οποίο θα προσέχουν οι μαθητές και οι δάσκαλοι και οι καθηγητές θα έχουν το μυαλό τους στο πως θα παραδώσουν την ύλη;  Σοβαροί να είμαστε...

Και αυτή η αντίληψη ότι υπάρχει έλλειψη σοβαρότητας ενισχύεται από τα όσα ακούγονται και γίνονται τις τελευταίές μέρες...

Για παράδειγμα, προφανώς και δεν είναι δυνατόν η κυβέρνηση να δηλώνει επίσημα ότι η λύση για τα Χριστουγεννιάτικα ψώνια θα είναι το "click-away" (δηλ. online η τηλεφωνική παραγγελία των προϊόντων και παραλαβή κατόπιν ραντεβού). Αυτό το πράγμα δε δουλεύει για όσους δε θέλουν ν' αγοράσουν ηλεκτρονικά και αυτοί που θα ήθελαν να κάνουν ηλεκτρονικές αγορές, το κάνουν ήδη -  δεν περίμεναν ούτε τον Άδωνι, ούτε τον Πέτσα να τους το προτείνουν. Οι υπόλοιποι χρησιμοποιούν τις "φυσικά" καταστήματα για "όλο το πακέτο": θέλουν να κάνουν τη βόλτα προς το κατάστημα, να δουν και να δοκιμάσουν τα ρούχα στις πραγματικές τους διαστάσεις, να περιεργαστούν τα δώρα ή τ' αντικείμενα που θ' αγοράσουν κ.ο.κ. Επίσης πολλοί θέλουν ν' αποφύγουν να δώσουν στοιχεία καρτών τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά, γιατί ξέρουν ότι το e-shopping δεν είναι και τόσο ασφαλές (καθώς απατεώνες καραδοκούν) ενώ και η προαστασία που παρέχουν οι τράπεζες στην χώρα μας απέναντι στις ηλεκτρονικές απάτες, είναι η -κατά το νόμο-ελάχιστη.

Επίσης δεν είναι δυνατόν η κυβέρνηση να βγαίνει να υποστηρίζει ότι τα σούπερμαρκετ είναι ένας "ασφαλής προορισμός για ψώνια". Προφανώς και δεν είναι - ή τουλάχιστον δεν είναι περισσότερο απ' όσο είναι τα καταστήματα ρούχων ή παιχνιδιών τα οποία έκλεισαν με κυβερνητική εντολή. Ίσα-ίσα που σε πολλά εμπορικά "μη αναγκαίων ειδών" τα μέτρα τηρούνταν καλύτερα απ' ότι στα σούπερμαρκετ, όπου ο συγχρωτισμός, η μη τήρηση αποστάσεων και η μακρά παραμονή (λόγω μεγάλης προσέλευσης και της αναμονής σε ουρές) τα κάνει όντως επικίνδυνα για τη διασπορά του ιού. Επομένως οποιαδήποτε αντίθετη δήλωση προσβάλλει το υπόλοιπο λιανεμπόριο, το οποίο και αυτό έκανε επενδύσεις για ν' ανταπεξέλθει στην πανδημία, χωρίς όμως να το υποστηρίξει κανείς.

Εκεί όμως που η κυβέρνηση τα έδωσε όλα (συνεχίζοντας να δείχνει την μεγάλη αγάπη που έχει η κυβερνητική παράταξη προς τη συγκεκριμένη εταιρεία εδώ και πολλά χρόνια) ήταν στην περίπτωση της Aegean. Να υπενθυμίσουμε ότι η χώρα μας έχει παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την υπσστήριξή της στη συγκεκριμένη εταιρεία, αφού επέδειξε παντελή αδιαφορία προς τους πολίτες της στο θέμα των αποζημιώσεων για τις ακυρώσεις των αεροπορικών εισιτηρίων (εκεί που η Aegean επέδειξε ζήλο μεγαλύτερο για να κρατήσει τα χρήματα των παρολίγο επιβατών της, κι απ' αυτόν της Ryanair). Αυτό όμως δε θα ήταν αρκετό προς την αεροπορική εταιρεία που διαχειρίζεται - μονοπωλιακά - την κυβερνητική αγάπη, υποκαθιστώντας την άλλοτε κραταιά Ολυμπιακή (και δημιουργώντας ένα ιδιωτικό μονοπώλιο). 

