Από το ζενίθ στο ναδίρ ή το πως η Sprider καταστράφηκε οικονομικά και εξαφανίστηκε (σχεδόν) σε μια νύχτα

Το ελληνικό επιχειρείν είναι γεμάτο παραδείγματα εταιρειών που βρέθηκαν να μετατρέπονται - σε μικρό χρονικό διάστημα - από παραδείγματα επιχειρηματικής διαχείρησης και λειτουργίας σε "σκιές" του παλιού εαυτού τους, οδηγούμενες στην πτώχευση ή στην εξαγορά. Η Πίτσος εξαγοράστηκε και έκλεισε τα εργοστάσια της στην χώρα μας, η Ελαϊς οδηγήθηκε στην απαξίωση και στο φούντο, ενώ ολόκληρος ο τομέας της αμυντικής βιομηχανίας (με προεξάρχουσα την ΕΛΒΟ) βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Για να μην πούμε για την Follie-Follie, την ΛΑΡΚΟ, τις εταιρείες που εμπορεύονταν σπάνια πετρώματα (βλέπε ζεόλιθος) ή ακόμα και τη μεγάλη πλειοψηφία των ελληνικών γαλακτοβιομηχανιών που κατέληξαν να χρησιμοποιούν γάλα-σκόνη για να αυξήθουν τα περιθώρια κέρδους τους!

Τη δε περίοδο της κρίσης οι απώλειες ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, με μεγάλα ονόματα να εξαφανίζονται για πάντα: 

Η αρτοβιομηχανία Κατσέλης, η οποία το 2007 μετονομάστηκε σε Nutriart όταν εξαγοράσθηκε από τον όμιλο Γ. Δαυίδ, πτώχευσε το 2013 παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της ιδιοκτησίας και των τραπεζών να βρεθεί μία λύση. Η διοίκηση απέδωσε το τέλος της εταιρείας στην ύφεση και στις τεράστιες καθυστερήσεις από πλευράς των πιστωτριών τραπεζών να ρυθμίσουν τα δάνεια της επιχείρησης.Η Ατλάντικ, η πέμπτη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της χώρας, πριν κλείσει βυθίστηκε υπό το βάρος των δανειακών υποχρεώσεων, οδηγώντας στην ανεργία πάνω από 3.000 εργαζόμενους και προκαλώντας ζημίες σε 1.500 και πλέον προμηθευτές. Καθοριστικής σημασίας ήταν και η κόντρα ανάμεσα στους βασικούς μετόχους, την οικογένεια Αποστόλου και την οικογένεια Λαουτάρη, στη διάρκεια της οποίας εκτοξεύθηκαν εκατέρωθεν σκληρές κατηγορίες. Μάλιστα, η διαμάχη των δύο πλευρών έφθασε μέχρι το ελληνικό Κοινοβούλιο. 

Τον Απρίλιο του 2013 κατατέθηκε αίτηση πτώχευσης για την καπνοβιομηχανία Γεωργιάδης, μία από τις πιο ιστορικές επιχειρήσεις της χώρας. Τα οικονομικά προβλήματα της εταιρείας σε συνδυασμό με την κατάρρευση των πωλήσεων λόγω της αύξησης του λαθρεμπορίου δεν άφησαν πολλά περιθώρια για να αποφύγει η εταιρεία το πικρό ποτήρι της χρεοκοπίας. Το σήμα κατατεθέν της «Γεωργιάδης» ήταν η περίφημη σειρά «22», η οποία είχε πιστούς λάτρεις. Παράλληλα παρήγαγε αρκετά από τα σήματα της σειράς Rothmans, κατόπιν αδείας που έλαβε από την αγγλική Rothmans of Pall Mall.

Στην ιστορία πέρασε και η βιομηχανία δομικών υλικών Φίλκεραμ Johnson με δικαστική απόφαση στα τέλη του 2011. Η καθίζηση της οικοδομικής δραστηριότητας ήταν το βασικό χτύπημα για την εταιρεία, η οποία δεν κατάφερε να διαχειριστεί τα χρέη της.Σε πτώχευση οδηγήθηκε και η γνωστή χαρτοβιομηχανία Diana. Η επιχείρηση του κ. Πάνου Ζερίτη λύγισε υπό το βάρος των υποχρεώσεών της και της αδυναμίας της να βρει κεφάλαια για να συνεχίσει τη λειτουργία της, επιφέροντας βαρύ πλήγμα στην απασχόληση της ακριτικής Ξάνθης. Οι συνολικές υποχρεώσεις της Diana –σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο αίτημα πτώχευσης– προς προμηθευτές, προσωπικό, Δημόσιο, ασφαλιστικούς φορείς, πιστωτές, ΔΕΗ και ΔΕΠΑ ανέρχονταν σε 30 εκατ. ευρώ.Στη λίστα των χρεοκοπιών, την ίδια περίοδο προστέθηκαν η Neoset, η Alex Pak, ο Fokas, η Shelman και η Χ.Κ. Τεγόπουλος.

Ανάμεσα σ' αυτές όμως υπάρχει μία εταιρεία που ξεχωρίζει - και αυτό γιατί οδηγήθηκε στο λουκέτο και την καταστροφή κυριολεκτικά σε μία νύχτα στα 2013. Αυτή η εταιρεία είναι η Sprider, μια εταιρεία που για χρόνια είχε μεγάλο κύκλο εργασιών και "έντυσε" χιλιάδες οικογένειες στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, έχοντας ως κέντρο παραγωγής την Θράκη. Η ιστορία της (που παρουσιάζεται ολόκληρη στο παρακάτω άρθρο) έχει ενδιαφέρον και αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν, όσο αφορά την έκθεση που πρέπει να έχουν οι επιχειρήσεις στον τραπεζικό δανεισμό, καθώς και την χρήση "περίεργων" μέσων για τη διασφάλιση της επιβίωσής τους:

"Υπήρχε κάποτε – όχι παλιά – μία ελληνική επιχείρηση που μπορούσε να καμαρώνει για τη δυνατότητά της να θεωρεί εαυτόν σχεδόν ισότιμο με τις επιτυχημένες πολυεθνικές αλυσίδες καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης στην ελληνική αγορά.

Η αναφορά στην επίσημη ιστοσελίδα της ακουγόταν υπερβολική, αλλά ήταν πραγματικότητα. Επρόκειτο για τη «μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική αλυσίδα Οικονομικής Μόδας».

Ξεκινώντας από μια μικρή βιοτεχνία ρούχων στην Ξάνθη, ο Σάκης και ο Σάββας Χατζηιωάννου έβαλαν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 στο μάτι τη Sprider Stores θέλοντας να δημιουργήσουν τα ελληνικά «Zara». Η Sprider ιδρύθηκε το 1978 από τον Θανάση Αργυρό με κύριο αντικείμενο την εμπορία μαγιό και αθλητικών ειδών.

Η εταιρία ανελίχθηκε με ταχείς ρυθμούς, φτάνοντας το 1999 να διαθέτει 11 καταστήματα, τέσσερα εκ των οποίων στην επαρχία (Ηράκλειο, Πάτρα, Καλαμάτα, Χαλκίδα). Χαρακτηριστικό της φίρμας ήταν η πολύ καλή σχέση ποιότητας – τιμής. Ο ίδιος ο Σάκης Χατζηιωάννου, που μαζί με τον αδελφό του εξαγόρασαν το 80% της επιχείρησης το ’99, ήταν η ζωντανή διαφήμιση των προϊόντων της Sprider, καθώς δεν φορούσε ποτέ τίποτε άλλο. Συνήθιζε μάλιστα να καμαρώνει, χωρίς κανένα κόμπλεξ, ακόμα και σε κοινωνικά σουαρέ, λέγοντας ότι τα κοστούμια του κοστίζουν το πολύ 300 ευρώ.

