Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2020

Εορταστικές γελοιογραφίες από τον καιρό της πανδημίας και Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς...

 Ο συνδυασμός πανδημίας και εορταστικής περιόδου αποτελεί πηγή έμπνευση για τους Έλληνες σκιτσογράφους...

Τι καλύτερος τρόπος λοιπόν ν' αποχαιρετήσουμε την χρονιά με μερικές από τις ωραιότερες γελοιογραφίες των ημερών και τα κάλαντα που (πιθανότατα πάλι) δε θ' ακούσουμε ζωντανά από παιδιά.

Και του χρόνου καλύτερα!









(οι γελοιογραφίες προέρχονται από τις εφημερίδες "Καθημερινή", "Εφημερίδα των Συντακτών", "Τα Νέα" και "Το Ποντίκι").

Και τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς από την Κρήτη...

Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2020

Τα 6+1 λάθη της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας

Ενώ βρισκόμαστε εν μέσω δεύτερου lockdown (και μετά από μια πορεία που κατατάσει την Ελλάδα ως μία από τις χειρότερες χώρες να ζει εν καιρώ πανδημίας σύμφωνα με το Blooberg), σας παρουσιάζουμε τα 7 λάθη τα οποία οδήγησαν την χώρα μας σε ένα δεύτερο παρατεταμένο "κλείσιμο", με μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Λάθος 1ο – η έλλειψη προετοιμασίας για ένα δεύτερο κύμα

Από τον Μάιο και μετά είχε γίνει επιστημονικά ξεκάθαρο ότι λόγω της παγκόσμιας διασποράς του κορωναϊού και της διαφορετικής προσέγγισής του τρόπου αντιμετώπισής του, ακόμα και μέσα στην Ε.Ε., θα ήταν αδύνατον αυτός να εξαλειφθεί απλώς και μόνο μ' ένα lockdown, όσο σκληρό και αν ήταν αυτό. Η χώρα μας ευτυχώς είχε στην πρώτη εμφάνιση του ιού, μικρό αριθμό κρουσμάτων και νεκρών. Αυτό της έδωσε χρόνο τον οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ώστε να ετοιμάσει υποδομές, να προσλάβει προσωπικό, να προσαρμόσει τα πρωτόκολλα αντιμετώπισης και να χρησιμοποιήσει την παγκόσμια εμπειρία ώστε να έχει τις μικρότερες δυνατές απώλειες στη συνέχεια. Δυστυχώς η κυβέρνηση αμέλησε και τελικά απέτυχε να χρησιμοποιήσει τον χρόνο υπέρ της χώρας, με αποτέλεσμα το δεύτερο κύμα να τη βρει τελείως απροετοίμαστη.

Λάθος 2ο – η μη χρήση των δωρεών από φορείς και ιδιώτες για να θωρακιστεί η χώρα

Έχουμε αναφερθεί εκτενώς σ' αυτό το ζήτημα σε προηγούμενη ανάρτησή μας. Συνοπτικά το μέγεθος των δωρεών (δυσανάλογα μεγάλο για το μέγεθος της χώρας) θα μπορούσε να γίνει η πρώτη μαγιά ώστε η Ελλάδα να βρεθεί προετοιμασμένη και να περιορίσει τις απώλειές της. Δυστυχώς όμως η γραφειοκρατία κυριάρχησε και μαζί με την έλλειψη σχεδιασμού και στοχοποίησης των προβλημάτων, οδήγησαν στο να έχουμε το μεγαλύτερο μέρος των πόρων να παραμείνουν στους σχετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, με την πίεση στο ΕΣΥ να παραμένει μεγάλη – δυσανάλογα μεγαλύτερη του αριθμού των κρουσμάτων, που αναλογικά είναι μικρότερη από τις περισσότερες χώρες τους δυτικού κόσμου.