Έτσι η κυβέρνηση ανακοίνωσε περιχαρής ότι θα δώσει 120 εκατομμύρια ευρώ ως κρατική ενίσχυση στην Aegean, για να μπορέσει ν' ανταπεξέλθει στα προβλήματα που δημιούργησε η πανδημία. Δυστυχώς, το πλέον εξοργιστικό στην υπόθεση ήταν τα όσα φαιδρά δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, όταν ανακοίνωσε την ενίσχυση, μεταξύ άλλων στοιχείων σχετικών με την πανδημία. Κατά τη διάρκεια των σχετικών δηλώσεων ξεχώρισε η επισήμανση ότι η κατανομή "1 ευρώ βάζει το Δημόσιο, και 50 οι ιδιώτες μέτοχοι" είναι "δίκαιη"(!!!), το ότι το ποσό είναι "πολύ χαμηλότερο συγκριτικά με τη στήριξη αξίας άνω των 32 δισεκατομμυρίων ευρώ που έχουν λάβει ή έχει δρομολογηθεί να λάβουν μέχρι σήμερα αθροιστικά οι αεροπορικές εταιρείες του κλάδου των αερομεταφορών στην Ευρώπη", το ότι "επί της ουσίας σηματοδοτεί την πραγματοποίηση Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου της τάξεως των 60 εκατ. ευρώ" και τέλος ότι "το Ελληνικό Δημόσιο θα λάβει ειδικά δικαιώματα προαίρεσης τύπου warrants για αγορά μετοχών της εταιρίας, τα οποία θα δικαιούται να ασκήσει υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και συγκεκριμένο χρονικό διάστημα".  

Βέβαια τα πράγματα δεν είναι όπως μας τα λέει ο κύριος Πέτσας. Καταρχήν η κατανομή των χρημάτων θα ήταν δίκαιη αν το Δημόσιο ήταν ήδη μεγαλο-μέτοχος της εταιρείας. Όμως δεν είναι - μεγαλομέτοχοι είναι τα μέλη της οικογένειας Βασιλάκη. Επίσης δεν υπάρχει "ουσιαστικά" αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Είναι ξεκάθαρη κρατική ενίσχυση μιας ιδιωτικής εταιρείας για 120 εκατομμύρια, χωρίς μετοχές - αυτές ΑΝ θέλει θα τις πάρει το Δημόσιο "στο μέλλον", μάλλον την ίδια μέρα που θα γίνει και η επέκταση των χωρικών υδάτων της χώρας στα 10 ν.μίλια στο Αιγαίο. Επίσης τα χρήματα δεν είναι λίγα και η σύγκριση με τα 32 δις των ευρωπαϊκών εταιρειών είναι βλακώδης γιατί: α) οι εταιρείες που ενισχύθηκαν στο εξωτερικό είχαν συμμέτοχο τους το κράτος, β) είναι πολύ μεγαλύτερες σε αξία και πτητικό έργο από την Aegean και γ) το κράτος πήρε σε αντιστάθμισμα θέσεις στο Δ.Σ., μετοχές κ.λπ. Η χώρα μας δεν πήρε τίποτα απ' όλα αυτά. Πρέπει εδώ να πούμε το προφανές: το ελληνικό κράτος από την μέρα που ο κ. Χατζιδάκις, ξεπουπούλιασε την Ολυμπιακή, αποφάσισε στρατηγικά να δώσει "τα φτερά του τουρισμού" πλήρως στους ιδιώτες. Γι' αυτό εξάλλου και επί 2 περίπου δεκαετίες ανέχτηκε και ενίσχυσε ιδιωτικά μονοπώλια σε πάρα πολλούς προορισμούς (τόσο εσωτερικούς όσο και μεταξύ Ελλάδας και εξωτερικού). Επειδή έπραξε έτσι δεν μπορούσε ν' αφήσει την Aegean να φουντάρει. Αυτό όμως που μπορούσε να κάνει - και ΔΕΝ έκανε - είναι να διασφαλίσει το δημόσιο χρήμα. Αντ' αυτού έδωσε στην οικογένεια Βασιλάκη 120 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία δεν της περίσσευαν και τα οποία τα έκοψε από δασκάλους και γιατρούς...   

Τι έγιναν άραγε τα χρήματα των δωρεών στο ΕΣΥ για την αντιμετώπιση του κορωναϊού;