Οι νέοι ιδιοκτήτες της εταιρίας ακολούθησαν πολύ επιθετική πολιτική, εδραιώνοντας το μύθο μιας κλασικής ελληνικής εκδοχής εταιρείας – «σταχτοπούτας», που ξεκίνησε δειλά-δειλά την πορεία της ως οικογενειακή επιχείρηση και κατάφερε να εδραιωθεί στην κορυφή του ελληνικού λιανεμπορίου.

Οι κύκλοι εργασιών, οι ρυθμοί ανάπτυξης και ο αριθμός των καταστημάτων πολλαπλασιάστηκαν με γεωμετρική πρόοδο. Η εξωστρέφεια ήταν η πρώτη στρατηγική απόφαση των αδελφών Χατζηιωάννου. Το 2000 ιδρύθηκε η SPRIDER Bulgaria, με στόχο το μπάσιμο στην αγορά των Βαλκανίων. Παράλληλα εξαγοράστηκε η MEGATHLON HELLAS Α.Ε., με την οποία η εταιρία εισήλθε στον κλάδο της χονδρικής πώλησης.

Το 2004, η εισαγωγή της εταιρείας στο Χρηματιστήριο Αθηνών σηματοδότησε μια νέα επιχειρηματική τροχιά. Η αλυσίδα εξαπλώνεται περισσότερο στην επαρχία με την ίδρυση καταστημάτων στην Κοζάνη, στα Τρίκαλα, στην Αλεξανδρούπολη και στην Κόρινθο. Τα καταστήματα ξεφυτρώνουν σε όλη την ελληνική επικράτεια (και όχι μόνο) σαν τα μανιτάρια. Το 2005 ανοίγει το κατάστημα στην Ερμού και σε οχτώ νέες πόλεις (Ρόδος, Σέρρες, Χανιά, Μυτιλήνη, Κέρκυρα, Λαμία, Σπάρτη, Αγρίνιο), ενώ το 2006 η αλυσίδα επεκτείνεται σε Άρτα, Χίο, αλλά κυρίως στη βαλκανική αγορά, με «δορυφόρους» σε Σόφια και σε Σκόπια. Ένα χρόνο αργότερα ακολουθεί η Ρουμανία με πέντε καταστήματα (!), ανοίγει δεύτερο στη Σόφια και εγκαινιάζεται το πρώτο στην κυπριακή αγορά, στην πόλη της Λεμεσού.

Στην Ελλάδα εγκαινιάζονται το 2007 επιπλέον 14 καταστήματα (!), ενώ ολοκληρώνεται η κολοσσιαίου κόστους επένδυση στον τομέα logistics και η έναρξη λειτουργίας της υπερσύγχρονης αποθήκης του Ομίλου, συνολικής επιφάνειας 21.000 τ.μ., στην Ανθούσα Αττικής. Εκεί χτυπά πια η καρδιά της εφοδιαστικής αλυσίδας της SPRIDERSTORES.

Είναι ακόμα η περίοδος των παχιών αγελάδων εντός συνόρων και η διοίκηση της εταιρίας δεν ζυγίζει καθόλου καλά τα ιδιαίτερα ανησυχητικά μηνύματα από το εξωτερικό σε οικονομικό επίπεδο. Συνεχίζει έτσι με αμείωτη ένταση τις επενδύσεις (και φυσικά βαθαίνει το δανεισμό της), ανοίγοντας 35 νέα σημεία πώλησης το 2008! Τα 21 εξ’ αυτών στην Ελλάδα, εννέα στη Ρουμανία, τρία στη Βουλγαρία και ένα στην Κύπρο. Παράλληλα η Sprider διεισδύει και στην αγορά της Πολωνίας, με την έναρξη λειτουργίας καταστήματος στην πόλη Πόζναν.

Έως το 2011 και παρότι η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει ήδη για τα καλά την ελληνική πόρτα, ανοίγουν άλλα εφτά καταστήματα. Ένα από αυτά το υπερσύγχρονο στο εμπορικό κέντρο Capitol της 3ης Σεπτεμβρίου και το τελευταίο, το 2001, στην Ξάνθη.

Στόχος της διοίκησης της εταιρείας ήταν τα 100 σημεία στην Ελλάδα και τα 30 καταστήματα στο εξωτερικό μέχρι το 2013. Ο στόχος έμοιαζε να είναι κοντά, στην πραγματικότητα όμως απείχε έτη φωτός. Η εταιρία είχε εκτεθεί τόσο πολύ σε τράπεζες, προμηθευτές και κόστος λειτουργίας και εργασιών που έσκασε σαν «φούσκα» περίπου όπως η ελληνική οικονομία. Το 2013 η μαύρη τρύπα των ιδίων κεφαλαίων της διαμορφωνόταν στα 43 εκατ. ευρώ, ενώ η εταιρεία είχε καταστεί ζημιογόνος από το 2009. Αυτό μετά από μια εξαιρετικά προσοδοφόρο πενταετία (2004-2008) όταν και η Sprider Stores κατάφερε να υπερδιπλασιάσει τον κύκλο εργασιών της από τα 65 εκατ. ευρώ στα 163 εκατ. ευρώ και να παραγάγει προς όφελος των μετόχων της συνολικά κέρδη 55 εκατ. ευρώ.

Η χαριστική βολή δόθηκε με τη μεγάλη πυρκαγιά του Φεβρουαρίου του 2012 στις εγκαταστάσεις της Ανθούσας. Η καταστροφική πυρκαγιά εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 13ης Φεβρουαρίου 2012 και αποδόθηκε σε «κουκουλοφόρους ταραξίες», που είχαν προκαλέσει επεισόδια ως αντίδραση στην ψήφιση του μνημονίου. Οι πρώτες πληροφορίες για το περιστατικό είχαν αναφέρει ότι οι «κουκουλοφόροι», αφού χτύπησαν και έδεσαν το φύλακα του χώρου, προκάλεσαν εστίες φωτιάς, που κατέστρεψε ολοσχερώς το κτίριο των 20.000 τ.μ.

Βάσει των στοιχείων της δικογραφίας ωστόσο, ο εισαγγελέας θεώρησε ότι στόχος της όλης καταστροφικής επιχείρησης εμπρησμού, ήταν η είσπραξη ασφαλιζόμενου ποσού ύψους 16 εκατομμυρίων ευρώ εκ μέρους των ιδιοκτητών.

Η έρευνα των Αρχών έφθασε στο σημείο να στοιχειοθετήσει κατηγορίες εις βάρος της διοικητικής ομάδας αξιοποιώντας και το υλικό της Πυροσβεστικής που ήγειρε ερωτηματικά για τις κινήσεις των υψηλόβαθμων στελεχών. Πολύ περισσότερο υποψίες κινήθηκαν από το γεγονός πως η πυρκαγιά στο κτίριο της Ανθούσας ήταν η τέταρτη που είχε σημειωθεί σε εγκαταστάσεις της Sprider Stores. Είχαν προηγηθεί η φωτιά, το 2004, σε αποθήκη της εταιρίας στον Άλιμο, και το 2008 στα καταστήματα Λυκόβρυσης και Ερμού (τότε βέβαια είχαν καεί πολλά καταστήματα μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου).

Η διοίκηση της εταιρείας είχε αρνηθεί τα πάντα, υποστηρίζοντας ότι ακόμα και στην περίπτωση που εισέπραττε όλο το ποσό της αποζημίωσης – κάτι που χαρακτήριζε απίθανο να συμβεί – η ζημιά θα παρέμενε πολύ μεγάλη.

