Να το πως μάθαμε τον κύριο Ανδρέα Πάτση...

Τα όσα συμβαίνουν στην χώρα μας δείχνουν δύο πράγματα: Είτε περνάμε ως κοινωνία μια πολύ βαθιά κρίση, είτε ο "κοινωνικός έλεγχος" λειτουργεί στην εποχή μας καλύτερα. Αν και ευχόμαστε αυτό που συμβαίνει να είναι το δεύτερο, το γεγονός ότι κανείς δεν αναλαμβάνει ουσιαστικά για το τίποτα, μάλλον ΔΕ δείχνει ότι βρισκόμαστε στη σωστή κατεύθυνση. Από που ν' αρχίσει και που να τελειώσει κανείς; η κυβέρνηση περνά τροπολογίες και νόμους που σκοπό έχουν είναι να ιδιωτικοποιηθεί ο αιγιαλός κατά παράβαση του Συντάγματος, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζητάει φρουρά έξω από το δωμάτιό της την ώρα που κοιμάται ενώ έχει μαζί της σε κάθε της ταξίδι έναν άνθρωπο να της κρατάει τη τσάντα της, 212 συνανθρώποι μας κάνουν ουρά για ερωτικό ραντεβού με ένα κοριτσάκι που δείχνει και είναι 12 χρονών, η κακοποίηση παιδιών και ζώων έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, ενώ η δικαιοσύνη συνεχίζει να κάνει τα στραβά μάτια σε περιπτώσεις κακοποίησης πολιτών από αστυνομικούς ή όταν ασχολείται το κάνει μετά από πάρα πολλά χρόνια...

Είναι τόσα πολλά με τα οποία πρέπει κανείς ν' ασχοληθεί που στο τέλος δεν ασχολείται καθόλου και απλώς τα προσπερνάει...Κάποια όμως απ' αυτά δε γίνεται να τ' αφήσει στην άκρη. Και ένα απ' αυτά είναι η υπόθεση του βουλευτή της ΝΔ, Ανδρέα Πάτση. Μέχρι πρόσφατα, ο μόνος Πάτσης που ήξερε η ελληνική οικογένεια, πέραν από τα στενά όρια των Γρεβενών και του κύκλου των οπαδών και φιλάθλων της Νίκης Βόλου, ήταν ο Χάρης Πάτσης που βρίσκεται πίσω από την Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Ξαφνικά μάθαμε και για τη δυσώδη δραστηριότητα, ενός άλλου "μπουμπουκιού", που "κοσμεί" και τα έδρανα της ελληνικής Βουλής με τη "φανέλα" της ΝΔ, του κυρίου Ανδρέα Πάτση. Παιδί από τα λίγα ο κύριος Πάτσης, ο οποίος έκανε χρήματα αγοράζοντας κόκκινα δάνεια, τα κέρδη από τα οποία ήταν χαμένα σε θυρίδες εξωχώριων εταιρειών πιθανότατα στα μαγικά νησιά της Καραϊβικής, ενώ και στο ποδοσφαιρικό χώρο έκανε όνομα ως συνεχιστής των τακτικών του αείμνηστου Μάκη Ψωμιάδη. Αργότερα δε, επειδή τα χρήματα ποτέ δεν αρκούν, συνεχίσε τη δραστήριότητά του, κάνοντας σκανδαλώδεις συμβάσεις με τα ΕΛΤΑ. Βέβαια δεν είναι ο μόνος βουλευτής της ΝΔ που προσπάθησε να εκμεταλλευτεί οικογενειακά το γεγονός ότι το κόμμα του είναι στην εξουσία, αλλά αυτός και έφτασε στην πηγή και νερό ήπιε...

Τα όσα ακούσαμε και θ' ακούσουμε αυτές τις μέρες δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος - το οποίο είναι ότι κανείς δεν είναι διαθετημένος ν' αναλάβει πραγματικά την ευθύνη, προσπαθώντας παράλληλα να δείξει ότι οι "απέναντι" είναι χειρότεροι από τους δικούς του.