Λάθος 3ο – η λάθος συγκρότηση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων

Όποιος συγκρότησε την επιτροπή το έκανε με βάση την κομματική ταυτότητα των υποψηφίων και όχι την επιστημονική αξία. Αυτό μπορεί να γίνει ανεκτό σε διάφορους τομείς αλλά προφανώς είναι απαράδεκτο όταν αφορά τη δημόσια υγεία. Έτσι καταλήξαμε να έχουμε μια συμβουλευτική επιτροπή που περιλαμβάνει ως και επίκουρους καθηγητές και διοικητές κέντρων υγείας, που η μόνη της δουλειά είναι να κάνουν ό,τι μπορούν ώστε να αποσείσουν τις ευθύνες της κυβέρνησης, ρίχνοντάς τες στον μέσο Έλληνα που έχει περάσει σχεδόν 6 από τους τελευταίους 9 μήνες σε lockdown, αλλά δεν έχει καταθέσει ούτε μία εναλλακτική πρόταση με βάση τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα (λειτουργώντας ως μοχλός πίεσης προς την κυβέρνηση, ζητώντας π.χ. τη χρήση των νέων θεραπειών για την ασθένεια ή την ενίσχυση της έρευνας για τρόπους αντιμετώπισης της πανδημίας κ.λπ.).

Λάθος 4ο – πολλά λάθη, τη λάθος στιγμή

Το lockdown άργησε. Το clickaway δεν μπορεί να δουλέψει -  αφού επιβλήθηκε χωρίς να υπάρχουν οι υποδομές, τελευταία στιγμή. Άνοιγμα και κλείσιμο σχολείων, χωρίς σαφές πλάνο, με διαβεβαιώσεις ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με το μέγεθος των τάξεων την μία και αναθεώρηση λίγο καιρό μετά, οι μάσκες προς τους μαθητές καθυστερημένες και σε λάθος διαστάσεις κ.ο.κ. Η λίστα ατελείωτη...

Λάθος 5ο - Απόλυτη εξάρτηση από τις γερμανικές αποφάσεις για το θέμα των θεραπειών και των εμβολίων

Οι κοινές αποφάσεις σε θέματα δημόσιας υγείας δεν είναι προαπαιτούμενο για τη λειτουργία της Ε.Ε. αλλά κρίνεται ως απαραίτητη στην πράξη όπως φαίνεται στο θέμα της πανδημίας. Αυτό στην πράξη σημαίνει σύμπλευση με την Γερμανία η οποία κινεί τα νήματα κατά τρόπο εξόφθαλμο. Και η Ελλάδα είναι απόλυτα δέσμια σ' αυτή την προσέγγιση - κάτι που φαίνεται από δύο περιπτώσεις;

α) Είναι τουλάχιστον απαράδεκτο να υπάρχει έγκριση φαρμάκων για τον κορωναϊό από ελεγκτικούς οργανισμούς υψηλού κύρους, να υπάρχει αίτημα τους για αδειοδότηση στην χώρα μας από τις αρχές του Νοέμβρη και το αίτημα αυτό να μην έχει ήδη εγκριθεί και ν' αποτελεί βασικό συστατικό στα πρωτόκολλα αντιμετώπισης της πανδημίας. Το ότι το κόστος ανέρχεται σε 1000 με 1200 ευρώ ανά ασθενή δεν αποτελεί δικαιολογία, αφού θα επέτρεπε καλύτερη αντιμετώπιση των περιστατικών, λιγότερες διασωληνώσεις, ταχύτερη ίαση, λιγότερους θανάτους και προφανώς μικρότερους περιορισμούς / καλύτερη λειτουργία της κοινωνίας και της οικονομίας. Μπορεί η Γερμανία να έχει εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις για τις οποίες θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν οι θεραπείες αυτές και το συνολικό κόστος να είναι δυσβάστακτο ακόμα και για μια ισχυρή οικονομία σαν και τη δική της, αλλά η Ελλάδα έχει περίπου 3 χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις και θα μπορούσε να κάνει μια "οικονομική θυσία" σαν κι αυτή. 