Την Τρίτη, 1η Οκτωβρίου του 2013, έπεσαν οι τίτλοι τέλους στη Sprider. Στην ανακοίνωση της η εταιρία περιέγραψε ως βασικό λόγο της θλιβερής εξέλιξης την αδιάλλακτη στάση και άρνηση των τραπεζών, να συνεχίσουν την υφιστάμενη έως τώρα χρηματοδότηση. «Παράλληλα, η παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας η οποία έχει πλήξει σημαντικότατα και τον κλάδο μας, ο περιορισμός του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, η αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, οι καταστροφικές συνέπειες της πυρκαγιάς στις κεντρικές αποθήκες και εγκαταστάσεις της εταιρείας, η άρνηση των ασφαλιστικών εταιρειών να μας αποζημιώσουν έστω και μερικώς, αλλά και η αίτηση πτώχευσης που κατέθεσε προμηθευτής της Sprider Stores, επιδείνωσαν επιπρόσθετα την κατάσταση και οδήγησαν την εταιρεία στην συγκεκριμένη απόφαση».

Η αλυσίδα των σπουδαίων ελληνικών επιχειρήσεων, που είτε η κακοδιαχείρηση, είτε ο συνδιλικασμός, είτε η οικονομική κρίση οδήγησαν σε πτώχευση απαρτίζεται από δεκάδες κρίκους. Η περίπτωση της Sprider είναι μάλλον η μοναδική που μια εταιρία βρέθηκε απ’ το (πλασματικό) ζενίθ στο ερεβώδες ναδίρ χωρίς κανένα μεσοδιάστημα."

Ας πάρουμε τα πράγματα σοβαρά: ας μη καταλήξει η κακοποίηση, να γίνει μόνο θέμα κουτσομπολιού στα πρωϊνάδικα...

Tο ζήτημα της κακοποίησης που υφίστανται άνθρωποι σε επαγγελματικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους, και το οποίο ήρθε στην επιφάνεια με τις πρόσφατες καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου και της Ζέτα Δούκα, είναι ιδιαίτερα σοβαρό και όπως φαίνεται και διαδεδομένο. Οι δύο γυναίκες, δεν είναι οι μόνες και δεν είναι οι τελευταίες - και σίγουρα θέλει τεράστιο θάρρος το να βγει κανείς μπροστά και να καταγγείλει αυτά που υπέστησαν. Γι' αυτό και είναι απαραίτητο ώστε να υπάρχει διερεύνηση και τιμωρία - για να περιοριστεί το φαινόμενο αυτό άμεσα. Πρέπει η κοινωνία να πάρει το μήνυμα ότι "φτάνει πιά". Οι καταγγελίες όμως αυτές για να πετύχουν το στόχο τους, χρειάζονται μια ιδιαίτερη προσέγγιση που θ' αποτρέψει από το ν' αντιμετωπιστεί το σοβαρό αυτό ζήτημα, απαξιωτικά ή μηδενιστικά. Και κυρίως θα πρέπει ν' απευθύνονται στους υπεύθυνους - τη δικαιοσύνη, την επιθεώρηση εργασίας, την πολιτεία κ.ο.κ. Να μη γίνουν τροφή στα κουτσομπολίστικα site και εκπομπές. Γιατί μόνο έτσι θα έχουμε αποτέλεσμα... Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τοποθέτηση για το θέμα παρουσιάζει σε άρθρο του ο Βασίλης Κανέλλης:

"H συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου τρέφει απέραντο σεβασμό στη Σοφία Μπεκατώρου και σε κάθε γυναίκα που καταγγέλλει βιασμό, σεξουαλική ή άλλη κακοποίηση.

 Χωρίς, ναι μεν αλλά, χωρίς «γιατί τώρα και όχι τότε», χωρίς αναστολές για το ότι πρέπει να τιμωρηθούν όλοι εκείνοι οι άθλιοι που εκμεταλλεύονται την εξουσία τους ασελγώντας σε σώματα και ψυχές ανθρώπων.

Μετά τις καταγγελίες της ηθοποιού Ζέτας Δούκα για κακομεταχείρισή της από την Γιώργο Κιμούλη, άνοιξε ένας ακόμη Ασκός του Αιόλου. Γιατί φαίνεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν τελικά πολλοί Ασκοί και πολλοί σκελετοί στις ντουλάπες.

Σε καλλιτεχνικές ντουλάπες, σε δημοσιογραφικές, σε πολιτικές, σε αθλητικές. Και είναι η ώρα να ανοίξουν στόματα και να μπουν στη θέση τους όλοι εκείνοι και εκείνες που πληγώνουν ανθρώπους χωρίς συνέπειες.

Μήπως, όμως, για άλλη μια φορά στην Ελλάδα δημιουργούνται συνθήκες απαξίωσης μιας προσπάθειας να πέσουν οι μάσκες; Μήπως όλες αυτές οι καταγγελίες, όλο αυτό το σκηνικό αποκαλύψεων τείνει να μετατραπεί σε κουτσομπολιό στα «πανελάδικα», θα απαξιωθεί και τελικά θα την γλιτώσουν και οι πραγματικοί ένοχοι;

Για παράδειγμα: Είναι άλλο να έχουμε σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση που πρέπει να καταγγελθεί, κι άλλο να ποινικοποιείται κάθε σχέση στη δουλειά. Αν δηλαδή κάθε λεκτική αντιπαράθεση μεταξύ ενός διευθυντή, ενός προϊσταμένου, ενός θιασάρχη ή ενός αφεντικού γίνεται… δικογραφία τότε υπάρχει πρόβλημα.

Αν η ώρα της έντασης στη δουλειά, η στιγμή της αγωνίας για την εργασία ή μια δεδομένη αντιπαράθεση που μπορεί και να «ξεφύγει» μετατρέπεται σε καταγγελία για κακοποίηση ή ο,τιδήποτε άλλο, τότε θα χαθεί το νόημα.

Εννοείται ότι δεν δικαιολογείται η βία σε οποιαδήποτε μορφή, όμως, χρειάζεται αυτοσυγκράτηση στο τι λέμε και πώς το καταγγέλλουμε.

Ομοίως, κινδυνεύουν να μετατραπούν σε σεξουαλική παρενόχληση όλες οι ερωτικές σχέσεις ή το απλό φλερτ στο χώρο εργασίας. Ποια είναι η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε ένα έγκλημα και σε μια «δύσκολη στιγμή» ή σε μια αθώα ανθρώπινη σχέση; Πότε είναι αποτρόπαιο και καταδικαστέο ένα γεγονός και πότε όχι;

Μήπως, συμπερασματικά, διολισθαίνουμε σε λανθασμένο τρόπο αντιμετώπισης τέτοιων φαινομένων;

Βεβαίως, η συγκάλυψη, η σιωπή, ο ψυχολογικός πόλεμος και μάλιστα σε βάρος ανυπεράσπιστων ή αδύναμων ανθρώπων, είναι καταδικαστέα. H συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου τρέφει απέραντο σεβασμό στη Σοφία Μπεκατώρου και σε κάθε γυναίκα που καταγγέλλει βιασμό, σεξουαλική ή άλλη κακοποίηση.

Αλλά, πρέπει να υπάρξει σοβαρότητα για να μη χάσουμε το πραγματικό διακύβευμα. Και κυρίως να μην διυλίζουμε τον κώνωπα και καταπίνουμε την κάμηλο.

Γιατί όταν ακούμε στο διπλανό διαμέρισμα τον «άνδρα» να σαπίζει στο ξύλο τη γυναίκα και το παιδί του, αλλά δεν μιλάμε, την ώρα που καταγγέλλουμε έναν τσακωμό στη δουλειά, τότε υπάρχει θέμα.