Οι μεγάλοι φιλανθρωπικοί οργανισμοί του εξωτερικού των οποίων η επιβίωση βασίζεται σε δωρεές, γνωρίζουν πολύ καλά ότι "η γυναίκα του Καίσαρα δε φτάνει να είναι, αλλά πρέπει και να δείχνει τίμια". Έτσι τουλάχιστον μία - και πολλές φορές δύο τον χρόνο δημοσιεύουν αναλυτική κατάσταση εσόδων - εξόδων με λεπτομερή ανάλυση του που ξοδεύτηκαν τα χρήματα. Παράλληλα δε υπόκεινται σε τακτικούς ελέγχους ενός ανεξάρτητου, αλλά υπό την αιγίδα του κράτους, οργανισμού που μπορεί ν' ανακαλέσει ή να βάλει φρένο σε οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί σπατάλη. Προφανώς και υπάρχουν έξοδα που ξεφεύγουν ή είναι υπερβολικά αλλά ο μηχανισμός υπάρχει και μπορεί να υπάρχει προστασία δωρεών και δωρητών. Σε περιπτώσεις όπως της Μ. Βρετανίας αυτό ισχύει και για όλα τά φιλανθρωπικά ιδρύματα των κατά τόπους νοσοκομείων καθώς και τον οργανισμό-ομπρέλα που δημιουργήθηκε για να συντονίζει το έργο τους (δείτε εδώ για λεπτομέρειες). Η οργάνωση τους δε γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε τα χρήματα να εκταμιεύονται και να μετουσιώνονται σε χρήσιμες δράσεις με ταχύτατο τρόπο διατηρώντας την αναλογία "ελέγχου/δράσης" σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό και να καλύπτονται οι ανάγκες όσο το δυνατόν ταχύτερα.

Αυτά τα χρήματα βέβαια και αυτές οι δράσεις δεν μπορούσαν ν' αφορούν προσλήψεις σε προσωπικό πρώτης γραμμής (δηλ. γιατροί και νοσηλευτές): αυτό είναι σχεδόν παντού υποχρέωση του κράτους και των διαχειριστών των δημοσίων συστημάτων υγείας. Είναι εκεί δηλαδή που απέτυχε να δράσει η πλειοψηφία των χωρών της Ευρώπης, λόγω της επικράτησης του πολιτικού νεοφιλελευθερισμού ως τρόπου καθορισμού των πολιτικών διαχείρησης της δημόσιας υγείας. 

Η χώρα μας όμως είχε και το εξής παράδοξο: παρότι κατάφερε να συγκεντρώσει ένα πολύ μεγάλο (αναλογικά με το μέγεθός της και την οικονομία της) αριθμό δωρεών για τη δημιουργία υποδομών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, έχει ελάχιστα τελειωμένα έργα να επιδείξει, 8 μήνες και κάτι μετά την έναρξή της πανδημίας. Αν εξαιρέσει κανείς τις δωρεές σε υλικό και μηχανήματα σχετικά μικρού κόστους (τα οποία παραγγέλθηκαν και παραδόθηκαν απευθείας από τους δωρητές με βάση της προδιαγραφές του ΕΣΥ) - οι οποίες όμως σε αρκετές περιπτώσεις καθυστέρησαν να γίνουν αποδεκτές λόγω γραφειοκρατικών αγκυλώσεων - οι δωρεές για τη δημιουργία και εξοπλισμό για Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) και Εμφραγμάτων, παραμένουν ανολοκλήρωτες. Δεν είναι τυχαίο ότι από τις μεγάλες δωρεές η μόνη που ολοκληρώθηκε (σχετικά) γρήγορα ήταν τους Βουλής των Ελλήνων: To αστείο με την περίπτωση αυτή ήταν ότι πήρε 4 μήνες από την κατάθεση της δωρεάς, για να υπογραφεί η σύμβαση της Βουλής με την κρατική κατασκευαστική εταιρεία ΚΤΥΠ (Κτιριακές Υποδομές ΑΕ), η οποία ανέλαβε να εκτελέσει το έργο. Ο δε Πρόεδρος της Βουλής κ. Τασούλας δήλωνε "ενθουσιασμένος" με την "ταχύτητα" (!!!) με την οποία προωθήθηκε το έργο! Φανταστείτε δηλαδή τι θα γινόταν αν η όλη δαδικασία έπαιρνε λιγότερο χρόνο ή πόσο πολύ παραπάνω θα έπαιρνε αν δεν υπήρχε "άψογος" συντονισμός...Δεν είναι τυχαίο ότι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που έκανε μια από τις μεγαλύτερες δωρέες (174 ΜΕΘ και ΜΑΦ), δεν είναι καθόλου ευχαριστημένο λόγω της αργοπορίας των διαδικασιών που στην καλύτερη των περιπτώσεων παίρνουν 6-8 μήνες (για τη συγκεκριμένη δωρεά, οι εργασίες διαμόρφωσης των νέων ΜΕΘ αναμένεται να ολοκληρωθούν, από τα τέλη του 2020 μέχρι και τον Φεβρουάριο 2021).

Με βάση τα στοιχεία του Μαϊου (τα οποία παρουσιάστηκαν τότε σε σχετική εκδήλωση του αρμόδιου υπουργείου), λόγω της πανδημίας προσφέρθηκαν δωρεές από 865 φορείς, νομικά και φυσικά πρόσωπα, το συνολικό ύψος των οποίων ξεπερνά τα 89 εκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα από τις δωρεές αυτές:

- 40 εκατομμύρια ευρώ αφορούν ιατρικό εξοπλισμό (1.228 monitors Μ.Ε.Θ., 1.051 αναπνευστήρες, 172 φορητοί αναπνευστήρες, 595 κλίνες Μ.Ε.Θ.)