β) Η Ελλάδα παρότι έχει τον ΕΟΦ, έχει παραχωρήσει στην πράξη πλήρως το δικαίωμα ελέγχου των εμβολίων στον αντίστοιχο ευρωπαϊκό οργανισμό και τις παραγγελίες του εμβολίου στην Ε.Ε., με αποτέλεσμα τη γνωστή καθυστέρηση στην περίπτωση της αδειοδότησης των εμβολίων για τον κορωναϊό, και το μπάχαλο με τις παραγγελίες των εμβολίων (την οποία πάντως η Γερμανία - πάλι - φαίνεται να παρέκαμψε κάνοντας δικές της, απευθείας, παραγγελίες).

Λάθος 6ο – τα πρωτόκολλα δε λειτουργούν – έχουμε πολλούς νεκρούς

Δεν είναι δυνατό, ούτε αποδεκτό να έχουμε 100 νεκρούς σε αναλογία 1000 κρούσματων την μέρα. Αυτό χρειάζεται αξιολόγηση, ανάλυση και εκπόνηση καθαρού πλάνου αντιμετώπισης. Φταίει η υποστελέχωση; Οι κακές υποδομές; Η κακή λειτουργία των πρωτοκόλλων; Οι ελλείψεις στις ΜΕΘ και ΜΑΘ; Το επιδημιολογικό προφίλ των ασθενούντων; Κανείς δεν ξέρει, γιατί κανείς δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά...

Λάθος 7ο - πέρασαν 8 μήνες για ν' ανοίξει πλατφόρμα δωρεάν τεστ

Τη στιγμή που η ιχνηλάτηση σε πολύ υψηλό ποσοστό κάλυψης των επαφών έχει επιτευχθεί στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., στην Ελλάδα πρέπει να παρακαλέσεις για να κάνεις τέστ, ακόμα και αν έχεις στενή με επιβεβαιωμένο κρούσμα. 

Για να μη μιλήσουμε για το γεγονός ότι πέρασαν 8 μήνες ώστε να υπάρξει ψηφιακή πλατφόρμα για δωρεάν τεστ, κάτι που έχει εφαρμοστεί εδώ και μήνες στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες...

Με βάση τα παραπάνω το ότι βρισκόμαστε στην κατάσταση που είμαστε και όχι σε κάποια χειρότερη είναι μάλλον θαύμα.

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2020

Ο οδικός χάρτης για τον εμβολιασμό στην Ελλάδα (μια χιουμοριστική προσέγγιση)...

Eπειδή Ελλάδα είναι μόνο μία και κάποια πράγματα γίνονται μ' ένα ξεχωριστό τρόπο, σας παρουσιάζουμε τον τρόπο με τον οποίο θα γινόταν ο εμβολιασμός στην χώρα μας, αν τα πράγματα γίνονταν με τον παραδοσιακό τρόπο. Και για να είμαστε δίκαιοι, έχει εκπονηθεί ένα ειδικό σχέδιο (μπορείτε να το βρείτε εδώ) - το αν θα δουλέψει θα το δούμε στην πράξη...

Στην  ΗΒ ξεκίνησε ο εμβολιασμός. Αλλά και η Ελλάδα προχωράει την υπόθεση με γρήγορους ρυθμούς:

1) Ζήτησε προσφορά (για τα ψυγεία που θα βάλει τα εμβόλια), από το κατάστημα Χ.  Αυτό περιμένει τον εισαγωγέα να του πει πότε το εργοστάσιο (στην χώρα κατασκευής) θα μπορεί να στείλει τα ψυγεία στην Ελλάδα και την τελική τιμή (η οποία φυσικά έχει ανέβει γιατί παράλληλα έχουμε και χώρες της Αφρικής να ψάχνουν και αυτές ψυγεία για τα εμβόλια). Μόλις το κατάστημα Χ πάρει τις πληροφορίες, θα καταθέσει την προσφορά. Μετά όμως το κατάστημα Ψ θα κάνει ένσταση γιατί το Χ δεν πήρε προσφορά από την επίσημη αντιπροσωπεία αλλά από παράλληλο εισαγωγέα. 