Γράφει σχετικά ο Βασίλης Κανέλλης: "Είναι πλέον ξεκάθαρο: Το σκάνδαλο Πάτση είναι κόλαφος για τη Νέα Δημοκρατία και την κυβέρνηση και «Βατερλώ» για το πολιτικό σύστημα της χώρας και για την ίδια τη Δημοκρατία. Εχουμε ένα σοβαρό έλλειμμα Δημοκρατίας στη χώρα που επιτρέπει σε περιπτώσεις σαν κι αυτή του βουλευτή Ανδρέα Πάτση, να λειτουργούν, να επιχειρούν, να πλουτίζουν. Και ταυτόχρονα επιτρέπει σε διάφορα «πλυντήρια» να ξεπλένουν τέτοιες υποθέσεις, με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωση του πολιτικού συστήματος συλλήβδην και την στροφή του κόσμου σε λαϊκίστικες, ακραίες και άκρως επικίνδυνες φωνές και ιδέες. Κι εξηγούμαι: Πρόκειται για τεράστιο πρόβλημα για το κυβερνών κόμμα και για τεράστιο αυτογκόλ, όχι για «λάθος», για «παράλειψη», για «άγνοια», όπως κάποιοι θέλουν. Ο Ανδρέας Πάτσης είναι γνωστός δικηγόρος (και παλιότερα ποδοσφαιρικός παράγοντας) και τον ήξεραν όλοι. Από το 2010 γνώριζαν όλοι τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες. Ολη η Ελλάδα γνώριζε, γιατί και ο ίδιος δεν το έκρυβε, ότι έχει πάρει κόκκινα δάνεια και τα διαχειρίζεται.

Δεν ήξερε τίποτε η Νέα Δημοκρατία όταν τον έβαλε στα ψηφοδέλτιά της το 2019; Δεν τον έψαξε ποτέ να δει τι κάνει; Κι αν τον έψαξε τότε, όταν αυτός εξελέγη βουλευτής δεν του είπε: «Βρε αδερφέ, νόμιμες δουλειές κάνεις με το γραφείο σου. Αλλά τώρα είσαι βουλευτής και ο νόμος απαγορεύει να είσαι ιδιοκτήτης off shore ή να προσφέρεις νομικές υπηρεσίες σε δημόσιους οργανισμούς. Ή παραιτήσου από βουλευτής ή παραιτήσου από τις δουλειές σου». Το είπε ποτέ κανείς αυτό από τη ΝΔ ή από την κυβέρνηση; Οχι. Όταν το 2020 βγήκαν πρωτοσέλιδα δημοσιεύματα για την εισπρακτική εταιρεία του κ. Πάτση, έκανε κάτι η κυβέρνηση για να βγάλει από πάνω της το άγος; Του… τράβηξε το αυτί; Τον ανάγκασε να αναστείλει τις δραστηριότητές του, όχι γιατί ήταν παράνομες, αλλά γιατί δεν τις επιτρέπει ο νόμος για τους βουλευτές; Κι εν πάση περιπτώσει και γιατί δεν έχει ίχνος ηθικής κάτι τέτοιο; Εχει δίκιο, επομένως, ο αποπεμφθείς βουλευτής να λέει «μα δεν έκρυψα τις εταιρείες μου, ήξεραν στη ΝΔ όταν με έβαλαν στο ψηφοδέλτιο. Γιατί με έβαλαν;»"

Η ερώτηση του κυρίου Πάτση, αναδεικνύει ένα ακόμα πρόβλημα. "Αφού το ήξεραν και δεν μου είπαν τίποτα, είπα να συνεχίσω". Δηλαδή δεν είχε καν την κοινωνική ευαισθησία να διαχωρίσει τη επαγγελματική του δραστηριότητα σε "προ Βουλής" και "κατά τη διάρκεια της βουλευτικής του θητείας". Δεν μπορούσε να κατανοήσει ότι κάποια πράγματα δεν "κολλάνε" ακόμα και αν είσαι βουλευτής της ΝΔ και όχι του ΚΚΕ.