- 24,2 εκατομμύρια ευρώ αφορούν μέσα ατομικής προστασίας (μάσκες, χειρουργικές στολές, ολόσωμες προστατευτικές στολές κ.α.) και

12,5 εκατομμύρια ευρώ αφορούν καταθέσεις χρηματικών ποσών. Επίσης είχε γίνει αναφορά σε 226 επιπλέον φορείς έχουν εκδηλώσει πρόθεση δωρεών, ύψους περίπου 8,8 εκατομμυρίων ευρώ, για τις οποίες (τότε) αναμενόταν να ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες, και οι οποίες (6 1/2 μήνες μετά) μπορούμε να υποθέσουμε ότι έχουν ολοκληρωθεί, ενώ παράλληλα ακολούθησαν και άλλες από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Σ' αυτές δεν περιλαμβάνονται οι 50 ΜΕΘ που πλήρωσε η Βουλή (και για την οποία αναφερθήκαμε ξεχωριστά παραπάνω) και οι οποίες παραδόθηκαν τον Οκτώβριο. 

Τι έγινε όμως με τις άλλες 595 ΜΕΘ (ή 400 αν αφαιρέσουμε αυτές του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και οι οποίες τέλος πάντων έχουν ένα χρονοδιάγραμμα), που τόσο έχει ανάγκη το ΕΣΥ; Άγνωστο πραγματικά. Καμία λογοδοσία για το που βρίσκονται τα χρήματα ή αν έχουν χρησιμοποιηθεί, για ποιο σκοπό έγινε αυτό. Προφανώς τα χρήματα αυτά βρίσκονται σε κάποιο λογαριασμό, όσο "κινούνται οι διαδικασίες". Και εδώ βρίσκεται το ερώτημά μας...Σε μια εποχή που το κράτος "παρακαλεί" τους κλινικάρχες για κρεβάτια σε ΜΕΘ, δεν έπρεπε να υπάρχει ταχεία διεκπεραίωση, με ενεργοποίηση της ΚΤΥΠ και συντονισμού των εμπλεκομένων φορέων; Αν' αυτού δυστυχώς βλέπουμε μια επανάληψη του περίφημου "Ταμείου Μολυβιάτη" το οποίο είχε μαζέψει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για τους πυρόπληκτους της Ηλείας (το 2007), αλλά ποτέ δεν τα χρησιμοποίησε με αποτέλεσμα οι μεγαλοδωρητές να ζητούν πίσω τα χρήματά τους...

Στην περίπτωση των δωρεών προς το ΕΣΥ για την αντιμετώπιση του κορωναϊού, όχι μόνο δεν έχει γίνει η απαραίτητη προεργασία για τη στελέχωση των ΜΕΘ (με το απαραίτητο προσωπικό) αλλά δεν έχει ξεκινήσει σε κάποιες περιπτώσεις ούτε καν οι διαδικασίες για τη δημιουργία των υποδομών, για τις οποίες υπάρχουν ολοκληρωμένες δωρεές. Η περίπτωση του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ στην Θεσσαλονίκη (στο οποίο έγιναν δωρεές μεγαλύτερες των 2 εκατομμυρίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας), βγάζει κυριολεκτικά μάτια αφού παρά τις δωρεές αυτές, δεν προστέθηκε ούτε ένα κρεβάτι ΜΕΘ!

Η λύση που δόθηκε ήταν η επίταξη κλινικών στην Θεσσαλονίκη και η μετατροπή των ΜΕΘ γενικών περιστατικών σε κλίνες εντατικής νοσηλείας κορονοϊού. Το δεύτερο βέβαια είναι κάτι τραγικό γιατί η χώρα μας (και προ πανδημίας) δεν έχει επάρκεια σε γενικές ΜΕΘ. Η ΠΟΕΔΗΝ (δηλ. το συνδικαλιστικό όργανο των εργαζομένων των δημοσίων νοσοκομείων) τόνιζε από τον Σεπτέμβριο ότι:“Έχουμε επισημάνει την έλλειψη κλινών για επείγοντα και βαριά περιστατικά. Σήμερα σε μεγάλο νοσοκομείο των Αθηνών πέθανε 55χρονη διασωληνωμένη ασθενής χωρίς να μπει σε ΜΕΘ και η οποία δεν είχε κορονοϊό, αλλά διαφορετικό πρόβλημα υγείας. Έχουμε λίστα αναμονής για Μονάδες Εντατικής σε γενικά περιστατικά, ακόμη και σήμερα. Είναι καταστροφή να μετατρέψουμε γενικές ΜΕΘ που είναι ελάχιστες, σε ΜΕΘ Covid-19".  

