Καταρχήν ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Ο Γιάννης, ο Θανάσης, ο Κώστας και ο Άλεξ είναι μαύροι. Κατάμαυροι. Ούτε "mixed race", ούτε "μιγάδες". Μαύροι. Πίσσα σκοτάδι.
Επίσης ο Γιάννης, ο Θανάσης, ο Κώστας και ο Άλεξ είναι Έλληνες. Όσοι Έλληνας είναι ο Τάκης, ο Άκης, ο Μάκης, εμείς και εσείς που διαβάζετε αυτό το κείμενο. Έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια δικαιώματα απέναντι στο κράτος που λέγετε Ελλάδα.
Το γιατί η οικογένεια Αντετοκούνμπο είναι πάνω απ' όλα Έλληνες (το "-νιγηριανοί" μπήκε πρόσφατα και έχουμε την αίσθηση ότι έχει περισσότερο να κάνει με τακτικές μάρκετινγκ λόγω NBA και εταιρειών παρά με το οτιδήποτε άλλο) έχει να κάνει βασικά με το ότι οι γονείς των παιδιών αποφάσισαν ότι εφόσον ζούσαν στην Ελλάδα, τα παιδιά τους έπρεπε να είναι Έλληνες, και δευτερευόντως γιατί στο δρόμο τους βρέθηκαν άνθρωποι καλοί και δεκτικοί (από τον προπονητή των παιδιών στο Φιλαθλητικό μέχρι τον παπά της ενορίας τους - όσο και αν αυτό δεν αρέσει σε κάποιους) που τους βοήθησαν.
Το τελευταίο δεν μπορεί να το αλλάξει ούτε ο Άκης, ούτε ο Τάκης, ούτε ο Χ οπαδός ή βουλευτής της Χρυσής Αυγής. Ό,τι και να βγουν και να πουν, αν στην οικογένεια αισθάνονται Έλληνες, δε θ' αλλάξει, ούτε θ' αφαιρεθεί η υπηκοότητα απ' αυτούς επειδή κάποιοι αμφισβητούν την ελληνικότητά τους. Αποκτήθηκε με κόπο, ιδρώτα και τρέξιμο και είμαστε απόλυτα σίγουροι ότι κανένας από την οικογένεια δε θα την "παραδώσει" επειδή ο Χ βουλευτής ή ο Ψ Τάκης (πιθανόν) να το ζητάνε.
Το άλλο θέμα είναι ότι ρατσισμός υπάρχει. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παντού. Στους Έλληνες δεν αρέσουν οι Σκοπιανοί, οι Αλβανοί, οι Τούρκοι, οι Γερμανοί. Σε κάποιους δεν αρέσουν και οι μαύροι. Στους Κινέζους δεν αρέσουν οι λευκοί. Στους λευκούς Αμερικανούς δεν αρέσουν οι μαύροι. Στους μαύρους δεν αρέσουν οι λευκοί - Οι Άγγλοι δεν συμπαθούν τους ανατολικο-ευρωπαίους και ούτω καθεξής. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους (κατανοητούς ή μη). Προσοχή όμως: δεν ισχύει για όλους τους κατοίκους ή πολίτες μιας χώρας. Εκφράζει πάντα μια μειοψηφία. Δεύτερη έκκληση για προσοχή: ο ρατσισμός είναι δύο ειδών - ο εκδηλωμένος και ο καλυμένος που υφέρπεται εύκολα. Το πρώτο είδος το αντιμετωπίζεις δύσκολα, το δεύτερο μόνο με εκπαίδευση και σκληρή προσπάθεια.