Και συνεχίζει ο κύριος Κανέλλης: "Δεν έχει βεβαίως καμιά δικαιολογία ένας δικηγόρος που «υπηρετεί» 30 χρόνια τη Δικαιοσύνη να λέει «δεν ήξερα για το ασυμβίβαστο, δεν μου είπε κανείς κάτι». Πρόκειται για αστειότητες. Εδώ λοιπόν έχουμε την ιστορική φράση «ένοχος ή βλαξ», και σίγουρα το πρώτο είναι αυτό που ισχύει. Συμπέρασμα: Ηξεραν στη ΝΔ και στην κυβέρνηση ότι έχουν μια «ενεργή βόμβα» στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Το αν δεν έκαναν κάτι για να την απενεργοποιήσουν είναι ένα ερώτημα που οι ίδιοι πρέπει να απαντήσουν. Οφείλει και η ΝΔ και όλα τα κόμματα να δουν τι πάει στραβά με τις επιλογές τους για υποψήφιοι βουλευτές. Και να διορθώσουν τα λάθη. Αλλά να πάμε και στο πολιτικό σύστημα που καλύπτει τέτοιες υποθέσεις και «πατσίζει» τέτοια σκάνδαλα. Το πόθεν έσχες του κ. Πάτση είναι δημόσιο, μπορεί οποιοσδήποτε να το δει και να το κρίνει. Όταν, λοιπόν η αρμόδια επιτροπή της Βουλής είδε μεγάλη αύξηση του πλουτισμού του βουλευτή τι έκανε; Όταν από το 2020 υπήρχαν τα δημοσιεύματα που κατήγγειλαν την δραστηριότητα του Πάτση, η οποία δεν είναι νόμιμη ως προς το σκέλος του ότι είναι βουλευτής τι έκανε η επιτροπή. Όταν έγινε η πρώτη καταγγελία για ιδιοκτησία εξωχώριας εταιρείας, πώς λειτούργησε η Βουλή; Αρχειοθέτησε την υπόθεση και «ξέπλυνε» τον κ. Πάτση. Και την αρχειοθέτηση την έκανε η επιτροπή για το πόθεν έσχες στην οποία συμμετέχουν βουλευτές και άλλων κομμάτων, πλην της Νέας Δημοκρατίας."

Και καταλήγει: "Οσο για τις συμβάσεις του κ. Πάτση με τα ΕΛΤΑ, κι αυτές παράνομες με βάση την ιδιότητά του ως βουλευτής, γιατί κανείς δεν απαντούσε στις ερωτήσεις που έγιναν πριν από 10 μήνες; Αφού, λοιπόν, όλοι γνώριζαν τι συνέβαινε γιατί ο κ. Πάτσης ανενόχλητος έκλεινε συμβάσεις με δημόσιους οργανισμούς; Κανείς από τα ΕΛΤΑ π.χ. δεν είπε: «Βρε αδερφέ, είναι βουλευτής, υπάρχει ασυμβίβαστο, μήπως να δώσω τη δουλειά αλλού;»"

Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα...Και η αποπομπή όπως πάντα εκ των υστέρων...

Η παγκόσμια ύφεση και το πως οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να λύσουν ένα σύγχρονο πρόβλημα με παλιά εργαλεία...

Η ενεργειακή κρίση είναι μια μόνο πλευρά ενός πολύπλοκου προβλήματος - της παγκόσμιας ύφεσης, που όμως διαφέρει ριζικά απ' τις προηγούμενες περιπτώσεις ύφεσης που είχαμε συναντήσει ως πλανήτης. Το άρθρο που φιλοξενούμε σήμερα παρουσιάζει τις πτυχές του ζητήματος, δίνοντας παράλληλα την απαιτούμενη προσοχή σε κάτι που διαφεύγει της προσοχής πολλών (που εν προκειμένω εστιάζονται μόνο στις επιπτώσεις του ρωσο-ουκρανικού πολέμου): το ότι το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και οι κεντρικές τράπεζες χρησιμοποιούν εργαλεία μιας άλλης εποχής και διαφορετικών συνθηκών, για να λύσουν ένα σοβαρό πρόβλημα που θα μας απασχολήσει αρκετό καιρό... 