Βέβαια κάποια στιγμή οι ΜΕΘ θα παραδοθούν. Και αυτό είναι κάτι. Όμως τα δύο ερωτήματα όμως που έρχονται στο μυαλό μας αβίαστα είναι τα εξής: α) Πόσοι άνθρωποι θα μπορούσαν να είχαν σωθεί, αν οι δωρεές είχαν αξιοποιηθεί εγκαίρως; και β) Θ' αναλάβει το κράτος να επανδρώσει τις μονάδες αυτές ώστε το ΕΣΥ να ωφεληθεί, έστω και καθυστερημένα;

Κουμής, Κανελλοπούλου, Καλτεζάς - οι τρεις νεκροί που σημάδεψαν την ιστορία της πορείας μνήμης για την επέτειο του Πολυτεχνείου

Η πορεία του Πολυτεχνείου έχει περάσει πολλά στάδια στο πέρασμα των χρόνων. Από τις ειρηνικές πορείες του 1 εκατομμυρίου ανθρώπων των πρώτων χρόνων, περάσαμε στους νεκρούς και τα επεισόδια των δεκαετιών του '80 και του '90 και στην έλλειψη μαζικότητας του 2000 - με τα επεισόδια πάντος να παραμένουν "σταθερή αξία".
Με τους "μπαχαλάκηδες" να μονοπωλούν το ενδιαφέρον, την αστυνομία να τρίβει τα χέρια της για τη μοναδική ευκαιρία για να μοιράσει σφαλιάρες, τους κατοίκους και τους καταστηματάρχες της περιοχής πέριξ του Πολυτεχνείου να κλαίνε τις περιουσίες τους και τον κόσμο να έχει ξεχάσει τους λόγους που πρέπει ν' αποτείνει τιμές στον αγώνα των φοιτητών ενάντια στην Χούντα, η κατάσταση φαίνεται να έχει πάρει μια τροπή που θα πρέπει να γεμίζει με θλίψη όσους αγωνίστηκαν τότε.

Ένα από τα πράγματα που δεν πρέπει να ξεχνάμε - όσο αφορά την πορεία - είναι ότι η πορεία αυτή, έχει να επιδείξει και 3 νεκρούς, ως αποτέλεσμα της ωμής αστυνομικής βίας...Οι δολοφόνοι τους ακόμα αναζητούνται...

Γεγονότα 1980

Σταματίνα Κανελλοπούλου 
Η Σταματίνα Κανελλοπούλου ήταν εργάτρια και δολοφονήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1980 κατά τη διάρκεια της πορείας για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Η νεαρή γυναίκα ξυλοκοπήθηκε άγρια από αστυνομικούς έξω απ′ το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», όταν η πορεία επιχείρησε να σπάσει την απαγόρευση και να κινηθεί προς την Αμερικανική Πρεσβεία, προκαλώντας την επέμβαση των δυνάμεων αποκατάστασης της τάξης. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση έφερε 18 σοβαρά τραύματα στο κεφάλι και είχε δεχθεί πολλαπλά χτυπήματα στο σώμα. Εξέπνευσε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο. Ήταν 21 ετών...

Ιάκωβος Κουμής 
Την ίδια ημέρα ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής, 24 ετών μεταφέρεται κλινικά νεκρός στο νοσοκομείο και αφήνει την τελευταία του πνοή μια εβδομάδα μετά. Είχε επίσης πέσει θύμα ξυλοδαρμού από αστυνομικούς ενώ μάρτυρες ανέφεραν πως χτυπήθηκε πισώπλατα ενώ καθόταν σε καφενείο της περιοχής του Συντάγματος. Ο ιατροδικαστής ανέφερε ως αιτία θανάτου ένα καίριο πλήγμα αποκοπής του εγκεφάλου.