Όταν είναι σε όλους γνωστά φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης και δεν μιλάμε, αλλά καταγγέλλουμε το φλερτ τότε υπάρχει πρόβλημα. Ας μη χαθεί, λοιπόν, το momentum που δημιούργησε η Σοφία Μπεκατώρου ή η Ζέτα Δούκα. Ας μην επιτρέψουμε τον ευτελισμό του ελληνικού #metoo."

Το είδαμε κι αυτό - ένα νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις, βγαλμένο από το "1984" του Όργουελ...

 Για τον Μιχάλη Χρυσοχοϊδη έχουμε γράψει στο παρελθόν: είναι ένας υπουργός παντός κόμματος και κυβερνήσεως. Από σοσιαλιστής και συζητώντας με αρκετά κόμματα κατέληξε να γίνει υπουργός της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο άνθρωπος βέβαια είναι επαγγελματίας πολιτικός - και εφόσον ο μισθός πέφτει και η εξουσία υπάρχει, δεν έχει πρόβλημα να συνεργαστεί με τον οποιοδήποτε, προκειμένου να εφαρμόσει την ατζέντα του.

Το τελευταίο νομοσχέδιο δείχνει ποια είναι αυτή και βοηθάει πολλούς που αναγνώριζαν "καλές προθέσεις" να επανεξετάσουν. Το νομοσχέδιο δεν είναι "αθώο" και αφορά πολλούς, ακόμα και εκείνους που σήμερα σφυρίζουν αδιάφορα σε οτιδήποτε αντι-δημοκρατικό συμβαίνει. Μπορεί οι Έλληνες να μη συμμετέχουν σε πορείες και διαδηλώσεις, όπως έκαναν στα χρόνια του "ανένδοτου" ή την Μεταπολίτευση, αλλά ας θυμίσουμε ότι εκατοντάδες χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους στα χρόνια των Μνημονίων. Άνθρωποι ηλικιών και κοινωνικών τάξεων που ποτέ τους δεν είχαν διαδηλώσει ή αντιδράσει σε κυβερνητικές αποφάσεις. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε από το παρελθόν και να προστατέψουμε το μέλλον. Ας "προσέξουμε για να έχουμε" χωρίς εκπτώσεις...

Η κυβέρνηση "έμαθε" και βάζεις περιορισμούς μέσω αυτού του νομοσχεδίου, επιτρέποντας (ανοιχτά) αστυνομικές αυθαιρεσίες. Ας κάνουμε το ίδιο - προβλέποντας το μέλλον - και ας αντιδράσουμε...Το εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του Γιώργου Ρομπόλα περιγράφει την κατάσταση με γλαφυρό τρόπο:

"Tο 2021 η Αστυνομία αλλάζει εποχή, θα γίνει η ΕΛ.ΑΣ του 21ου αιώνα" δήλωσε πρόσφατα ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Αυτές οι δώδεκα λέξεις δεν ήταν, όμως, απλά μία υπόσχεση (ή απειλή αν προτιμάς), αφού έγιναν με ταχύτατους ρυθμούς πράξη. 

Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε το νέο επιχειρησιακό σχέδιο της ΕΛ.ΑΣ για τη «Διαχείριση Συναθροίσεων», σε μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας απλώθηκε μία βουβαμάρα, η οποία αργά ή γρήγορα μπορεί να μετατραπεί σε θυμό.

Τι ακριβώς προβλέπεται για τις διαδηλώσεις και τις διαμαρτυρίες; Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει βάλει σκοπό να τις περιορίσει και να τις ελέγξει. Το πλαίσιο δεν είναι απλά σκληρό, αλλά ασφυκτικό και κλείνει φανερά το μάτι προς τρομερά αυξημένες αρμοδιότητες για τα όργανα της τάξης.Επί της ουσίας, όσον αφορά τα δημοκρατικά δικαιώματα που διατηρούμε (;) ως πολίτες, η Ελληνική Αστυνομία έρχεται να μας πει ότι πια κατέχει την εξουσία για να κρίνει αυτές τις διαμαρτυρίες. 

Το πώς και το πού θα πραγματοποιηθούν μοιάζουν περισσότερο με κλεισμένο ραντεβού, όπου εκείνη θα διατηρεί τόσο το καρπούζι όσο και το μαχαίρι.Μάλιστα, το νέο επιχειρησιακό σχέδιο της παρέχει τη δυνατότητα να κρίνει αν μία διαδήλωση είναι «επικίνδυνη» ή όχι. Αν, δηλαδή, υπάρχει πιθανότητα να γίνει βίαιη, επειδή στις τάξεις της θα βρεθούν άτομα με σκοπό να προκαλέσουν ταραχές. Κατά την άποψη και την κρίση πάντα της ΕΛ.ΑΣ. Μία κρίση, βέβαια, που δεκάδες φορές στο πρόσφατο παρελθόν έχει δείξει πως χωλαίνει, αφού σε καμία περίπτωση το ιδεολογικό της πλαίσιο δεν ταυτίζεται με εκείνο της ελληνικής κοινωνίας -παρά μόνο με ένα πολύ μικρό της φάσμα. Γέρνει, με άλλα λόγια, μόνο από τη μία πάντα, δείχνει τελείως ξένη απέναντι στη διαφορετικότητα, και κινείται με τους δικούς της κανόνες και παραδόσεις.

Αντίστοιχα, υπάρχει ρητή προειδοποίηση για προληπτικούς ελέγχους. Μήπως είσαι λοιπόν επικίνδυνος; Γιατί αν είσαι, αφού έτσι αναφέρουν οι φάκελοι της Αστυνομίας ή έτσι υποπτεύονται τα όργανα της τάξης, τότε δε θα μπορείς να ασκήσεις το δημοκρατικό δικαίωμα του «συναθροίζεσθε». Ένστολοι με αυξημένες, λοιπόν, αρμοδιότητες θα αποφασίζουν και θα διατάζουν σχεδόν επί τόπου ως άλλοι δικαστές Dredd για το ποιος μπορεί να κατέβει στον δρόμο, για το πόσοι μπορούν να μαζευτούν σε μία πλατεία, για το πότε θα πρέπει ή όχι να διαλυθεί μία διαμαρτυρία.Ένα βασικό ερώτημα που προκύπτει όμως είναι το εξής: Ποιος θα προστατεύσει εμάς από τους φύλακες; Ποιος θα τραβήξει το χαλινάρι όταν τα πράγματα αγριέψουν; Ο κος Χρυσοχοΐδης δεν φαίνεται καθόλου διατεθειμένος να το κάνει.

Δυστυχώς, το επιχειρησιακό σχέδιο της ΕΛ.ΑΣ δεν σταματά εκεί αλλά πηγαίνει ένα βήμα (ένα ιδιαίτερα μακρύ βήμα) πιο πέρα. Για πρώτη φορά, στις επιταγές των οργάνων της τάξης θα πρέπει να πειθαρχήσει και ο κλάδος των δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ. Γίνεται λόγος για «αμοιβαία κατανόηση», για αστυνομικό που θα λειτουργεί ως «δίαυλος επικοινωνίας» και -κυρίως- για «οριοθέτηση συγκεκριμένου χώρου». Μπορεί να ακούγεται ως οργουελιανή φάρσα αλλά δυστυχώς δεν είναι.Ναι, σύμφωνα με τα όσα εξήγγειλε το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το ρεπορτάζ όσον αφορά τις «συναθροίσεις» θα πρέπει να καλύπτεται από χώρο που ορίζει η ΕΛ.ΑΣ. Κάπως, δηλαδή, σαν να πρόκειται για ένα ματς ποδοσφαίρου που ο ρεπόρτερ μπορεί να μιλά μόνο με τον πάγκο ενώ ο φωτογράφος δεν πρέπει για κανένα λόγο να περάσει τις τέσσερις γραμμές του γηπέδου.