Η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε μια ιδιαίτερα δύσκολη φάση, με πολύ περισσότερες αβεβαιότητες παρά ποτέ. Ο πληθωρισμός δείχνει ότι θα παραμείνει ένα πάγιο στοιχείο της οικονομικής πραγματικότητας και δεν είναι απλώς το συγκυριακό παρεπόμενο της μεταπανδημικής επανεκκίνησης. Αυτό σημαίνει ότι στοιχείο διαρκές της συγκυρίας θα είναι τα υψηλά επιτόκια των κεντρικών τραπεζών, με όλες τις επιπτώσεις που έχουν από το κόστος δανεισμού για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κράτη. Την ίδια στιγμή τα κράτη όλο το επόμενο διάστημα θα κληθούν να έχουν αυξημένες δαπάνες για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή και να κάνουν την πράσινη μετάβαση, να ενισχύσουν την άμυνά τους σε έναν κόσμο όλο και πιο συγκρουσιακό, να αναμετρηθούν με έναν πληθυσμό που γερνάει και έχει ανάγκη για συντάξεις και περίθαλψη, αλλά και για να βοηθήσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αποφύγουν τους κραδασμούς από τις αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία του. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι ο συνολικός όγκος δανεισμού θα συνεχίσει να αυξάνεται και η αναλογία χρέους / ΑΕΠ να επιδεινώνεται σε όλες τις χώρες. Την ίδια στιγμή όλα δείχνουν ότι απέχουμε από το να έχουμε εκείνο το είδος «τομών» στην παραγωγικότητα της εργασίας που θα παρέπεμπε σε μια ισχυρή δυναμική από την πραγματική οικονομία προς τον χρηματοοικονομικό τομέα. Και παρότι αρκετοί αποδίδουν τα προβλήματα στις στατιστικές της παραγωγικότητας της εργασίας στα χαρακτηριστικά μια αγοράς εργασίας που χαρακτηρίζεται από μικρή ανεργία, πιο σωστό είναι να πούμε .οτι έχουμε μια παραλλαγή «παραδόξου της παραγωγικότητας», καθώς ο συνδυασμός ανάμεσα στις τεχνολογικές τομές με την ολοένα και μεγαλύτερη μετατόπιση εργασίας προς το χώρο των υπηρεσιών σημαίνει ότι αυτές οι τομές δεν έχουν την αποτελεσματικότητα ως προς την αύξηση της παραγωγικότητας με προηγούμενες περιόδους τεχνολογικών ανατροπών.

Τα επιτόκια ως καταλύτης 

Με την εξαίρεση ίσως της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας που εφαρμόζει την ιδιοσυγκρασιακή πολιτική του Ερντογάν για μείωση επιτοκίων εν μέσω καλπάζοντος πληθωρισμού, ο τόνος των κεντρικών τραπεζιτών είναι παρόμοιος σε όλο τον κόσμο: εδώ και τώρα αποφασιστικές αυξήσεις των επιτοκίων, για όσο καιρό χρειαστεί μέχρις ότου τιθασευτεί ο πληθωρισμός, όποιο κόστος και εάν έχει αυτό. Η αντίδραση αυτή αποτυπώνει μια προηγούμενη οικονομική ορθοδοξία που δοκιμάστηκε κυρίως στη δεκαετία του 1980 και υποστηρίζει ότι όταν ανεβαίνει ο πληθωρισμός αυτό που πρέπει να γίνει είναι να συρρικνωθεί η ζήτηση μέσα από την αύξηση των επιτοκίων που κάνουν πιο δύσκολο για τις επιχειρήσεις να αντλούν κεφάλαια και άρα τις οδηγούν να συγκρατούν μισθούς ή να προχωράνε σε απολύσεις, κάτι που με τη σειρά του μειώνει τη συνολική ζήτηση (μαζί με τη μειωμένη πρόσβαση των νοικοκυριών σε καταναλωτική πίστη) και αυτό στο τέλος οδηγεί σε και υποχώρηση των τιμών άρα και του πληθωρισμού. Είναι η κλασική αντίληψη ότι η μείωση του πληθωρισμού περνάει μέσα από την ύφεση και την αύξηση της ανεργίας.