Για το πρώτο είδος πάλι, υπάρχουν νόμοι και διατάξεις. Το τι λέει κανείς στο σπίτι του είναι δικό του πρόβλημα, από τη στιγμή που δεν έγγυται στη σφαίρα του ποινικού δικαίου. Όταν ξεπεραστούν όμως τα όρια που ορίζουν οι νόμοι, υπάρχουν αρχές να επιβάλλουν τους νόμους. Ο Τάκης στην εκπομπή των οπαδών της Θύρας 7 στην τηλεόραση, εξέφρασε μια ρατσιστική άποψη - δημόσια. Είναι δημόσιο πρόσωπο, βγαίνει σ' ένα μέσο μαζικής ενημέρωσης και μοιραία γι' αυτόν και το κανάλι του, πρέπει να τιμωρηθεί. Υπάρχουν αρμόδια όργανα να επιληφθούν. Σε πρώτη φάση αρκεί ένα βαρύ πρόστιμο στο κανάλι και μια τιμωρία στον Τάκη για να δοθεί το μήνυμα ότι τέτοιες δημόσιες εκφράσεις δεν είναι αποδεκτές και τιμωρούνται. Αυτά αρκούν (σε πρώτο επίπεδο) για να μην επαναληφθούν τέτοια φαινόμενα.
Το ερώτημα όμως είναι άλλο: αν τιμωρηθούν το κανάλι του Τάκη και ο Τάκης θα σταματήσει να υπάρχει ρατσισμός; Προφανώς όχι. Πολύ φοβόμαστε ότι ακόμα και αν αντιμετωπιστούν οι γενναισιουργές αιτίες του ρατσισμού, πάλι θα υπάρχει ρατσισμός - το διαφορετικό πάντα ελκύει, είτε θετικά είτε αρνητικά.
Αυτό προφανώς και δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνει κάτι. Η καταδίκη της άποψης είναι θεμιτή και επιβάλλεται να γίνει. Ο ρατσισμός δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτός - αλλά μια τιμωρία και μια απαγόρευση δεν αρκούν από μόνα τους, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος θυματοποίησης του ρατσιστή και η αναγόρευσή του σ΄ ένα είδος "λαϊκού ήρωα". Κάτι που προφανώς δεν αξίζει σε κανένα ρατσιστή ή φασίστα (είτε βρίσκεται στα δεξιά, είτε στ' αριστερά). Πρέπει σαν κοινωνία, να προχωρήσουμε παραπέρα. Και αυτό γίνεται με εκπαίδευση. Όχι μόνο για την πολυ-πολιτισμικότητα (που συνήθως γίνεται με τέτοιο ζήλο χάριν του οποίου ξεχνάμε το δικό μας πολιτισμό), αλλά κυρίως στην αποδοχή και την παραδοχή ότι υπάρχουν άνθρωποι που αν και είναι διαφορετικοί από εμάς, μπορούν και πρέπει (αν λειτουργούν στα πλαίσια του νόμου) να ζήσουν τη ζωή τους δίπλα σε μας. Όμορφα και απλά...
Θα κλείσουμε - με τρία σημεία - γυρίζοντας στους αδερφούς Αντετοκούνμπο, που αποτέλεσαν το λόγο που ξεκίνησε η όλη ιστορία:
1) Ο Θανάσης στο παιχνίδι του είναι εκδηλωτικός, προσηλώνεται στο στόχο, βγάζει ενέργεια και μαχητικότητα. Ίσως να είναι κομμάτι του χαρακτήρα του, και να πηγάζει από τον τρόπο που μεγάλωσε. Ο λόγος που έφτασε εκεί που έφτασε σαν μπασκετμπολίστας, οφείλεται περισσότερο σ' αυτά τα χαρακτηριστικά και στην αθλητικότητά του, παρά στο ότι έχει ταλέντο - υπάρχουν καλύτεροι σουτέρ, καλύτεροι οργανωτές και καλύτερα μπασκετικά μυαλά απ' αυτόν. Αυτά τα χαρακτηριστικά όμως που έχει, ενοχλούν τους αντιπάλους - αθλητές και οπαδούς. Τους μεν εντός, τους δε εκτός. Γι' αυτό εξάλλου και έγιναν τα σχόλια που έγιναν. Αν ο Θανάσης έβγαζε τις καταπληκτικές άμυνες που έβγαλε στον αγώνα με τον Ολυμπιακό με λιγότερο πάθος, ο Τάκης (σαν απογοητευμένος/ερεθισμένος οπαδός του Ολυμπιακού) δε θα μιλούσε πιθανότατα και η ζωή θα συνεχιζόταν. Καλώς όμως και έγιναν τα πράγματα έτσι, μπας και αλλάξει η κατάσταση.