2) Η ένσταση θα εξεταστεί και αν γίνει δεκτή θα επαναληφθεί ο διαγωνισμός. Στο τέλος θα κερδίσει ο ένας από τους δύο (οι οποίοι πιθανόν θα τα βρουν μεταξύ τους και ο ένας θα καταλήξει υποεργολάβος του άλλου).

3) Τα ΠΡΩΤΑ ψυγεία θα παραδοθούν εντός 30 ημερών. Θα τα παραλάβουν κανονικά αλλά μόλις πάνε να τα συνδέσουν (παρουσία του υπουργού Υποδομών φυσικά) θα δουν ότι η κατάληξη του καλωδίου είναι Αγγλική (ο παράλληλος εισαγωγέας που λέγαμε).

4) Φυσικά θα πρέπει να γίνει μετά νέος διαγωνισμός και θα ζητηθούν προσφορές για μετατροπείς.Κάπου στο καλοκαίρι λοιπόν θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία. 

5) Τότε θα μπορέσουν ν' αρχίσουν οι εργασίες για το επόμενο βήμα που θα είναι η εύρεση χώρων αποθήκευσης και η προμήθεια συριγγών. Η κυβέρνηση θα πει ότι έχει μάθει το μάθημά της και θα τρέξει τις διαδικασίες παράλληλα, για να "γλυτώσει χρόνο". Παράλληλα θα τονίσει ότι ΕΓΚΑΙΡΑ πρόλαβε τις αντιδράσεις του ΔΕΔΔΗΕ και έκανε μετατροπή της παροχής ρεύματος σε τριφασική ώστε να μην πέφτει το ρεύμα κάθε φορά που θα μπαίνουν τα ψυγεία στην πρίζα. Ο Πέτσας θα το τονίζει το "forward thinking" της κυβέρνησης σε κάθε ευκαιρία, τονίζοντας τις αμφιβολίες του ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε αν "κυβέρνηση ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ". Ο ΣΥΡΙΖΑ θ' απαντήσει ότι επί κυβέρνησής του δεν υπήρχε περίπτωση να χρειαστεί εμβολιασμός γιατί "το σύστημα υγείας επί ΣΥΡΙΖΑ θα είχε προλάβει το 2ο κύμα της πανδημίας". Στη συζήτηση θα επέμβει και το ΚΙΝΑΛ θυμίζοντας ότι "επί ΠΑΣΟΚ δεν υπήρχαν πανδημίες

6) Κάπου στο φθινόπωρο, θα τελειώσει και αυτό το ζήτημα και τότε θα μπορέσουν ν' αρχίσουν να έρχονται τα εμβόλια. Όμως τότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε αρκετό προσωπικό εκπαιδευμένο στον εμβολιασμό. 

7) Θα γίνουν τα σχετικά σεμινάρια (προφανώς με τη διενέργεια σχετικών διαγωνισμών - να μην λέμε τ' αυτονόητα) και κάπου στο 2022 (αρχές πάντα - γύρω στον Μάρτιο), θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε τον μαζικό εμβολιασμό.

Όμως τότε πλέον δε θα χρειάζεται. 

Γιατί μέχρι τότε θα έχει εμβολιαστεί ακόμα και το τελευταίο χωριό στον Αμαζόνιο και ο πλανήτης θα έχει κάλυψη στον κορωναϊό 99%, οπότε θα καλυφθούμε και εμείς.

 Έτσι η Ελλάδα θα έχει καταφέρει:

α) Να είναι καλυμμένη απέναντι σε ένα νέο κύμα κορωναϊού.

β) Να ευχαριστήσει όλους εκείνους τους αντεμβολιαστές που μιλάνε για τσιπάκια και για ριβονουκλεϊκό οξύ.