Πρόκειται για ένα πρωτοφανές μέτρο που στερεί από τα Μέσα την πρόσβαση στην είδηση και από τους πολίτες το δικαίωμα στην αλήθεια. Η χώρα μας, ανεξάρτητα από τα προβλήματα που έχει ο χώρος της δημοσιογραφίας, δε φημίζεται ευρωπαϊκά για την καλή της σχέση με την ελευθερία του τύπου. Τώρα, η κατάσταση μοιάζει να εκτροχιάζεται. Δεν υπάρχει κανένας λόγος, κατά την άποψη του Υπουργείου του Πολίτη, για ρεπορτάζ τέτοιου είδους. Η ΕΛ.ΑΣ γνωρίζει καλά τι γίνεται και θα ενημερώνει αρμοδίως. Άλλωστε, σύντομα θα προμηθευτεί και κάμερες έτσι ώστε να καταγράφει τα πάντα και να τα δημοσιεύει κατά το δοκούν.Στις ΗΠΑ του Donald Trump παρακολουθήσαμε έντρομοι τους αστυνομικούς να βρίσκονται στο απυρόβλητο, όσο διαδηλωτές και απλοί πολίτες κινδύνευαν από τις σφαίρες τους. Στη Γαλλία, ξέσπασαν βίαιες ταραχές μετά τη φαεινή ιδέα του Emmanuel Macron να απαγορεύσει τη βιντεοσκόπηση των δυνάμεων της τάξης. Ο κος Χρυσοχοΐδης δείχνει σαν να ζήλεψε και να έβαλε σκοπό να φέρει αυτόν τον 21ο αιώνα και στα μέρη μας.

Ειλικρινά, όμως, είναι τόσο καλά εκπαιδευμένοι, καταρτισμένοι και ψύχραιμοι οι Έλληνες αστυνομικοί για να αναλάβουν τόσο αυξημένες αρμοδιότητές και εξουσίες; Ας μη γελιόμαστε, η δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό. Οι καταγγελίες για υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία δεν είναι λίγες· είναι πολλές. Τις είδαμε πρόσφατα και στην επέτειο της 17ης Νοέμβρη, ενώ καλό είναι να μην έχουμε κοντή μνήμη: Τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής στην Ελληνική Αστυνομία μέχρι πρόσφατα δεν ήταν απλά ψηλά αλλά αποκαρδιωτικά. Οι φωτογραφίες με τα ύποπτα για φασισμό τατουάζ που κυκλοφόρησαν πριν λίγο καιρό μιλούν από μόνες τους.Οι συγκεκριμένες εξαγγελίες θα ήταν κωμικές αν δεν ήταν τόσο επικίνδυνες. Σε μία εποχή που λόγω πανδημίας, οικονομικής ύφεσης και υψηλής ανεργίας των νέων τα πνεύματα -έστω και αν αυτό δε εκδηλώνεται λόγω lockdown- είναι τεταμένα, όλα αυτά μοιάζουν με σπίρτο σε αποθήκη με μπαρούτι. Ιδιαίτερα αν προσθέσουμε στο εκρηκτικό μείγμα και το πανευρωπαϊκά πρωτότυπο μέτρο της Αστυνομίας Πανεπιστημίων.

Αντί να τείνεται ένα χέρι συνεννόησης και συμφιλίωσης από την κυβέρνηση προς ένα κομμάτι της κοινωνίας που διατηρεί τις επιφυλάξεις της για την πολιτική της, οι συγκεκριμένες επιλογές δείχνουν προς συγκεκριμένη κατεύθυνση: Ένα χέρι σφιγμένο σαν γροθιά που απειλεί.«Κάγκελα, κάγκελα, κάγκελα παντού. Και τα μυαλά στα κάγκελα του αόρατου εχθρού» τραγουδούσε στα 90s ο Τζίμης Πανούσης. Μόνο που τα κάγκελα αυτήν τη φορά δεν αφορούν τα γήπεδα αλλά τους δρόμους. Είναι πραγματικά, φτιαγμένα από ανθρώπινα κορμιά αστυνομικών και αυταρχισμό, μιας και ο εχθρός για τον Μιχάλη Χρυσοχοϊδη δεν είναι και τόσο αόρατος. Είναι εσωτερικός και θέλει να τον πατάξει πάση θυσία. Ακόμα και αν στην πορεία τσαλαπατήσει δικαιώματα, ατομικές ελευθερίες και την ελευθερία του τύπου. Η πολιτική καριέρα άλλωστε είναι πολύ πιο σημαντική από οποιοδήποτε δημοκρατικό αγαθό."

Στα παραπάνω θα θέλαμε να προσθέσουμε και το εξής σημαντικό: ακόμα και στην σκληρά συντηρητική Βρετανία η κυβέρνηση απέφυγε να περάσει νομοσχέδια που θα προκαλέσουν μεγάλες ανατροπές - τόσο κοινωνικές, όσο εργασιακές και οικονομικές. Και αυτό γιατί θεωρούν - οι δεξιοί της Βρετανίας - ότι κάτι τέτοιο θα ήταν λάθος να συμβεί σε μια εποχή που η κοινωνία έχει ν' αντιμετωπίσει την πανδημία. Η δική μας κυβέρνηση όμως, δείχνει να θεωρεί το όλο γεγονός ως "ευκαιρία" για να περάσει τα πάντα, προκαλώντας τεράστιες (αρνητικές) αλλαγές στις ζωές μας. Ποιος είναι άραγε χειρότερος; Αναρωτιόμαστε...

Ο Μητσοτάκης και τα "διαβατήρια εμβολίων" ενάντια στον κορωναϊό

 Οι μικρές χώρες όπως η χώρα μας, για ν' αποκτήσουν ρόλο στην παγκόσμια πολιτική σκακιέρα πρέπει να παίρνουν πρωτοβουλίες στις οποίες θα έχουν οι ίδιες ρόλο ή να έχουν "κάτι" που θα επιβάλλει στον υπόλοιπο κόσμο να της δίνουν μεγάλη σημασία.

Η χώρα μας έχει μεγάλη ιστορία (και καθοριστική συμβολή σ' αυτό που σήμερα ονομάζουμε παγκόσμιος πολιτισμός) και μια σημαντική γεωστρατηγική θέση, αλλά αναλογικά μικρότερο ρόλο απ' αυτό που θα μπορούσε να παίξει και να χρησιμοποιήσει υπέρ της.

Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι κατά καιρούς οι Πρωθυπουργοί της χώρας προσπάθησαν να κινητοποιήσουν το ενισχύσουν το ρόλο της χώρας στους παγκόσμιους οργανισμούς, είτε μεσολαβώντας στη διαμάχη Ισραηλινών-Παλαιστινίων (εκμεταλλευόμενοι της παραδοσιακής σχέσης της χώρας μας με τον Αραβικό κόσμο), είτε στους Σέρβους κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών τους από το ΝΑΤΟ, είτε στις αρχές του Λιβυκού εμφυλίου (που οδήγησε στην αποπομπή και το θάνατο του Καντάφι). Σ' αυτό το κλίμα προσπαθειών (που η αλήθεια είναι ότι δεν έφεραν και ιδιαίτερα αποτελέσματα) ήρθε να προστεθεί στις αρχές της πανδημίας η πρωτοβουλία Μητσοτάκη για "ανοιχτές πατέντες" των εμβολίων που συγχρηματοδότησε η Ε.Ε. αλλά και η πρόσφατη του ίδιου για "διαβατήριο εμβολιασμού" που θα "διευκόλυνε" τις μετακινήσεις στον κόσμο. 