2) Η επίθεση (του Τάκη και άλλων παρόμοιας αντίληψης) στον Θανάση είναι άδικη - πέραν της γενικότερης, ρατσιστικής διάστασης: Ο Θανάσης είναι αυτός που σήκωσε τη σημαία της Ελλάδας στα ντράφτ του ΝΒΑ όταν επιλέχθηκε ο Γιάννης. Ο Θανάσης είναι αυτός που έφερε τον Γιάννη πίσω στην Ελλάδα μετά το περσινό φιάσκο της ανακοίνωσης του τραυματισμού όταν ο τελευταίος ήταν για λόγους μάρκετινγκ στην Κίνα. Ο Θανάσης είναι ο πρώτος που μιλάει για την Ελλάδα, στάζοντας μέλι - παντού. Ο Θανάσης είναι εκείνος που πάει στις κλήσεις της εθνικής πρώτος και καλύτερος, ακόμα και όταν άλλοι (μεταξύ των οποίων ΚΑΙ ο Γιάννης) προφασίζονται δικαιολογίες και περιμένουν από τους δημοσιογράφους που είναι φίλοι τους να κάνουν τη νύχτα-μέρα. Και τέλος ο Θανάσης παίζει με τον ίδιο τρόπο είτε παίζει στον Παναθηναϊκό, είτε στην εθνική (ποιος απ' αυτούς που παρακολουθούν εθνική, δε θυμάται τα παιχνίδια του στο Ευρωμπάσκετ του 2017;) είτε στ' ανοιχτό των Σεπολίων. Δεν επιλέγει αντίδραση ή τρόπο με βάση το ποιος παίζει απέναντί του...
3) Ο Γιάννης με την αντίδρασή του απέναντι στο γεγονός έκανε φάουλ. Ένας άνθρωπος που αποτελεί πρεσβευτή της Ελλάδας στο εξωτερικό, δεν κάνει μείζον θέμα, σ' ένα μέσο που τον παρακολουθούν 2 εκατομμύρια άνθρωποι, μια συμπεριφορά που δεν εκφράζει την πλειοψηφία της πατρίδας του. Δεν είναι όλοι οι Έλληνες ρατσιστές, για να στιγματιστούν. Οι Έλληνες τον στήριξαν στα πρώτα του βήματα στην Αμερική, τον αγαπούν και τον υποστηρίζουν με κάθε τρόπο από την Ελλάδα, τον θεωρούν εκπρόσωπό τους στο εξωτερικό - τον αντιμετωπίζουν σα δικό τους άνθρωπο, παρά το ότι δείχνει εξωτερικά διαφορετικός. Ποιος θα φανταζόταν πριν 20 χρόνια ότι ο πιο προβεβλημένος εκπρόσωπος του ελληνικού αθλητισμού θα ήταν μαύρος και θα γινόταν αποδεκτός από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων; Είναι μια υπέρβαση για την ελληνική κοινωνία, και θα πρέπει να αποτελέσει το πρώτο βήμα ώστε να σπάσει μια μάστιγα και να κάνουμε ένα βήμα παραπάνω.
Αυτό που θα πρέπει να κάνει ο Γιάννης - και ο κάθε Γιάννης - είναι να γίνει μέρος της λύσης του προβλήματος. Ας γίνει το πρόσωπο μιας αντι-ρατσιστικής καμπάνιας (που θα βοηθούσε πραγματικά) και όχι να παρουσιάζεται σα να προσγειώθηκε από τον Άρη που έμαθε για την ύπαρξη του προβλήματος το πρωϊ που έφτασε. Ας το κάνει όπως πρέπει να γίνεται κάθε τέτοια είδους κίνηση, δηλαδή με σύνεση και υπομονή. Ας βάλει τον εαυτό του μπροστάρη ώστε ν' αλλάξει η κατάσταση. Στο κάτω-κάτω ας διδαχτεί από τον αδερφό του, που αντιμετώπισε το πρόβλημα με λιγότερη φασαρία, αν και ήταν ο θιγμένος της υπόθεσης...Με καταδίκες και αναρτήσεις στο FB, στο Twitter και στο Instagram δε λύθηκε ποτέ, κανένα πρόβλημα...