γ) Να γλυτώσει χρήματα από τα εμβόλια.

Και θα είμαστε πρωτοπόροι. Για άλλη μια φορά!

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2020

Τα εμβόλια για τον κορωναϊο, και η στάση της Ε.Ε. και της Ελλάδας απέναντι σ' αυτά

Τα εμβόλια για τον κορωναϊό δημιουργήθηκαν, ελέχθηκαν σε τρεις φάσεις δοκιμών και - δεδομένων των συνθηκών - οι κατάσκευάστριες εταιρείες τους ζήτησαν την "επείγουσα" αδειοδόητησή τους. 
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι οι δοκιμές σταματούν: Ο έλεγχος για παρενέργειες, διάρκεια της ανοσίας κ.λπ. θα συνεχιστεί γι' αρκετό καιρό ακόμα, ακόμα και κατά τη διάρκεια του εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού. 
Αυτό όμως δημιουργεί πολλά ερωτηματικά (και προβληματισμό) για την επιτυχή ολοκλήρωση των δοκιμών. Ο κυριότερος είναι ότι δεν αποκλείεται πάρα πολλοί συμμετέχοντες στις δοκιμές να ζητήσουν ν' αποχωρίσουν από τις δοκιμές, ώστε να μάθουν αν έχουν εμβολιαστεί με το εμβόλιο της δοκιμής που συμμετέχουν ή το placebo και στη συνέχεια να κάνουν (αν δεν έχουν ήδη κάνει το εμβόλιο) κανονικό εμβολιασμό. Αν αυτό συμβεί μαζικά θα περιοριστεί η εγκυρότητα των δοκιμών και έτσι τα στοιχεία που θα συλλεχθούν μπορεί να είναι ανεπαρκή.
Βέβαια αυτό δεν είναι κάτι που σ' αυτή τη φάση νοιάζει την πλειοψηφία του (παγκόσμιου) πληθυσμού. Αν βγάλει κανείς από τη μέση τους αρνητές, που μ' επαγγελματική προσήλωση αρνούνται την οποιαδήποτε πιθανότητα να εμβολιαστούν, οι περισσότεροι κάτοικοι του πλανήτη περιμένουν ανυπόμονα τον εμβολιασμό ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους με μια μορφή κανονικότητας.
Και αυτό συμβαίνει για ένα κύριο λόγο: η διαχείρηση του κορωναϊού απέτυχε στις περισσότερες χώρες του κόσμου, με εξαίρεση ορισμένες χώρες που ή επέβαλλαν μακροχρόνιες δικτατορικές απαγορεύσεις ή επένδυσαν τεράστια ποσά στα σύστηματα υγείας και ιχνηλάτησης τους ή έκλεισαν τα σύνορά τους και περίμεναν να σταματήσει η διασπορά του ιού. Καταλήξαμε λοιπόν να περιμένουμε το εμβόλιο ως "μάννα εξ ουρανού", για να συνεχίσουμε τη ζωή μας σε προ-κορωναϊού ρυθμούς.
Ειδικά όμως για την χώρα μας, τα πράγματα δείχνουν ότι εξαρτώνται από το εμβόλιο περισσότερο από άλλες χώρες, αφού αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες συνδέουν ανοιχτά το εμβόλιο με το άνοιγμα ορισμένων τομέων της οικονομίας. Αυτό προφανώς και είναι τραγικό - γιατί δείχνει μηδενική μέριμνα για δεκάδες χιλιάδες άνθρωπους που εξαρτώνται από τομείς όπως η νυχτερινή διασκέδαση, η εστίαση κ.ο.κ. Δουλειά του κράτους είναι να βρίσκει λύσεις και όχι να επιβάλλει οριζόντιες απαγορεύσεις ή να προτείνει ανόητες ιδέες για να διώξει προσωρινά "πονοκεφάλους" - αυτό όμως αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο που έχει αναλυθεί από πολλούς εδώ και καιρό.