Η πρώτη πρόταση, που και λογική ήταν δεδομένων των τεράστιων ποσών που δόθηκαν από την Ε.Ε. για την ανάπτυξη και την υλοποίηση των εμβολίων αλλά και ρηξικέλευθη αφού πραγματικά θα έδινε λύση ως προς την παραγωγή και τη διάθεσή τους, εγκαταλήφθηκε γρήγορα. Είναι κρίμα γιατί αυτή η πρόταση θα έβρισκε ανταπόκριση και θα έδινε και λύσεις. Το γιατί συνέβει αυτό δεν το γνωρίζουμε - ίσως παραήταν "αριστερή" για ένα νεοφιλελεύθερο πολιτικό.

Η δεύτερη πρόταση, αποτελεί στην παρούσα φάση τουλάχιστον, το επιστέγασμα της πολιτικής ανοησίας μιας πολιτικής ομάδας που δεν μπορεί να κατανοήσει το που βρίσκεται η ίδια της, η χώρα - και εξηγούμαστε: Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 3-4 εμβόλια, τα οποία δυνητικά μπορούν να προσφέρουν ανοσία ενάντια στον κορωνοϊό - αν και είναι άγνωστη η κάλυψη που παρέχουν έναντι στις μεταλλάξεις, οι οποίες "τρέφονται" από τις καθυστερήσεις στη διαδικασία του εμβολιασμού. Είναι δηλαδή όντως ο μόνος δρόμος για να επανέλθουμε σε μια "κανονικότητα". Στην όλη όμως πρόταση για εφαρμογή ενός "διαβατήριου εμβολιασμού", υπάρχει μια σειρά προβλημάτων, που την καθιστούν ανέφικτη εώς ανόητη: 

α) δεν υπάρχουν αρκετές ποσότητες ώστε να υπάρξει - εντός του 2021 - εμβολιασμός αρκετών ανθρώπων ώστε οι περιοχές που έχουν χτυπηθεί από την πανδημία (και καθόλου συμπτωματικά - κατά την πρόταση Μητσοτάκη - θα πρέπει να έχουν "διαβατήρια εμβολίων") να καλυφθούν σε ποσοστό που να τους δώσει "ανοσία της αγέλης".

β) ακόμα και αν οι ποσότητες υπήρχαν, δεν υπάρχουν οι υποδομές και τα "χρειαζούμενα" να γίνουν οι εμβολιασμοί έτσι ώστε να υπάρξει επιτυχής κάλυψη και 

(κυρίως)

γ) ειδικά για την Ε.Ε., κανένα εμβόλιο δεν μπορεί να είναι υποχρεωτικό με βάση τον καταστατικό χάρτη της, ούτε μπορεί να μπει ως προαπαιτούμενο για να μετακινούνται οι πολίτες από ένα κράτος της Ε.Ε. σ' ένα άλλο. Γι' αυτό εξάλλου και τα σχέδια της Qantas για κάτι παρόμοιο μπήκαν "στον πάγο", τουλάχιστον όσο οι χώρες εκτός Ε.Ε. δεν ζητούν κάτι παρόμοιο. 

Κοντολογίς, δεν μπορεί ο κύριος Μητσοτάκης, που είναι ο Πρωθυπουργός μιας χώρας που με βάση τους σημερινούς ρυθμούς της θα χρειαστεί 5 χρόνια για να εμβολιάσει το 90% των κατοίκων της, να ζητάει "διαβατήρια εμβολίων" γιατί πολύ απλά αν εφαρμοστεί, οι μόνοι Έλληνες που θα μπορούν να πάνε οπουδήποτε ταξίδι το καλοκαίρι, θα είναι το "παρεάκι" των κυβερνητικών αξιωματούχων που έσπευσε να εμβολιαστεί πρώτο και οι 80χρονοι, οι γιατροί και οι ένοικοι των οίκων ευγηρίας. Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά εκεί τα πράγματα αναμένται να βελτιωθούν λόγω ύπαρξης υποδομών ή παράλληλων συμφωνιών για προμήθεια επιπλέον εμβολίων. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί παγκόσμιοι οργανισμοί (όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) αντέδρασαν αρνητικά. Υποστηρικτές βρήκε ο κύριος Μητσοτάκης κυρίως σε ελληνικλες ομοσπονδίες επιχειρήσεων σχετιζόμενες με τον τουρισμό (όπως οι Έλληνες ξενοδόχοι) και σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες σε παρόμοια κατάσταση με την Ελλάδα (ή με παρόμοια μυαλά με τα μυαλά του Πρωθυπουργού). Αυτό φαντάζει λογικό - όλοι αυτοί θεωρούν ότι έτσι θ' ανοίξουν τα ξενοδοχεία και ο τουρισμός, παραβλέποντας όμως ότι με τους ρυθμούς που εμβολιάζεται η Ευρώπη, η χρονιά είναι χαμένη...

Βέβαια με βάση το ανακοινωμένο σκεπτικό της πρωτοβουλίας, Ο Κυριάκος ζητεί τη "θετική -και όχι αρνητική- ισχύ του εμβολιασμού", ενώ σε καμία περίπτωση "δεν τίθεται θέμα αποκλεισμού ταξιδιωτών που δε θα έχουν κάνει το εμβόλιο". Στην πράξη βέβαια η πρόταση του δε λέει κάτι τέτοιο (αλλά ακριβώς το αντίθετο), ενώ ενισχύεται και το αίσθημα αντίδρασης από εκείνους που δεν καταλαβαίνουν την αξία των εμβολίων (καλύπτοντας την ανοησία τους πίσω από εκείνους που εμβολιάζονται), που θεωρούν ότι η έμμεση υποχρεωτικότητα κρύβει μια διάθεση διάκρισης σ' εκείνους που έχουν πρόσβαση και εμβολιάζονται και σ' εκείνους που είτε από επιλογή είτε από ανάγκη δεν εμβολιάζεται.  Και για να μιλάμε με παραδείγματα, αποκλείονται άτομα με ιστορικών σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων, έγκυες, ανήλικοι ή ενήλικοι κάτω των 30, που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ίσως και να μην εμβολιαστούν (με τους υπάρχοντες ρυθμούς) μέχρι το τέλος του έτους ή και καθόλου μέχρι οι μελέτες να το επιτρέψουν (για ορισμένους εξ αυτών). 

Την ίδια στιγμή επίσης είναι πολλοί που υποστηρίζουν ότι ο κύριος Μητσοτάκης είναι απλώς ένα "βαποράκι" για τη συγκεκριμένη ιδέα - και απλώς εξυπηρετεί πονηρούς σκοπούς...

Αν ο κύριος Μητσοτάκης ήθελε να δώσει το παράδειγμα, θα μπορούσε απλώς - και χωρίς φανφάρες - στην επόμενη ΝΟΤΑΜ που θα εκδόσει η χώρα, να προσθέσει ότι οι εμβολιασμένοι με δύο δόσεις θα εξαιρούνται της καραντίνας και των υποχρεωτικών τεστ πριν την προσγείωση τους στ' αεροδρόμια της χώρας, με ξεκάθαρη εξήγηση βέβαια ότι τα μέτρα ούτως αλλιώς θ' αποσυρθούν όταν η πανδημία υποχωρήσει. Παράλληλα θα έπρεπε να υπάρχει πρόβλεψη για ειδικές κατηγορίες μη εμβολιαζομένων, ώστε να μην υπάρχει σαφής διάκριση εναντίον τους.  Έτσι πραγματικά θα φαινόταν ότι η πρότασή του δεν ήταν εκ του πονηρού και θα μπορούσε να φέρει (τουλάχιστον για τη φετεινή χρονιά) την χώρα μας σε ρόλο οδηγού, όσο αφορά τον τουρισμό, γιατί καμία άλλη χώρα από τους ανταγωνιστές μας δεν έχει ανακοινώσει τέτοια μέτρα. Αλλά μάλλον όλα αυτά, είναι ψιλά γράμματα για τον "πρωτοπόρο" Πρωθυπουργό και τους συμβούλους του...