Τι έγινε μετά; 
Σημειώνεται πως εκείνη τη χρονιά, επί κυβερνήσεως ΝΔ και πρωθυπουργίας του Γεωργίου Ράλλη είχε απαγορευτεί η καθιερωμένη πορεία να προσεγγίσει την πρεσβεία των ΗΠΑ και η αστυνομία σταματούσε τους διαδηλωτές στο Σύνταγμα. Εκείνοι αντέδρασαν και ακολούθησε μια πρωτοφανής επίθεση της δυνάμεων της αστυνομίας. Εκτός από τους νεκρούς Κανελλοπούλου και Κουμή ο αριθμός των τραυματιών ανήλθε, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα της εποχής, στα 150 άτομα. Για τους θανάτους διατάχτηκε ΕΔΕ που δεν κατέληξε ποτέ σε κάποιο αποτέλεσμα. Οι οικογένειες των νεκρών κατέθεσαν μηνύσεις αλλά κανένας από τους δολοφόνους τους δεν βρέθηκε ποτέ.
Για τα γεγονότα έγινε και συζήτηση στη Βουλή με την πλειοψηφία (δηλ. τη ΝΔ) να επιρρίπτει τις ευθύνες στους διαδηλωτές. Με λίγα λόγια δηλαδή έφταιγαν ο Κουμής και η Κανελλοπούλου που τους σκότωσαν στο ξύλο...
Από εκείνη τη συζήτηση έχει μείνει στη ιστορία η μνημειώδης φράση του τότε πρωθυπουργού, Γεωργίου Ράλλη ο οποίος υπερσπίστηκε τη στάση της αστυνομίας λέγοντας«Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη».
Για το γεγονός αυτό, ο Γεώργιος Ράλλης δε βρήκε να γράψει ούτε δύο λέξεις στα πολιτικά του απομνημονεύματα. Ελπίζουμε από ντροπή και μόνο...

Γεγονότα 1985

Μιχάλης Καλτεζάς 

Ο Μιχάλης Καλτεζάς δολοφονήθηκε πέντε χρόνια, στις 17 Νοεμβρίου 1985 και λίγο μετά την πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Ο 27χρονος τότε αστυνομικός Αθανάσιος Μελίστας πυροβόλησε τον 15χρονο μαθητή στο πίσω μέρος του κεφαλιού από απόσταση 20μ. και ενώ ο έφηβος έτρεχε μαζί με άλλους διαδηλωτές προς την πλατεία Εξαρχείων. Πισώπλατος πυροβολισμός δηλαδή - κάτι που ακόμα και οι μαφιόζοι εκτελεστές θεωρούν ως ντροπιαστικό για να το κάνουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πορεία ήταν ειρηνική και διαλύθηκε γρήγορα, με αρκετούς από τους συμμετέχοντες να κατευθύνονται σε ταβέρνες στα Εξάρχεια. Σε μία από αυτές σταμάτησαν για φαγητό και άνδρες των ΜΑΤ. Από το σημείο περνά μια παρέα που φαίνεται πως ειρωνεύτηκε τους αστυνομικούς. Στο σημείο άρχισαν να καταφθάνουν και άλλοι αστυνομικοί ενώ ομάδες αγνώστων τους πήραν στο κατόπι. Μια ομάδα διαδηλωτών συμπεριλαμβανομένου του Καλτεζά φέρονται να έβαλαν φωτιά με βόμβες μολότοφ στην κλούβα των ΜΑΤ στην οποία ήταν μέσα και ο Μελίστας. Οι διαδηλωτές άρχισαν αν αποχωρούν προς την Πλατεία Εξαρχείων και στη διασταύρωση των οδών Στουρνάρη και Μπόταση, ο Μελίστας πυροβόλησε πισώπλατα και σκότωσε τον Καλτεζά. Το θύμα διακομίστηκε στο Ευαγγελισμό όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Τι έγινε μετά;
Της δολοφονίας ακολούθησε κατάληψη του παλιού Χημείου στη Σόλωνος και του Πολυτεχνείου αλλά το πρωί της 18ης Νοεμβρίου δόθηκε άδεια από την Επιτροπή Πανεπιστημιακού Ασύλου, με πρόεδρο τον πρύτανη Μιχάλη Σταθόπουλο, να μπει η Αστυνομία στο Χημείο. Συνελήφθησαν 37 άτομα τα οποία ξυλοκοπήθηκαν ενώ κάποιοι λέγεται πως κατάφεραν να διαφύγουν και να φτάσουν στην κατάληψη του Πολυτεχνείου μέσα από τους υπονόμους. Αυτή ήταν και η πρώτη άρση ασύλου από την επίσημη θεσμοθέτησή του το 1982. Τα επεισόδια στην Αθήνα συνεχίστηκαν και τις επόμενες ημέρες. Η παραιτήση του τότε υπουργού Δημοσίας Τάξεως και Εσωτερικών Μένιου Κουτσόγιωργα δεν έγινε δεκτή από τον πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου αλλά καρατομήθηκε η ηγεσία της ΕΛΑΣ. Κάποιοι επανήλθαν αργότερα - και κανείς τους δεν "χάθηκε".
Στις 26 Νοεμβρίου του 1985 η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη», σε αντίποινα για τη δολοφονία Καλτεζά, επιτέθηκε με βόμβα σε κλούβα των ΜΑΤ κοντά στο Ξενοδοχείο Κάραβελ, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος και να τραυματιστούν δεκατέσσερις συνάδελφοί του.
O Μελίστας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή (αδιανόητο απ' όποια πλευρά και να το δει κανείς) και σε δεύτερο βαθμό αθωώθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1990 από το Μικτό Ορκωτό Εφετείο με ψήφους 6-1. Η αθώωσή του προκάλεσε νέα σοβαρά επεισόδια με κατάληψη του Πολυτεχνείου. Ο Καλτεζάς όμως - παρά την κατάληψη και τα επεισόδια - δεν αναστήθηκε, ενώ ο Μελίστας μπορεί πλέον να πίνει τον καφέ του στα Εξάρχεια άφοβα...