Είναι όμως το λιγότερο περίεργο το γιατί ενώ όλοι έχουν στηρίξει τόσο πολύ, την επιστροφή σε πιο κανονικούς ρυθμούς στο εμβόλιο, η έγκριση του εμβολίου, η δημιουργία των υποδομών για τη διανομή του και η παραγγελία των απαραίτητων δόσεων έχει καθυστερήσει τόσο πολύ.
Ξεκινώντας από το πρώτο, προκαλεί προβληματισμό το ότι ενώ ο MHRA της Μ. Βρετανίας ζήτησε και πήρε όλα τα στοιχεία για την πρώτη έγκριση εγκαίρως, εξετάζοντας το αίτημα της Pfizer άμεσα, και ο FDA έκανε το ίδιο δίνοντας γρήγορες ημερομηνίες εξέτασης των αιτημάτων, ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός οργανισμός μετέθεσε την ημερομηνία εξέτασης κατά μία εβδομάδα αργότερα, έχοντας ουσιαστικά ένα μήνα διαφορά από τους υπόλοιπους. Αυτό είναι εγκληματικό, δεδομένου ότι σ' αυτό τον μήνα, θα αρρωστήσουν, θα διασωληνωθούν και τελικά θα πεθάνουν χιλιάδες συμπολίτες μας λόγω της πανδημίας. Μια γρηγορότερη διεκπεραίωση πιθανότατα θα γλύτωνε ζωές. Και για να προλάβουμε τις παρεξηγήσεις, αυτό δε θα σήμαινε εκπτώσεις στα επιστημονικά κριτήρια, αλλά απλώς υπερωρίες από τους ελεγκτές. Είναι φοβερό να υπάρχει τόσο μεγάλη ευελιξία - και αυτές να πληρώνονται στους ευρωπαϊκούς οργανισμούς ακόμα και για 15λεπτα - αλλά εδώ που υπάρχει η ανάγκη κάτι τέτοιο να μη συμβαίνει και τα πράγματα να παίρνουν τον (αργό) δρόμο τους.
Η δημιουργία υποδομών είναι ευθύνη κάθε χώρας. Εδώ πάλι η δική μας έδειξε μάλλον να πιάνεται στον ύπνο. Άλλες χώρες με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των δοκιμών, άρχισαν να δημιουργούν το σχέδιο εμβολιασμού - που περιλαμβάνει τα πάντα από τον τρόπο παραλαβής, μέχρι αυτόν της αποθήκευσης και τοποθεσιών εμβολιασμού - ενώ η δική μας άρχισε (με αργούς ρυθμούς) να παραλαμβάνει τα ψυγεία τις τελευταίες ημέρες. Είναι αυτό που λέει ο λαός: "πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι"...
Αλλά εκεί που τα πράγματα δε δείχνουν σωστά (όπως και να τα μετρήσει κανείς) είναι με τις δόσεις των εμβολίων. Η κυβέρνηση αναμένει τις πρώτες μέρες του καινούργιου έτους μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δόσεις, ενώ θεωρεί ότι θα έχει εμβολιάσει "περίπου 4,500,000 πολίτες" μέχρι τα τέλη Μαρτίου, ενώ θεωρεί ότι θα έχει εμβολιάσει το σύνολο των (ενήλικων) πολιτών μέχρι τα τέλη του Ιούνη, που με βάση την ελληνική εμπειρία μάλλον σημαίνει Αύγουστος (του 2021). 