Επίσης ο Γιάννης, ο Θανάσης, ο Κώστας και ο Άλεξ είναι Έλληνες. Όσοι Έλληνας είναι ο Τάκης, ο Άκης, ο Μάκης, εμείς και εσείς που διαβάζετε αυτό το κείμενο. Έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια δικαιώματα απέναντι στο κράτος που λέγετε Ελλάδα.
Το γιατί η οικογένεια Αντετοκούνμπο είναι πάνω απ' όλα Έλληνες (το "-νιγηριανοί" μπήκε πρόσφατα και έχουμε την αίσθηση ότι έχει περισσότερο να κάνει με τακτικές μάρκετινγκ λόγω NBA και εταιρειών παρά με το οτιδήποτε άλλο) έχει να κάνει βασικά με το ότι οι γονείς των παιδιών αποφάσισαν ότι εφόσον ζούσαν στην Ελλάδα, τα παιδιά τους έπρεπε να είναι Έλληνες, και δευτερευόντως γιατί στο δρόμο τους βρέθηκαν άνθρωποι καλοί και δεκτικοί (από τον προπονητή των παιδιών στο Φιλαθλητικό μέχρι τον παπά της ενορίας τους - όσο και αν αυτό δεν αρέσει σε κάποιους) που τους βοήθησαν.
Το τελευταίο δεν μπορεί να το αλλάξει ούτε ο Άκης, ούτε ο Τάκης, ούτε ο Χ οπαδός ή βουλευτής της Χρυσής Αυγής. Ό,τι και να βγουν και να πουν, αν στην οικογένεια αισθάνονται Έλληνες, δε θ' αλλάξει, ούτε θ' αφαιρεθεί η υπηκοότητα απ' αυτούς επειδή κάποιοι αμφισβητούν την ελληνικότητά τους. Αποκτήθηκε με κόπο, ιδρώτα και τρέξιμο και είμαστε απόλυτα σίγουροι ότι κανένας από την οικογένεια δε θα την "παραδώσει" επειδή ο Χ βουλευτής ή ο Ψ Τάκης (πιθανόν) να το ζητάνε.
Το άλλο θέμα είναι ότι ρατσισμός υπάρχει. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παντού. Στους Έλληνες δεν αρέσουν οι Σκοπιανοί, οι Αλβανοί, οι Τούρκοι, οι Γερμανοί. Σε κάποιους δεν αρέσουν και οι μαύροι. Στους Κινέζους δεν αρέσουν οι λευκοί. Στους λευκούς Αμερικανούς δεν αρέσουν οι μαύροι. Στους μαύρους δεν αρέσουν οι λευκοί - Οι Άγγλοι δεν συμπαθούν τους ανατολικο-ευρωπαίους και ούτω καθεξής. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους (κατανοητούς ή μη). Προσοχή όμως: δεν ισχύει για όλους τους κατοίκους ή πολίτες μιας χώρας. Εκφράζει πάντα μια μειοψηφία. Δεύτερη έκκληση για προσοχή: ο ρατσισμός είναι δύο ειδών - ο εκδηλωμένος και ο καλυμένος που υφέρπεται εύκολα. Το πρώτο είδος το αντιμετωπίζεις δύσκολα, το δεύτερο μόνο με εκπαίδευση και σκληρή προσπάθεια.
Για το πρώτο είδος πάλι, υπάρχουν νόμοι και διατάξεις. Το τι λέει κανείς στο σπίτι του είναι δικό του πρόβλημα, από τη στιγμή που δεν έγγυται στη σφαίρα του ποινικού δικαίου. Όταν ξεπεραστούν όμως τα όρια που ορίζουν οι νόμοι, υπάρχουν αρχές να επιβάλλουν τους νόμους. Ο Τάκης στην εκπομπή των οπαδών της Θύρας 7 στην τηλεόραση, εξέφρασε μια ρατσιστική άποψη - δημόσια. Είναι δημόσιο πρόσωπο, βγαίνει σ' ένα μέσο μαζικής ενημέρωσης και μοιραία γι' αυτόν και το κανάλι του, πρέπει να τιμωρηθεί. Υπάρχουν αρμόδια όργανα να επιληφθούν. Σε πρώτη φάση αρκεί ένα βαρύ πρόστιμο στο κανάλι και μια τιμωρία στον Τάκη για να δοθεί το μήνυμα ότι τέτοιες δημόσιες εκφράσεις δεν είναι αποδεκτές και τιμωρούνται. Αυτά αρκούν (σε πρώτο επίπεδο) για να μην επαναληφθούν τέτοια φαινόμενα.