Μπορούμε να περιμένουμε κάτι ως Ελλάδα από την εκλογή του Μπάιντεν στην Προεδρία των ΗΠΑ;

 Στα 2008 ο Χρήστος Ζαχαράκις, ένας από τους πιο έμπειρους και πολυπράγμονες διπλωμάτες της χώρας τα τελευταία 40 χρόνια, με ρόλο κομβικό στις περισσότερες διαπραγματεύσεις που έκανε η χώρα μας με χώρες και οργανισμούς μεταξύ του 1980 και του 2000, κυκλοφόρησε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο με τίτλο "Άκρως απόρρητο - ειδικού χειρισμού". Το βιβλίο παρουσίαζε αποσπάσματα από το διπλωματικό του ημερολόγιου, με σκηνές και εντυπώσεις από τη θητεία του ως πρέσβυς στα Ηνωμένα Έθνη, την Λευκωσία και τις ΗΠΑ. 

Τα βιβλίο, αν και είναι γραμμένο 12 χρόνια πριν, είναι επίκαιρο γιατί παρουσιάζει, όσο αφορά τις ΗΠΑ, μια πικρή αλήθεια, για όσους πιστεύουν ότι η προσέγγιση των ΗΠΑ στο δίπολο "Ελλάδα-Τουρκία", θ' αλλάξει δραματικά με την εκλογή Μπάιντεν: σε πολλές περιπτώσεις υπήρξαν πρόεδροι που αν και ήταν οι ίδιοι θετικά διακείμενοι απέναντι στην χώρα μας ή είχαν μια διάθεση για "μικρές" παραχωρήσεις, το αμερικανικό "administration" έβαζε πάντα προσκόμματα, οδηγώντας σταδιακά την ισορροπία εις βάρος της χώρας μας. Και όλα αυτά μια περίοδο που η Ελλάδα είχε στο πλευρό της Ελληνοαμερικανούς γερουσιαστές και βουλευτές με κύρος, που έδειχναν ένα ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ενδιαφέρον για την χώρα των προγόνων τους και κινητοποιούσαν όσο μπορούσαν τόσο την Γερουσία, όσο και την Βουλή των Αντιπροσώπων. Όσο η Ελλάδα είχε ισχυρούς συμμάχους, μια πρεσβεία που είχε στενή οργανωτική επαφή με ομογενειακές οργανώσεις (που είχαν δύναμη και όρεξη να βοηθήσουν) και έναν Ελληνοόρθοδοξο Αρχιεπίσκοπο (τον Ιάκωβο) που είχε πρόσβαση στον Λευκό Οίκο, υπήρχε μια ΣΧΕΤΙΚΗ ισορροπία. Ας μην έχουμε βέβαια αυταπάτες - η Ελλάδα δρούσε πάντα ανοργάνωτα και η επιρροή της ήταν αντιστρόφως ανάλογη της οικονομικής επιρροής των Ελληνοαμερικανών - εξ' ου και τα όσα έγιναν (ατιμώρητα) στην Κύπρο, μια απαράδεκτη ποσόστωση της αμερικάνικης "βοήθειας" 7 προς 10 εις βάρος μας σε σχέση με την Τουρκία κ.ο.κ. 

Αυτές οι εποχές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Οι ομογενειακές οργανώσεις είναι πιο διαιρεμένες από ποτέ, οι μεγαλοσχήμονες Ελληνοαμερικάνοι θυμούνται ως επί το πλείστον ότι είναι Έλληνες μόνο το βράδυ της Ανάστασης και την Κυριακή του Πάσχα, ο γερουσιαστής Σαρμπάνης έχει συνταξιοδοτηθεί (και ο γιος του είναι απλός βουλευτής) και οι προ του Ελπιδοφόρου Αρχιεπίσκοποι είχαν πολλά εκκλησιαστικά προβλήματα για να μπορέσουν να δώσουν στο ρόλο τους το κύρος του Ιάκωβου. Και από την άλλη και η ελληνική πολιτεία ποτέ δεν ασχολήθηκε με τα όσα, απασχολούν την ομογένεια για να ενισχύσει την (όποια) ελληνική συνείδηση έχουν οι ομογενείς στις ΗΠΑ. 