Εδώ όμως πρέπει να πούμε ότι για τον ίδιο σκοπό, οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. ελπίζουν ότι θα έχουν ολοκληρώσει τους στόχους τους πολύ νωρίτερα. Στην πραγματικότητα όμως κανείς (ούτε εμείς ούτε και αυτοί), δεν αναμένεται να τα καταφέρουν, γιατί πολύ απλά οι εταιρείες δεν μπορούν να παρέχουν τις (συμφωνημένες) δόσεις εμβολίων. Και αυτό παρά το ότι χρηματοδοτήθηκαν αφειδώς από την Ε.Ε. ως οργανισμό (και κάποιες εξ' αυτών) από κράτη της Ε.Ε. Ακόμα όμως και αν αυτό δεν συνέβαινε, θα υπήρχε προβληματισμός: 
α) για το χρονοδιάγραμμα της επιστροφής στην κανονικότητα - προφανώς δεν μπορεί η οικονομία να περιμένει ν' ανοίξει πλήρως άλλους 9 μήνες, έχοντας κλείσει 17 μήνες "στο γύψο".
β) για τον τρόπο που γίνεται η κατανομή των δόσεων στην Ε.Ε. - η Ελλάδα συμμετέχει σε μια κοινή παραγγελία και προφανώς η Γερμανία θέλει να εμβολιάσει τους πολίτες της ταχύτερα, γι' αυτό και θα πάρει πρώτη περισσότερες δόσεις απ' αυτό που της αναλογεί πληθυσμιακά. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η χώρα μας μπορεί να μείνει πίσω, ειδικά αν το εμβόλιο συνδυαστεί με πρόσβαση στην εργασία, στην εκπαίδευση, στον τουρισμό κ.λπ. όπως πολλοί θέλουν - κακώς - να επιβάλλουν. Είναι η χώρα μας προετοιμασμένη να δώσει σκληρές μάχες γι' αυτό; Δεδομένου της παθητικότητας που επιδεικνύει σε όλους τους τομείς, αμφιβάλλουμε πολύ. Έτσι δεν αποκλείεται να καταλήξουν πολλοί να κάνουν το εμβόλιο ιδιωτικά - έναντι σημαντικού κόστους - για να κάνουν τη δουλειά τους ταχύτερα. Θα έπρεπε λοιπόν η κατανομή των δόσεων να γίνει όχι με βάση το γενικό πληθυσμό, αλλά με βάση τον αριθμό των ευπαθών ομάδων καθώς και των ατόμων στην πρώτη γραμμή αναφοράς (δηλ. υγιεινομικούς, εργαζόμενους σε κοινωνικές υπηρεσίες και γηροκομεία). Αυτό προφανώς και δε συμβαίνει με τους υπάρχουσες πληροφορίες.
γ) για το ποσοστό της πραγματικής προστατευτικής κάλυψης που θα παράσχει το εμβόλιο στο γενικό πληθυσμό. Αν χρειαζόμαστε κάλυψη περίπου στο 70% για να "κοιμόμαστε σχετικά ήσυχοι" και με δεδομένο ότι ΔΕ γνωρίζουμε για πόσο παράσχεται κάλυψη από το εμβόλιο απέναντι στον κορωναϊό, η λογική λέει ότι για να είμαστε σίγουροι, χρειαζόμαστε ταυτόχρονα μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων με αντισώματα. Αν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα τον Γενάρη και καταλήξει τον Αύγουστο, τότε - αν χρειαζόμαστε ετήσιους εμβολιασμούς - αυτοί που εμβολιάζονται πρώτοι θα έχουν εξασθενημένη κάλυψη όταν εμβολιαστούν οι τελευταίοι κ.ο.κ. Αυτό θα δημιουργήσει τον κίνδυνο να μετατρέψει τον κορωναϊό σε ενδημική ασθένεια, που δεδομένης της μεταδοτικότητάς του και των επιπτώσεών του, θα τον κάνει περισσότερο καταστροφικό σε βάθος χρόνου.
Ο χρόνος είναι εναντίον μας και χρειάζονται σοβαρές αποφάσεις και γρήγορα. Και όσο οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται από γραφειοκρατικές υπηρεσίες με βάση πολιτικά συμφέροντα, τα πράγματα δε δείχνουν ευνοϊκά για το μέλλον...