Η εκκλησία, οι παραλίες, οι πλατείες και το μεγάλο πρόβλημα της κυβέρνησης

Μια από τις χαρακτηριστικότερες σκηνές της κατάστασης που έχει περιέλθει η χώρα από τα συνεχόμενα lockdown και τις παλινωδίες των απαγορεύσεων (η αιτιολόγηση των οποίων αλλάζει ανάλογα με το τι συμφέρει και είναι την μια μέρα τα κρούσματα, τη δεύτερη μέρα οι διασωλημένοι και την τρίτη το ιικό φορτίο στα λύμματα δύο πόλεων που παραδόξως φαίνεται ν' αντικατοπτρίζουν όλη την χώρα), είναι ο εκνευρισμένος Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ο οποίος μπαίνοντας στο αυτοκίνητό της Αρχιεπισκοπής μετά την ορκομωσία της κυβέρνησης και αναφερόμενος στην επίθεση που δεχόταν η εκκλησία, δήλωσε "Κοιτάξτε γύρω σας τι μέτρα έχει λάβει η Εκκλησία και μετά πηγαίνετε στις παραλίες και στις πλατείες". 

Και προφανώς είχε δίκιο από την πλευρά του (άσχετα αν η υπόσχεση για μη τήρηση αρχιερατικών αγιασμών δεν τηρήθηκε απ' όλους τους ιεράρχες). Από την μία τα κανάλια (ενορχηστρωμένα από την κυβέρνηση που πληρώνει) να επιτίθενται για τους αγιασμούς (σε εξωτερικούς χώρους) και το συνωστισμό σε ελάχιστες εκκλησίες εκτός εκκλησιών και από την άλλη να κάνουν την "πάπια" για το χαμό (την ίδια μέρα) σε παραλίες, μέσα μαζικής μεταφοράς και πλατείες. Το ίδιο συνέβει κατά το άνοιγμα του "click away" το οποίο "φώναζε" (όπως δηλαδή κάνει συνήθώς) ότι  θ' ακυρώσει ο Άδωνις επειδή είδε μια φωτογραφία μιας γυναίκας να δοκιμάζει ένα ζευγάρι παπούτσια στην πόρτα ενός καταστήματος υποδημάτων, την ίδια ώρα που γινόταν ο κακός χαμός στους πάγκους των σούπερμαρκετ.

Δύο μέτρα και δύο σταθμά που δείχνουν μια διάθεση στοχοποίησης - χωρίς την πραγματικότητα να υπάρχει κάποιος λόγος: προφανώς είναι το ίδιο επικίνδυνο το να πατάει ο ένας πάνω στον άλλο στις παραλίες και το να υπάρχει συνωστισμός στα προαύλια των εκκλησιών.Το ίδιο κακός είναι ο συνωστισμός στα σούπερμαρκετ και στα μέσα μαζικής μεταφοράς - το ίδιο επικίνδυνο και οι χαμηλομένες μάσκες και τα πάρτυ στα κρυφά.

Βέβαια το βαθύτερο πρόβλημα στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε οι εκκλησίες, ούτε οι παραλίες, ούτε τα σούπερμαρκετ. Όπως δεν ήταν τον Νοέμβριο οι συγκεντρώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείο - να θυμίσουμε ότι το ΚΚΕ τις έκανε υποδειγματικά (με στρατιωτική πειθαρχία και αυστηρή τήρηση των μέτρων), την ίδια ώρα που οι "επιβλέποντες" αστυνομικοί δεν τηρούσαν κανένα απολύτως μέτρο προστασίας με αποτέλεσμα την εμφάνιση αρκετών κρουσμάτων στις τάξεις των παρόντων "οργάνων της τάξεως" (κάτι το οποίο αποσιωπήθηκε επιμελώς από τα ΜΜΕ).  

Το πρόβλημα είμαστε εμείς (που πλέον τηρούμε τα μέτρα από υποχρέωση και αυτό μόνο όταν μας βλέπουν οι άλλοι) και ο (δικαιολογημένος) φόβος της κυβέρνησης ότι αν ξεφύγουν τα πράγματα, θα έχουμε πολλούς νεκρούς - οι οποίοι ήδη είναι παραπάνω απ' όσους αναλογικά θα "ταίριαζε" στον αριθμό των κρουσμάτων που έχουμε. 

Ξεκινώντας από την κυβέρνηση είναι εμφανές ότι ψάχνει με προσήλωση να να βρει αφορμές και κουνήσει το δάχτυλο, για ν' αποδείξει ότι "Φταίνε οι άλλοι και ο Χατζηπετρής" που έλεγε και ο Κηλαηδόνης στο παλιό τραγούδι. Στοχοποιεί τους αριστερούς στους δεξιούς, τους δεξιούς στους αριστερούς, τους "καλούς" Χριστιανούς στους "κακούς", τους απείθαρχους στους πειθαρχημένους κ.ο.κ. Οποιονδήποτε - οπουδήποτε αρκεί η ευθύνη να πάει μακρυά από το Μαξίμου και τ' αρμόδια υπουργεία. Μόνο που πλέον το αφήγημα καταρρέει γιατί η προσέγγιση αφήνει πολλούς δυσαρεστημένους μεταξύ των οποίων είναι και κάποιοι (πρώην) σύμμαχοί της. 

Αυτή η προσέγγιση έρχεται να προστεθεί στα 6+1 λάθη που έκανε η κυβέρνηση στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Λάθη που δε δικαιολογούνται για μια χώρα που χτυπήθηκε ελάχιστα από την πανδημία και μπορούσε να ετοιμαστεί. Σ' αυτά τα λάθη πρέπει να προσθέσουμε την καθυστέρηση των εμβολιασμών (κάτι για το οποίο φταίει και η κυβέρνηση όχι μόνο έμμεσα για την ανυπαρξία κριτικής των μηχανισμών της Ε.Ε. αλλά και άμεσα γιατί δε φρόντισε για τους πολίτες της χώρας μας παραγγέλνοντας η ίδια εμβόλια) που καταρρίπτουν με αριθμούς την προσδοκία για επιστροφή σε μια κανονικότητα σύντομα: Οι αριθμοί απλώς δε βγαίνουν.

Όχι μόνο με βάση τους υπάρχοντες ρυθμούς θα χρειαστούν 5 χρόνια να εμβολιαστεί ο πληθυσμός της χώρας, αλλά και γιατί αν αποδειχθεί ότι η ανοσία των εμβολίων είναι περιορισμένη (π.χ. ετήσια) θα έχουμε αιώνιες καραντίνες αφού μέχρι να εμβολιαστεί ο τελευταίος θα έρχεται η σειρά του πρώτου. Στο ενδιάμεσο θα έχουμε περιορισμούς και απαγορεύσεις. Παράλληλα θα πιέζονται συνεχόμενα τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης καθώς οι νέες και πιο μολυσματικές μεταλλάξεις του ιού εξαπλώνονται ραγδαία.