Ως αποτέλεσμα, το πάντα αρνητικό προς την χώρα μας αμερικάνικο "administration" να βρει χώρο να επιβάλλει μια πιο θετική αντιμετώπιση της Τουρκίας, και να επιδείξει μεγαλύτερη ανοχή. Αυτό συνέβει ακόμα και επί Προεδρίας Ομπάμα, ο οποίος ως γερουσιαστής και πρόεδρος της επιτροπής Ευρωπαϊκών υποθέσεων της Γερουσίας, ήταν υπέρμαχος των ελληνικών θέσεων, βρισκόμενος πολύ κοντά στις ελληνικές θέσεις. Ερχόμενος στην Προεδρία των ΗΠΑ όμως, "ξέχασε" πολλά από το παρελθόν του, αφήνοντας το "administration" να κάνει κουμάντο, ακόμα και σε περιπτώσεις (βλ. ΔΝΤ) που θα μπορούσε να βοηθήσει ουσιαστικά την χώρα μας.

Βέβαια είναι υπερφίαλο να πιστεύουμε ότι η Ελλάδα και τα ελληνικά "προβλήματα" είναι στο μυαλό των Αμερικανών προέδρων καθημερινά, ούτε μπορούμε να περιμένουμε ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν από μόνοι τους κινήσεις προς όφελός μας. Εκεί που γίνεται η διαφορά είναι σε θέματα που οι ΗΠΑ έχουν λόγο ή που τους ζητείται να παρέμβουν υπέρ μας. Οι ελληνοαμερικανικές "αμυντικές" συμφωνίες (που είναι ειδικά τα τελευταία χρόνια υπερβολικά ετεροβαρείς), η διαχείριση του ζητήματος των συνεχών παραβιάσεων της ελληνικής και της κυπριακής ΑΟΖ από τους Τούρκους, το Κυπριακό, η προστασία των ελληνικών μειονοτήτων στην Αλβανία και στην Τουρκία είναι θέματα που κοστίζουν λίγο και για

τα οποία οι ΗΠΑ μπορούν πάρουν θέση υπέρ μιας "σταθερής" και "αξιόπιστης" συμμάχου, όπως η χώρα μας. 

Ηθικό δίδαγμα: Η αποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ από την Προεδρία των ΗΠΑ είναι καλοδεχούμενη γιατί ο Μπάιντεν δεν έχει προσωπικά επιχειρηματικά συμφέροντα στην Τουρκία και προσωπικές σχέσεις με την οικογένεια Ερντογάν. Επομένως δεν έχει να χάσει χρήματα τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένειά του από οποιεσδήποτε "αναταράξεις" στη γειτονική χώρα, όπως ο Τραμπ. Από την άλλη όμως, όσο η διαχείριστική αρχή της κυβέρνησης των ΗΠΑ θεωρεί την Τουρκία πιο σημαντική και την χώρα μας ως "σίγουρη" ό,τι και να γίνει, δεν θα μπορούμε να περιμένουμε πολλά, όσο και αν ο Μπάιντεν μας "συμπαθούσε" περισσότερο ως αντι-πρόεδρος την χώρα μας, και "κατανοεί τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις καλύτερα" (όπως λέει ιδιωτικά και δημόσια ο πρωην υποψήφιος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικλ Δουκάκης). Για ν' αλλάξουν τα δεδομένα θα πρέπει η Ελλάδα (και η Κύπρος) ν' αναθεωρήσει τη σχέση της με την ελληνο-αμερικανική ομογένεια, να στηρίξει ανθρώπους που πιστεύουν ότι τα συμφέροντα της Ελλάδας και των ΗΠΑ συμπλέουν καθώς και να δείξει ότι δεν είμαστε "δεδομένοι". Τότε ίσως τα πράγματα βελτιωθούν για μας...

(Και προς Θεού...Ας σταματήσουμε να φερόμαστε ως ιθαγενείς προς οποιοδήποτε Αμερικανό (και μη) αξιωματούχο ή κυβερνητικό υπάλληλο επισκέπτεται την χώρα μας...Ως και ο ίδιος ο κ. Ζαχαράκις, στηλιτεύει στο βιβλίο του, την ευκολία με την οποία Αμερικανοί υπουργοί και υφυπουργοί έβλεπαν με άνεση και ύφος χίλιων καρδιναλίων Έλληνες Πρωθυπουργούς ή αντιπροέδρους της κυβέρνησης, αντι να συνομιλούν με αξιωματούχους αντίστοιχους του βαθμού τους)...