Μόνο που τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Παρά τα πολύ χαμηλά ποσοστά ανεργίας δεν έχει υπάρξει μια μεγάλη ανοδική τάση των μισθών. Οι αυξήσεις των τιμών δεν προέρχονται από την υπερβάλλουσα ζήτηση, αλλά πολύ περισσότερο από προβλήματα στη σφαίρα της προσφοράς: από τις αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων και τις αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες που φέρνει ο πόλεμο, μέχρι το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις απαντούν στη συρρίκνωση του περιθωρίου κέρδους τους με αυξήσεις των τιμών, τροφοδοτώντας έτσι τον πληθωρισμό. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και εάν η ύφεση και μια αύξηση της ανεργίας ρίξουν τις τιμές, δεν έχουν αντιμετωπίσει τον πυρήνα του πληθωρισμού και αυτό θα οδηγήσει και σε επόμενα πληθωριστικά κύματα.

Επιπλέον, η αύξηση των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικονομία, κυρίως γιατί σημαίνει και αύξηση του κόστους δανεισμού. Αυτό με τη σειρά του έχει και άλλες αρνητικές επιπτώσεις, όπως π.χ. να λειτουργήσει επιβραδυντικά για την αγορά ακινήτων (που κατεξοχήν στηρίζεται σε φτηνό δανεισμό). Αύξηση των επιτοκίων σε περιβάλλον αυξημένου δανεισμού από τις κυβερνήσεις και αυξημένου πληθωρισμού, μπορεί να επηρεάσει τις αποδόσεις των ομολόγων και αυτό με τη σειρά του επηρεάζει διάφορες πλευρές της οικονομίας. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η επιμονή σε ένα αφήγημα για τον πληθωρισμό που θεωρεί κλειδί τη συγκράτηση των μισθών και της απασχόλησης, παρότι όλες οι ενδείξεις είναι ότι έχουμε να κάνουμε με έναν διαφορετικό μηχανισμό από την κλασική υπόθεση ενός πληθωρισμού που τροφοδοτείται από τις αυξήσεις των μισθών έχει να κάνει ακριβώς με τον τρόπο που ώρες ώρες η κριτική ανάλυση υποκαθίσταται από ένα είδος «μαγικής σκέψης».

Κράτη που δανείζονται, την ώρα που πλούτος σωρεύεται

 Όλο το επόμενο διάστημα τα κράτη θα αναγκαστούν ξοδέψουν περισσότερο. Θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το κοινωνικό κόστος από την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, να χρηματοδοτήσουν τις μεγάλες επενδύσεις της πράσινης μετάβασης, να πληρώσουν έναν ολοένα και υψηλότερο λογαριασμό συντάξεων και περίθαλψης, και να εξασφαλίσουν ότι το χρηματοοικονομικό σύστημα συνεχίζει να κάνει τη δουλειά του. Στο βαθμό που η έννοια της «αναδιανομής» είναι σχεδόν εξ ορισμού καταδικαστέα από τους περισσότερους σχεδιαστές πολιτικής (παρά τις μικρές επιμέρους αυξήσεις της φορολογίας που καταγράφονται), το μόνο που απομένει είναι η αύξηση του δανεισμού. Μόνο που αυτό όταν έρχεται σε περιβάλλον πληθωρισμού και αυξημένων επιτοκίων δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα έχει τη μορφή της εύκολης και συνεχούς ανακύκλωσης που παρατηρήθηκε το προηγούμενο διάστημα.