Όλα τα παραπάνω αρκούν για να καταλάβει κανείς γιατί πολλoί απλώς κουράστηκαν και δεν τηρούν τα μέτρα.

Αν προσθέσει κανείς στους "κουρασμένους", και τους "απογοητευμένους", εκείνους που πιστεύουν ότι αν κολλήσουν θα το περάσουν ελαφρά, καταλήγουμε να έχουμε ένα πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων.

Και αυτοί οι αριθμοί δεν είναι διαχειρήσιμοι πλέον. Όπως δεν είναι και οι επιπτώσεις στην οικονομία, που θα είναι τόσο μεγάλες, που πιθανότατα οι μνημονιακές επιπτώσεις να είναι μια ευχάριστη ανάμνηση, μπροστά στα όσα ακολουθήσουν στο τέλος της πανδημίας.

Και αυτό είναι το αίσιο σενάριο - το άσχημο θα είναι χιλιάδες νεκροί σε όλη την χώρα και την Ευρώπη, κατί που όλοι απεύχονται, αλλά κανείς δε δείχνει ικανός ν' αποφύγει...

Η ιστορία των εμβολίων - Να το πως σχεδόν εξαφάνισαν ευλογιά, ιλαρά και παρωτίτιδα.

Επ' ευκαιρία της έναρξης του εμβολιασμού ενάντια στον κορωναϊό, αξίζει να παρουσιάσουμε ένα μικρό ιστορικό για τις ασθένειες που καταπολέμησαν - ίσως έτσι μπορέσουν ορισμένοι να καταλάβουν την αξία τους...

«Ο εχθρός είναι κοινός και αόρατος, αλλά κάθε φορά διαφορετικός. Και απέναντί του εμείς έχουμε μόνο ένα όπλο: το εμβόλιο». 

 Ήταν Μάιος του 1980 και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε μόλις ανακοινώσει πως η ευλογιά, μια θανάσιμη ασθένεια από την οποία είχαν νοσήσει εκατομμύρια άνθρωποι, είχε επιτέλους εξαλειφθεί εντελώς από τον πλανήτη.

Μετά από δύο αιώνες…

Για να συμβεί αυτό χρειάστηκαν περίπου δύο αιώνες και ένα πείραμα που σήμερα θα ήταν αδιανόητο να γίνει. Χάρις σε αυτό το πείραμα πάντως αναπτύχθηκε το πρώτο εμβόλιο στην ιστορία. Και ήταν το αποτέλεσμα της παρατήρησης του βρετανού παθολόγου Έντουαρντ Τζένερ ότι οι γυναίκες που άρμεγαν αγελάδες στη βρετανική εξοχή παρουσίαζαν φυσαλίδες στα χέρια τους και δεν νοσούσαν από την ευλογιά.

Ο Τζένερ πήρε το υγρό από αυτές τις φυσαλίδες και το εμβολίασε σε ένα οκτάχρονο αγόρι, τον Τζέιμς Φίλιπς. Όταν στη συνέχεια ο 8χρονος που ο γιατρός μετέτρεψε σε πειραματόζωο, ήρθε σε επαφή με άτομα που είχαν νοσήσει, παρέμεινε απρόσβλητος. Το πείραμα στέφθηκε με επιτυχία και το πρώτο εμβόλιο ήταν γεγονός.

Θανατηφόροι ιοί

Η ευλογιά σκότωνε έως τότε έναν στους 13 κατοίκους του Λονδίνου. Εκατομμύρια ανθρώπους σκότωνε στον κόσμο και η πολιομυελίτιδα, μια ασθένεια από την οποία είχε προσβληθεί ο αμερικανός πρόεδρος Φράνκλιν Ρούσβελτ. Ο Ρούσβελτ άφησε την τελευταία του πνοή τον Απρίλιο του 1945 και δεν πρόλαβε να δει ότι την ασθένεια που την είχε καθηλώσει στο αναπηρικό αμαξίδιο θα νικούσε δέκα χρόνια αργότερα ο επιδημιολόγος Τζόνας Σαλκ με την ανάπτυξη ενός εμβολίου που θα έκανε έναν διάδοχο του Ρούσβελτ, τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, να δακρύσει για τη «σωτηρία εκατομμυρίων παιδιών σε ολόκληρο τον κόσμο».

Το 1962 το εμβόλιο του Τζίνας Σαλκ, το οποίο είχε αναπτύξει από νεκρούς ιούς, αντικαταστάθηκε από εκείνο του Άλμπερτ Σάμπιν που χρησιμοποίησε εξασθενημένους ιούς.

Σε φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν την ίδια χρονιά από διάφορες πόλεις των ΗΠΑ, μπορεί να δει κανείς σήμερα τεράστιες ουρές από ανθρώπους που περίμεναν να κάνουν το εμβόλιο. Τρεις δεκαετίες αργότερα μόνο στην Κίνα και την Ινδία θα εμβολιάζονταν 163 εκατομμύρια παιδιά μέσα σε μερικές μόνο ημέρες. Ο μαζικός αυτός εμβολιασμός συνέβαλε στη μείωση των κρουσμάτων από 350.000 το 1988 σε 1.170 το 2004 και μόνο 105 το 2005 – και αυτά εμφανίστηκαν μόνο σε δυο χώρες, το Σουδάν και τη Νιγηρία. Ήδη πάντως από το 1995, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε κηρύξει 140 χώρες ελεύθερες από την πολιομυελίτιδα.

Η μάχη απέναντι στην ιλαρά

Στα μέσα του 20ου αιώνα μπήκε ο θεμέλιος λίθος για να κερδηθεί άλλη μία μάχη – αυτή τη φορά απέναντι στην ιλαρά. Ήταν το 1954 όταν οι ερευνητές Τζον Εντερς και Τόμας Πίμπλις απομόνωσαν στη Βοστόνη τον ιό σε ένα 11χρονο αγόρι. Θα χρειαζόταν να περάσουν άλλα εννέα χρόνια για να αναπτυχθεί το πρώτο εμβόλιο ιλαράς, η οποία έως τότε προσέβαλε πάνω από το 90% των παιδιών έως 15 ετών με κάποια από αυτά να χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους.

Την τελευταία δεκαετία ωστόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφονται μόλις 160 κρούσματα τον χρόνο. Το 2008 οι θάνατοι από ιλαρά είχαν μειωθεί στις 164.000 παγκοσμίως από 973.000 το 1999.

Μια μάστιγα ήταν για την ανθρωπότητα και η ερυθρά εάν λάβει υπόψη του κανείς πως μια επιδημία την περίοδο 1962-1965 που ξεκίνησε από την Ευρώπη και επεκτάθηκε στις ΗΠΑ, προκάλεσε 30.000 θανάτους βρεφών και αποβολές εμβρύων, ενώ άλλα 20.000 βρέφη παρουσίασαν παθογένειες όπως συγγενή καταρράκτη, κώφωση, τύφλωση και διανοητική καθυστέρηση.

Η σωτηρία ήρθε το 1967 όταν παρασκευάστηκε το πρώτο εμβόλιο, ενώ την ίδια χρονιά αναπτύχθηκε και το εμβόλιο κατά της παρωτίτιδας. Με τον ίδιο τρόπο εξαφανίστηκαν από τον χάρτη, ή περιορίστηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό, η διφθερίτιδα, ο τέτανος και άλλα λοιμώδη νοσήματα.

Ο Sars – Covid -2 είναι ο τελευταίος εχθρός στη σειρά – κοινός και αόρατος. Και το όπλο είναι και αυτή τη φορά ένα: το εμβόλιο.Ας ελπίζουμε ότι η ανθρωπότητα θα μπορέσει να νικήσει και αυτή τη φορά...