Το ερώτημα όμως είναι άλλο: αν τιμωρηθούν το κανάλι του Τάκη και ο Τάκης θα σταματήσει να υπάρχει ρατσισμός; Προφανώς όχι. Πολύ φοβόμαστε ότι ακόμα και αν αντιμετωπιστούν οι γενναισιουργές αιτίες του ρατσισμού, πάλι θα υπάρχει ρατσισμός - το διαφορετικό πάντα ελκύει, είτε θετικά είτε αρνητικά.
Αυτό προφανώς και δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνει κάτι. Η καταδίκη της άποψης είναι θεμιτή και επιβάλλεται να γίνει. Ο ρατσισμός δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτός - αλλά μια τιμωρία και μια απαγόρευση δεν αρκούν από μόνα τους, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος θυματοποίησης του ρατσιστή και η αναγόρευσή του σ΄ ένα είδος "λαϊκού ήρωα". Κάτι που προφανώς δεν αξίζει σε κανένα ρατσιστή ή φασίστα (είτε βρίσκεται στα δεξιά, είτε στ' αριστερά). Πρέπει σαν κοινωνία, να προχωρήσουμε παραπέρα. Και αυτό γίνεται με εκπαίδευση. Όχι μόνο για την πολυ-πολιτισμικότητα (που συνήθως γίνεται με τέτοιο ζήλο χάριν του οποίου ξεχνάμε το δικό μας πολιτισμό), αλλά κυρίως στην αποδοχή και την παραδοχή ότι υπάρχουν άνθρωποι που αν και είναι διαφορετικοί από εμάς, μπορούν και πρέπει (αν λειτουργούν στα πλαίσια του νόμου) να ζήσουν τη ζωή τους δίπλα σε μας. Όμορφα και απλά...
Θα κλείσουμε - με τρία σημεία - γυρίζοντας στους αδερφούς Αντετοκούνμπο, που αποτέλεσαν το λόγο που ξεκίνησε η όλη ιστορία:
1) Ο Θανάσης στο παιχνίδι του είναι εκδηλωτικός, προσηλώνεται στο στόχο, βγάζει ενέργεια και μαχητικότητα. Ίσως να είναι κομμάτι του χαρακτήρα του, και να πηγάζει από τον τρόπο που μεγάλωσε. Ο λόγος που έφτασε εκεί που έφτασε σαν μπασκετμπολίστας, οφείλεται περισσότερο σ' αυτά τα χαρακτηριστικά και στην αθλητικότητά του, παρά στο ότι έχει ταλέντο - υπάρχουν καλύτεροι σουτέρ, καλύτεροι οργανωτές και καλύτερα μπασκετικά μυαλά απ' αυτόν. Αυτά τα χαρακτηριστικά όμως που έχει, ενοχλούν τους αντιπάλους - αθλητές και οπαδούς. Τους μεν εντός, τους δε εκτός. Γι' αυτό εξάλλου και έγιναν τα σχόλια που έγιναν. Αν ο Θανάσης έβγαζε τις καταπληκτικές άμυνες που έβγαλε στον αγώνα με τον Ολυμπιακό με λιγότερο πάθος, ο Τάκης (σαν απογοητευμένος/ερεθισμένος οπαδός του Ολυμπιακού) δε θα μιλούσε πιθανότατα και η ζωή θα συνεχιζόταν. Καλώς όμως και έγιναν τα πράγματα έτσι, μπας και αλλάξει η κατάσταση.