Το παράδειγμα της Αγγλίας ήταν χαρακτηριστικό. Η ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι θα μειώσει τους φόρους και θα αυξήσει τις δαπάνες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, ερμηνεύτηκε ως απόφαση για εκτίναξη του δανεισμού και σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό οδήγησε σε μια πρωτοφανή αναστάτωση στις αγορές ομολόγων, που με τη σειρά του απείλησε τη θέση των Συνταξιοδοτικών Ταμείων που κατέχουν τεράστιο όγκο ομολόγων όχι μόνο ως βάση του χαρτοφυλακίου τους αλλά και ως εγγύηση για συνεχή βραχυπρόθεσμο δανεισμό για την αγορά ακόμη περισσότερων ομολόγων. Το αποτέλεσμα ήταν η Τράπεζα της Αγγλίας να επιστρέψει σε πρακτικές «ποσοτικής χαλάρωσης», δηλαδή σε μαζικές αγορές ομολόγων, παρότι υποτίθεται ότι προσπαθούσε να κάνει το αντίθετο.

Οι επιπτώσεις από το ισχυρό δολάριο 

Σε αυτό το τοπίο το δολάριο συνεχίζει να ενισχύεται τροφοδοτημένο τόσο από τις αυξήσεις επιτοκίων της FED όσο και από τον τρόπο που παραμένει νόμισμα αναφοράς. Όμως, η αύξησή του αυξάνει το κόστος προϊόντων που αποτιμώνται σε δολάρια – ξεκινώντας από τα ενεργειακά – και ταυτόχρονα αυξάνει και το κόστος αποπληρωμής του χρέους πολλών αναπτυσσόμενων χωρών. Άλλη μια ένδειξη των προβλημάτων που δημιουργεί η στροφή σε «παραδοσιακές» συνταγές για τον πληθωρισμό. Ωστόσο, την ίδια ώρα άλλες οικονομίες δεν είναι τόσο προετοιμασμένες για τη νέα περίοδο των υψηλότερων επιτοκίων. Μια σειρά από χρηματοοικονομικά εργαλεία και παράγωγα επηρεάστηκαν ιδιαίτερα αρνητικά και αυτό φάνηκε όχι μόνο στη Βρετανία αλλά και στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων, που με την υποχώρηση στις τιμές των μακροπρόθεσμων ομολόγων βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν και πολύ μεγάλα προβλήματα με τα margin calls που έπρεπε να καλύψουν.

Ο ορίζοντας της αστάθειας και της ύφεσης

 Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα τοπίο  πολύ μεγαλύτερης αστάθειας και υφεσιακών δυναμικών. Αυτό δείχνουν και οι δυο εκθέσεις του ΔΝΤ που κυκλοφόρησαν στις 11 Οκτωβρίου. Το World Economic Outlook και η Global Financial Stability Repot. Η πρώτη επικεντρώνει σε αυτό που οδηγούμαστε εν μέσω αυξανόμενου πληθωρισμού και περιοριστικών πολιτικών από τις κεντρικές τράπεζες: σε μια κρίση κόστους ζωής, με μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις, την ώρα που η χρηματοοικονομική αστάθεια θα εντείνεται καθώς σωρεύονται ολοένα και περισσότεροι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι, όπως διαπιστώνει η δεύτερη έκθεση. Η προοπτική είναι μια περίοδος επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης το 2023, με ορισμένες κρίσιμες οικονομίες να μπαίνουν σε ύφεση την ώρα που ο πληθωρισμός θα κορυφωθεί. Όμως, το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι τόσο η διόρθωση προς τα κάτω των προβλέψεων για την ανάπτυξη, όσο η διάχυτη και στις δύο εκθέσεις διαπίστωση και επίγνωση ότι οφείλουμε να σκεφτούμε πέραν των ορίων ενός τρόπου σκέψης που στέκεται κυρίως στους ρυθμούς ανάπτυξης και να συνειδητοποιήσουμε το είδος των επισφαλειών που σωρεύονται, των παραγόντων κινδύνου που αυξάνονται, της αστάθειας που επιτείνεται και της αναμέτρησης με αλληλοσυσχετίσεις που δεν είχαν γίνει όσο έπρεπε κατανοητές και που ενέχουν τον κίνδυνο για ενδεχόμενες  μεγάλης κλίμακας «απρόβλεπτες» κρίσης, ξεκινώντας από την πραγματικότητα ενός παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος δομημένου σε μια πολύ διαφορετική εποχή και ως έναν βαθμό λογική.