Και στο ενδιάμεσο υπάρχουν και 6 κομβικά ερωτήματα που πρέπει ν' απαντηθούν όσο αφορά τα εμβόλια - αυτό θ' απαιτήσει υπομονή και χρόνο:
1) Εμποδίζουν τα εμβόλια την μετάδοση του κορονοϊού και την εξάπλωση του κορωναϊού;
(Υπάρχουν πρώτες ενθαρρυντικές ενδείξεις ότι τα εμβόλια μπορούν να μειώσουν και τη συχνότητα των ασυμπτωματικών λοιμώξεων - κάτι που πάντως πρέπει να επιβεβαιωθεί στο μέλλον).
2) Πόσο θα διαρκεί η ανοσία των εμβολίων;
(Από αυτό θα κριθεί, πόσο συχνές θα είναι οι επαναλοιμώξεις των ανθρώπων με τον κορονοϊό. Θα είναι σημαντικό για τις αρχές δημόσιας υγείας να παρακολουθούν την ανοσία σε βάθος χρόνου και να ξέρουν πότε αρχίζει να εξασθενεί. Για να το κάνουν αυτό, θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να κάνουν συχνά τεστ αντισωμάτων στον πληθυσμό. Υπόψη ότι υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις ανοσιακές αντιδράσεις των ανθρώπων για διάφορους λόγους και γι' αυτό, άλλωστε, τα εμβόλια δεν «δουλεύουν» εξίσου καλά σε όλους τους ανθρώπους).
3) Πόσο αποτελεσματικά θα είναι τα εμβόλια στους ηλικιωμένους και στα παιδιά;
(Παρότι η Moderna θα ξεκινήσει σύντομα έρευνα σε παιδιά, θα περάσει καιρός για να μάθουμε για την αποτελεσματικότητά των εμβολίων σε αυτά, αφού δεν υπάρχει σχεδιασμός για εμβολιασμό σε αυτά).
4) Πόσο θα διαφέρει η αποτελεσματικότητα των διαφορετικών εμβολίων στην πράξη;
(Οι επιστήμονες θέλουν να δουν πόσο καλά το καθένα «δουλεύει» στην πράξη, λαμβανομένου υπόψη ότι τα δύο (Pfizer/BioNTech και Moderna) είναι RNA εμβόλια, ενώ το τρίτο (Οξφόρδης/AstraZeneca) είναι DNA εμβόλιο. Πιθανώς κάποιο είδος εμβολίου θα είναι πιο αποτελεσματικό σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού ή θα είναι καλύτερο στο να μην προστατεύει απλώς από το να αρρωστήσει κάποιος, αλλά επίσης θα μειώνει την πιθανότητα μόλυνσης από τον ιό και άρα περαιτέρω μετάδοσης του).
5) Θα μπορέσει ο κορονοϊός να εξελιχθεί έτσι, ώστε να αποφύγει την ανοσία των εμβολίων;
(Στην πραγματικότητα, δεν έχουμε ξαναδεί ιό όπως αυτός, να υφίσταται τέτοια πίεση. Συνεπώς δεν γνωρίζουμε πώς θα αντιδράσει ο κορονοϊός. Γι' αυτό, οι επιστήμονες θα παρακολουθούν τις σταδιακές μεταλλάξεις του και, αν χρειαστεί, θα αλλάξουν τη σύνθεση των εμβολίων, αναπτύσσοντας μια νέα γενιά εμβολίων Covid-19).
6) Τί γίνεται με την ασφάλεια των εμβολίων σε βάθος χρόνου;
(Εδώ ο μόνος τρόπος είναι επιστήμονες να παρακολουθούν τους εμβολιασθέντες για τυχόν παρενέργειες, πέρα από τις ακίνδυνες που προέκυψαν κατά τις κλινικές δοκιμές. Η έως τώρα εμπειρία των εμβολίων δείχνει πάντως ότι σοβαρές παρενέργειες συνήθως δεν συμβαίνουν στο στάδιο του μαζικού εμβολιασμού - παρά τα όσα διαβάζει κανείς στο ίντερνετ).