2) Η επίθεση (του Τάκη και άλλων παρόμοιας αντίληψης) στον Θανάση είναι άδικη - πέραν της γενικότερης, ρατσιστικής διάστασης: Ο Θανάσης είναι αυτός που σήκωσε τη σημαία της Ελλάδας στα ντράφτ του ΝΒΑ όταν επιλέχθηκε ο Γιάννης. Ο Θανάσης είναι αυτός που έφερε τον Γιάννη πίσω στην Ελλάδα μετά το περσινό φιάσκο της ανακοίνωσης του τραυματισμού όταν ο τελευταίος ήταν για λόγους μάρκετινγκ στην Κίνα. Ο Θανάσης είναι ο πρώτος που μιλάει για την Ελλάδα, στάζοντας μέλι - παντού. Ο Θανάσης είναι εκείνος που πάει στις κλήσεις της εθνικής πρώτος και καλύτερος, ακόμα και όταν άλλοι (μεταξύ των οποίων ΚΑΙ ο Γιάννης) προφασίζονται δικαιολογίες και περιμένουν από τους δημοσιογράφους που είναι φίλοι τους να κάνουν τη νύχτα-μέρα. Και τέλος ο Θανάσης παίζει με τον ίδιο τρόπο είτε παίζει στον Παναθηναϊκό, είτε στην εθνική (ποιος απ' αυτούς που παρακολουθούν εθνική, δε θυμάται τα παιχνίδια του στο Ευρωμπάσκετ του 2017;) είτε στ' ανοιχτό των Σεπολίων. Δεν επιλέγει αντίδραση ή τρόπο με βάση το ποιος παίζει απέναντί του...
3) Ο Γιάννης με την αντίδρασή του απέναντι στο γεγονός έκανε φάουλ. Ένας άνθρωπος που αποτελεί πρεσβευτή της Ελλάδας στο εξωτερικό, δεν κάνει μείζον θέμα, σ' ένα μέσο που τον παρακολουθούν 2 εκατομμύρια άνθρωποι, μια συμπεριφορά που δεν εκφράζει την πλειοψηφία της πατρίδας του. Δεν είναι όλοι οι Έλληνες ρατσιστές, για να στιγματιστούν. Οι Έλληνες τον στήριξαν στα πρώτα του βήματα στην Αμερική, τον αγαπούν και τον υποστηρίζουν με κάθε τρόπο από την Ελλάδα, τον θεωρούν εκπρόσωπό τους στο εξωτερικό - τον αντιμετωπίζουν σα δικό τους άνθρωπο, παρά το ότι δείχνει εξωτερικά διαφορετικός. Ποιος θα φανταζόταν πριν 20 χρόνια ότι ο πιο προβεβλημένος εκπρόσωπος του ελληνικού αθλητισμού θα ήταν μαύρος και θα γινόταν αποδεκτός από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων; Είναι μια υπέρβαση για την ελληνική κοινωνία, και θα πρέπει να αποτελέσει το πρώτο βήμα ώστε να σπάσει μια μάστιγα και να κάνουμε ένα βήμα παραπάνω.
Αυτό που θα πρέπει να κάνει ο Γιάννης - και ο κάθε Γιάννης - είναι να γίνει μέρος της λύσης του προβλήματος. Ας γίνει το πρόσωπο μιας αντι-ρατσιστικής καμπάνιας (που θα βοηθούσε πραγματικά) και όχι να παρουσιάζεται σα να προσγειώθηκε από τον Άρη που έμαθε για την ύπαρξη του προβλήματος το πρωϊ που έφτασε. Ας το κάνει όπως πρέπει να γίνεται κάθε τέτοια είδους κίνηση, δηλαδή με σύνεση και υπομονή. Ας βάλει τον εαυτό του μπροστάρη ώστε ν' αλλάξει η κατάσταση. Στο κάτω-κάτω ας διδαχτεί από τον αδερφό του, που αντιμετώπισε το πρόβλημα με λιγότερη φασαρία, αν και ήταν ο θιγμένος της υπόθεσης...Με καταδίκες και αναρτήσεις στο FB, στο Twitter και στο Instagram δε λύθηκε ποτέ, κανένα πρόβλημα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου